Του Απόστολου Σκουμπούρη
Μια καλή χρονιά ήταν το 2017 για το ελληνικό χρηματιστήριο, το οποίο έδωσε σημαντικές αποδόσεις, τόσο στο χώρο του FTSE 25 όσο και στις μετοχές του Mid Cap και των μικρότερων αποτιμήσεων, ενώ άφησε καλές παρακαταθήκες για το νέο έτος.
Παρ'' ότι η χρονιά είχε αρκετές διακυμάνσεις, καθώς έως τα τέλη Απριλίου το κλίμα σε καμιά περίπτωση δεν προϊδέαζε για την ανάκαμψη του επόμενου τριμήνου (Μάιος, Ιούνιος, Ιούλιος), εντούτοις η αίσθηση που αφήνει η μεγάλη εικόνα, είναι κάτι παραπάνω από θετική.
Από τα τέλη Απριλίου η αγορά «ξύπνησε» και έως τα μέσα Ιουλίου όπου ο Γενικός Δείκτης έφτασε στο υψηλό έτους και δύο ετών, ήτοι στις 858,08 μονάδες, επίπεδα που έκτοτε δεν ξαναείδε έως τώρα.
Μόλις άρχισε να διαφαίνεται «κλείδωμα» της πρώτης αξιολόγησης, η αγορά έκανε ένα ιστορικό ράλι 13 διαδοχικών ανοδικών συνεδριάσεων, κάτι που είχε να γίνει τουλάχιστον μια 20ετία στην αγορά. Πιο αναλυτικά, στις 21 Απριλίου 2017 ο Γ.Δ. είχε κλείσει στις 671,57 μονάδες και με ένα 13άρι ανοδικό σερί έφτασε έως τις 797,16 μονάδες στις 11 Μαΐου!
Ήταν τότε που άρχισαν να «τσιμπούν» και οι τζίροι στο Χ.Α. καθώς από τα 42 εκατ. ευρώ που ήταν ο μέσος τζίρος το πρώτο 4μηνο του έτους, το Μάιο ανήλθε στα 101,17 εκατ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας τη δραστηριοποίηση ισχυρών χαρτοφυλακίων.
Έκτοτε και έως τις 17 Ιουλίου που ο Γ.Δ. έφτασε στο υψηλό των 858,08 μονάδων το κλίμα διατηρήθηκε ενδιαφέρον. Κατόπιν, τα προβλήματα των τραπεζών, η εμπλοκή με το ΔΝΤ για το πιο ποιο μοντέλο θα επικρατήσει τελικώς σ'' ό,τι αφορά τα μέτρα «άμυνας» των τραπεζών και το αν θα επισπευσθούν τα stress tests, άλλαξαν εκ νέου το κλίμα στην αγορά.
Παρ'' ότι ο Αύγουστος ήταν ανοδικός μήνας, εντούτοις η μέση αξία συναλλαγών κατήλθε στα 41 εκατ. ευρώ, πιστοποιώντας την παύση των πρωτοβουλιών από τα ισχυρά χαρτοφυλάκια.
Ο Σεπτέμβριος «σκότωσε» την αγορά
Ο πλέον πτωτικός μήνας όχι μόνο του 2017 αλλά των τελευταίων 15 μηνών ήταν ο Σεπτέμβριος για το ελληνικό χρηματιστήριο, επιβεβαιώνοντας τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικράτησαν εκείνο το μήνα. Ήταν ένας μήνας που όχι μόνο «χάλασε» το momentum που είχε χτίσει το Χ.Α. από τον περασμένο Μάιο, αλλά έφερε νέα χαμηλά 5μήνου, αλλοιώνοντας εντελώς τις καλές αποδόσεις που υπήρχαν έως τα τέλη Αυγούστου και 8μήνου στην αγορά.
Ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 8,46% το Σεπτέμβριο, ο FTSE 25 υποχώρησε κατά 8,75%, ο Mid Cap κατά 9,94%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης ισοπεδώθηκε με απώλειες 22,38%, επιβεβαιώνοντας ότι βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα των ρευστοποιήσεων. Μάλιστα, εκείνο το μήνα οι μέσες συναλλαγές εκτοξεύτηκαν στα 71 εκατ. ευρώ, πιστοποιώντας το... ξεφόρτωμα των ξένων στις τράπεζες.
Και όλα αυτά, το μήνα Σεπτέμβρη, που ήταν ένας μήνας όπου οι ευρωπαϊκές αγορές είχαν την καλύτερη μηνιαία επίδοσή τους εντός του 2017!
Ήταν τότε που φούντωσαν οι ανησυχίες για τις τράπεζες, πολλά σενάρια καταστροφής έκαναν το γύρο της αγοράς, ενώ και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ συνέχιζε με πίστη και περισσό ζήλο τον πόλεμο κατά των επενδύσεων, δίνοντας εξαιρετικά αρνητικό στίγμα σ'' όλη τη διεθνή κοινότητα.
Το Σεπτέμβριο άλλωστε και η αγορά έχασε τις 800 μονάδες, τις οποίες επανέκτησε προ λίγων ημερών, ύστερα από τριάμισι μήνες.
Το δίμηνο απαξίωσης, Οκτωβρίου και Νοεμβρίου
Το μήνα Οκτώβριο η αγορά κινήθηκε εξισορροπητικά και ήπια ανοδικά, χωρίς όμως επενδυτικό «στίγμα» και με κατακόρυφη μείωση της αξίας συναλλαγών που κατήλθε στα 41 εκατ. ευρώ, καθιστώντας το μήνα το δεύτερο χειρότερο του έτους από πλευράς τζίρου. Χειρότερος μήνας του 2017 από πλευράς τζίρου ήταν ο Ιανουάριος με μόλις 39,9 εκατ. ευρώ.
Το Νοέμβριο, εν μέσω ακύρωσης (ή πολεμικής ρητορικής) πολλών επενδυτικών projects από την κυβέρνηση, υπήρξε νέο βούλιαγμα για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, που κινδύνευσε να χάσει ακόμη και το σύνολο των κερδών που είχαν «χτιστεί» το προηγούμενο διάστημα. Μάλιστα, ο Γενικός Δείκτης έφτασε έως το χαμηλό εφτά περίπου μηνών κλείνοντας στις 16 Νοεμβρίου στις 701,36 μονάδες, με τις τράπεζες να κατρακυλούν σε νέα ιστορικά χαμηλά.
Τις τελευταίες ημέρες του Νοεμβρίου όμως υπήρξε σημαντική αντίδραση μερικής αποκατάστασης, τόσο στο Γ.Δ. όσο και στις τράπεζες. Τελικώς, ο Νοέμβριος έφυγε με το Γ.Δ. να χάνει 2,52%, τον FTSE 25 -3,59% και τον τραπεζικό δείκτη -5,32%. Η μέση αξία συναλλαγών το συγκεκριμένο μήνα, διαμορφώθηκε στα 50,7 εκατ. ευρώ.
Ο λίαν θετικός Δεκέμβριος
Ο Δεκέμβριος, όχι μόνο αποκατέστησε σημαντικά την «τάξη» στο ελληνικό χρηματιστήριο φέρνοντας το Γ.Δ. ξανά πάνω από τις 800 μονάδες και σε υψηλά τριάμισι μηνών, αλλά κυρίως αναβάθμισε συνολικά την εικόνα της αγοράς. Και αν η τελική εικόνα είναι που μένει, τότε η εικόνα που άφησε το 2017 το Χ.Α. είναι εξαιρετική, αφήνοντας καλή προίκα για το 2018.
Το μεγάλο ράλι μείωσης των αποδόσεων στην αγορά ομολόγων ήταν το εφαλτήριο για να ξυπνήσουν τα... αίματα στην αγορά κατά τη διάρκεια του Δεκέμβρη. Η μείωση του συστημικού ρίσκου χώρας, μετά το κλείσιμο – εξπρές της 3ης αξιολόγησης, έδειξε ότι υπήρχε... χάσμα ανάμεσα στην αγορά ομολόγων και στην αγορά μετοχών. Αυτό το χάσμα, έκλεισε μερικώς τον περασμένο μήνα, εν μέσω κινητικότητας, πακέτων, deals, εναλλαγών και κυρίως διπλασιασμού της αξίας συναλλαγών.
Το Δεκέμβριο ο Γ.Δ. ενισχύθηκε σε ποσοστό 8,4%, ενώ ο δείκτης των τραπεζών έκανε μερική... αποκατάσταση με άνοδο 18,48%.
Με κέρδη έως 159% στον FTSE 25 βγήκε το έτος
Μέσα σ'' αυτό το περιβάλλον, το ελληνικό χρηματιστήριο είχε άνοδο 24,66% σε επίπεδο Γενικού Δείκτη το 2017, ο FTSE 25 ενισχύθηκε 19,66%, ο Mid Cap ήταν ο πρωταθλητής με κέρδη 58,98%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης γύρισε θετικός εσχάτως, κλείνοντας το έτος στο +4,56%.
Βεβαίως, το Χ.Α. ξεκινούσε από πολύ χαμηλή αφετηρία, δεδομένου ότι το 2016 είχε φτάσει στο ιστορικό ναδίρ 27 ετών, οπότε το +24,66% εν μέσω παγκόσμιου ακάθεκτου bull market, μάλλον «φτωχή» επίδοση είναι.
Και τούτο, πρωτίστως, οφείλεται στη διάλυση των τραπεζικών μετοχών που ασχέτως με την ανάκαμψη των τελευταίων 2-3 εβδομάδων, το 2017 εξαϋλώθηκαν περαιτέρω, με τον κλαδικό δείκτη να πέφτει έως το όριο των 614 μονάδων, που σημαίνει ότι χωρίς τα δύο reverse split, κατήλθε στις... 6 μονάδες! Πρόκειται για ένα ιστορικής φύσης χρηματιστηριακό ολοκαύτωμα, που όμοιό του δεν έχει ξαναγίνει στα 145 χρόνια της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη χρονιά μετά από μια 7ετία πτωτικής ισοπέδωσης που βγάζει χρονιά σε θετικό έδαφος ο τραπεζικός δείκτης. Και αυτό, ίσως δηλώνει κάτι. Θυμίζουμε ότι το 2016 ο τραπεζικός δείκτης είχε απολέσει το 28,89% της αξίας του, ενώ αυτή την πτωτική 7ετία είχε αθροιστικές απώλειες 99,84%
Πρώτευσαν οι ενεργειακές μετοχές
Ασχέτως με τις τράπεζες, αρκετά blue chips και μετοχές του μεσαίου χώρου είχαν αποδόσεις από 40% έως και 280%! Μάλιστα, ο ευρύτερος κλάδος της ενέργειας και των υποδομών, κυριάρχησε στις αποδόσεις.
Στο χώρο του Large Cap η Viohalco ήταν η πρώτη σε απόδοση έχοντας άνοδο 158,8%, ενώ το σύνολο των εισηγμένων θυγατρικών της, έκανε εντυπωσιακό ράλι, με τη Χαλκόρ στο +225,4% και τη Cenergy +97,44%.
Η ΓΕΚ Τέρνα ενισχύθηκε σε ποσοστό 94,30%, τα Ελληνικά Πετρέλαια + 72%, η Τέρνα Ενεργειακή +59,81%, η Μυτιληναίος +49%, η Lamda Development +43,75%, Motor Oil +43,36%, Coca Cola HBC +31,71%, Aegean Airlines +30,33%, OTE +28,78%, Εθνική +28,63%, ΟΠΑΠ +25%, Grivalia Properties +20% κ.λπ.
Εξαιρετικές οι αποδόσεις και στο μεσαίο χώρο με τον κλάδο της υγείας και τον όμιλο Intracom να κυριαρχούν με εντυπωσιακά κέρδη. Ο τίτλος του ΙΑΣΩ έβγαλε το έτος με άνοδο 290%, το Υγεία +279%, το Ιατρικό Αθηνών +143%, η Ικτίνος +188,31%, η Intracom +145% (Intrakat +52%), η Κλουκίνας Λάππας +144%, J&P Άβαξ +98%, AS Company +140% κ.ο.κ.
