Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Yale του King's College Hospital στο Λονδίνο και της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Doctors Without Borders και η οποία δημοσιεύθηκε στις 27 Μαρτίου στο JAMA Network OpenTrusted Source, τα φάρμακα τα οποία ανήκουν στην κατηγορία θεραπειών GLP-1 και για τα οποία η ζήτηση έχει εκτιναχθεί στα ύψη καθώς χρησιμοποιούνται πλέον όχι μόνο για τον διαβήτη αλλά και για τη διαχείριση βάρους, μπορούν πιθανότατα να παρασκευαστούν σε τιμές πολύ χαμηλότερες από τις τρέχουσες τιμές, κάτι που θα επέτρεπε μια «ευρύτερη πρόσβαση των ασθενών σε αυτά.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα σχετικά με το κόστος των συστατικών, τη συσκευασία, τα logistics αλλά και τους φόρους για να υπολογίσουν τις χαμηλότερες πιθανές τιμές, μένει όμως να ακούσουμε και τον αντίλογο από τις φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν αυτά τα δημοφιλή φάρμακα όπως είναι τα Ozempic και Wegovy της Novo Νordisk, τους διπλούς αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1/GIP της Eli Lilly, Mounjaro και Zepbound κ.ο.κ.
Το χάσμα στην τιμή που θα μπορούσαν να παραχθούν σύμφωνα πάντα με τους ερευνητές της συγκεκριμένης μελέτης και στην τιμή που πωλούνται είναι αρκετά μεγάλο.
Για παράδειγμα, το δημοφιλές ενέσιμο σκεύασμα της φαρμακευτικής εταιρείας Novo Nordisk, έχει στις ΗΠΑ τιμή κοντά στα 1.000 δολάρια ως μηνιαία θεραπεία (εκτός ασφαλιστικής κάλυψης). Σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη το Οzempic θα μπορούσε να κατασκευαστεί με ένα κόστος ακόμα και κάτω από 5 δολάρια.
Αν και δε νομίζουμε η μικρή υποχώρηση της τιμής των μετοχών της Novo Νοrdisk από τις 924 δανέζικες κορώνες στις 865 και της Εli Lilly από τα 792 δολάρια στα 752 να οφείλεται προς το παρόν σε κάτι παραπάνω από το πλαίσιο μιας τεχνικής διόρθωσης, εντούτοις η συγκεκριμένη μελέτη βάζει στο τραπέζι κάποια ερωτήματα, την απάντηση των οποίων πρέπει να παρακολουθήσει η επενδυτική κοινότητα εφεξής.
Το πρώτο ζητούμενο όμως είναι τα ερωτήματα αυτά να τεθούν στη σωστή βάση για όλες τις πλευρές.
Βλέπετε, είναι σημαντικό να είναι εξορθολογισμένη η επιβάρυνση των ασφαλιστικών συστημάτων όχι μόνο για τα φάρμακα που συνταγραφούνται για τον διαβήτη, αλλά για όλα, καθώς λόγω της δημογραφικής γήρανσης στις δυτικές οικονομίες η επιβάρυνση του συστήματος υγείας είναι μεγάλη και η βιωσιμότητα των ταμείων αποτελεί πλέον μια μεγάλη πρόκληση.
Πολλά ασφαλιστικά προγράμματα καλύπτουν αυτά τα φάρμακα όταν συνταγογραφούνται για τον διαβήτη, όμως ήδη οι υψηλές τιμές έχουν οδηγήσει κάποιους ασφαλιστές να τα αποφεύγουν όταν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για απώλεια βάρους.
Την ίδια στιγμή, είναι αδιαπραγμάτευτο ότι πρέπει να εξασφαλισθεί η πρόσβαση των ταμείων υγείας των αναπτυσσόμενων οικονομιών σε όλες τις καινοτόμες θεραπείες.
Όμως, είναι εξίσου σημαντικό να διασφαλισθεί και μια λογική κερδοφορία για τις φαρμακοβιομηχανίες που θα εξασφαλίσει τη δική τους βιωσιμότητα και πάνω από όλα τη δυνατότητα για σοβαρές επενδύσεις στον τομέα Έρευνας και Άνάπτυξης (Ε&Α).
Η δανέζικη φαρμακοβιομηχανία μπορεί να μην έχει δώσει πληροφορίες για το σημερινό κόστος παραγωγής του Οzempic όμως ενημέρωσε ότι μόνο το 2023 ξόδεψε σχεδόν 5 δις δολάρια για Ε&Α και φέτος θα ξοδέψει περισσότερα από 6 δισ. δολάρια σε εξαγορές που προορίζονται να ενισχύσουν την παραγωγή GLP-1, προκειμένου να καλυφθεί η μεγάλη ζήτηση.
Αυτά τα νούμερα τα έλαβε υπόψιν η εν λόγω έρευνα η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες θα μπορούσαν να πουλήσουν GLP-1 όπως το Ozempic για 0,89 έως 4,73 δολάρια το μήνα - ανάλογα με τον όγκο παραγωγής - και να έχουν και κέρδος;
Το ζητούμενο δεν πρέπει να είναι μόνο πόσο κοστίζουν τα υλικά, η συσκευασία και η διανομή του φαρμάκου, αλλά και πόσο κόστισε στην εκάστοτε φαρμακευτική εταιρεία όλο το στάδιο της επιστημονικής έρευνας για το φάρμακο, οι κλινικές δοκιμές και γενικότερα το συνολικό κόστος Έρευνας και Ανάπτυξης.
Επίσης, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε το κόστος που υφίσταται οι φαρμακευτικές κατά την έρευνα φαρμάκων που εν τέλει αποτυγχάνουν στις κλινικές δοκιμές και δεν βγαίνουν ποτέ στην αγορά.
Όλα αυτά πρέπει να τιμολογούνται στα φάρμακα που βγαίνουν σε κυκλοφορία και όχι μόνο το κόστος των πρώτων υλών της συσκευασίας και της διανομής.
Αν και δεν διαφωνούμε λοιπόν με τη Mariana Socal, από το Τμήμα Πολιτικής και Διαχείρισης Υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Johns Hopkins Bloomberg η οποία δήλωσε ότι τα ευρήματα της νέας μελέτης δεν προκαλούν έκπληξη και ότι έχει από καιρό αναγνωριστεί ότι το κόστος παραγωγής των φαρμάκων-αναφέρεται και στα προγεμισμένα στυλό ινσουλίνης ΝPH κ.α- ωχριά σε σύγκριση με τις τιμές που χρεώνονται όταν αυτά τα φάρμακα βγαίνουν στην αγορά, εντούτοις πιστεύουμε ότι πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στο κόστος που μπορούν να αντέξουν τα ασφαλιστικά συστήματα και ένα λογικό κέρδος που θα εξακολουθήσει να δίνει κίνητρο στις φαρμακοβιομηχανίες να επιχειρούν και να ανακαλύπτουν νέα φάρμακα.
Προσοχή και στη δεύτερη κουβέντα που έχει ανοίξει
Σύμφωνα με την Christa Cepuch, φαρμακοποιό και συντονίστρια στην Access των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, είναι γεγονός ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα αν και αλλάζουν απόλυτα το παιχνίδι για τα άτομα που ζουν με διαβήτη, δυστυχώς δεν είναι εύκολο να τα εξασφαλίσουν εκατομμύρια άνθρωποι όχι μόνο σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος αλλά και εντός των ΗΠΑ.
Επιπλέον σύμφωνα με την Cepuch, η Eli Lilly και η Novo Nordisk δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να προμηθεύσουν την ποσότητα αυτών των φαρμάκων που απαιτούνται για την κάλυψη της παγκόσμιας ζήτησης. Επομένως, πρέπει να επιτρέψουν την παραγωγή τους από περισσότερους κατασκευαστές σε όλο τον κόσμο.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε στο Healthline: «Eξακολουθώ να πιστεύω ότι, είτε σε παγκόσμιο επίπεδο είτε στις ΗΠΑ, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να αποκτήσουν πρόσβαση όλοι οι ασθενείς σε αυτούς τους νεότερους παράγοντες. Εάν είστε διαβητικός και για οποιονδήποτε λόγο, είτε οικονομικό είτε έλλειψης προσφοράς, δεν μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε ινσουλίνη ή άλλα φάρμακα, θα έχετε αρνητικά αποτελέσματα.Μερικές φορές αυτό έχει ως αποτέλεσμα ιατρικά έξοδα πολύ υψηλότερα από το κόστος των ίδιων των φαρμάκων».
Μια άμεση προσπάθεια αντιμετώπισης ορισμένων από τα προβλήματα τιμολόγησης στις ΗΠΑ είναι όπως θα δούμε παρακάτω και μερικές από τις διατάξεις του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού, γνωστός με το ακρωνύμιο IRA.
Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο η Novo Νordisk όσο και η Eli Lilly προσφέρουν τη δυνατότητα για κάρτα «αποταμίευσης-savings cart- η οποία δίνει τη δυνατότητα σε άτομα με ιδιωτική ασφάλιση να πληρώσουν μόλις 25 δολάρια για προμήθεια Ozempic ή Zepbound για 1 μήνα, 2 μήνες ή 3 μήνες για έως και 24 μήνες.
Η Novo Nordisk μάλιστα ανέφερε πρόσφατα ότι τα τρία τέταρτα των ακαθάριστων κερδών της πηγαίνουν σε αυτού του είδους τις εκπτώσεις και τα προγράμματα.
Η διαπραγμάτευση τιμών του Medicare θα περιλαμβάνει πιθανότατα και τη σεμαγλουτίδη
Τα φάρμακα για τον διαβήτη καλύπτονται συνήθως από τα ασφαλιστικά προγράμματα, Medicare και Medicaid, επομένως τα άτομα με κάλυψη συχνά πληρώνουν λιγότερο από την τιμή καταλόγου.
Μια έρευνα που κυκλοφόρησε τον περασμένο μήνα από την Evercore ISI διαπίστωσε ότι περισσότεροι από τους μισούς Αμερικανούς που έπαιρναν GLP-1 για διαβήτη ή απώλεια βάρους δήλωσαν ότι πλήρωναν 50 δολάρια ή λιγότερα από την τσέπη τους κάθε μήνα.
Ωστόσο, ακόμη και όταν το κόστος ενός φαρμάκου είναι χαμηλότερο από την τιμή καταλόγου, υπάρχουν περιπτώσεις που διαβητικοί δεν λαμβάνουν τα κατάλληλα φάρμακα επειδή δεν μπορούν να τα αντέξουν οικονομικά. Πότε αναμένεται λοιπόν να πέσει η τιμή τους;
Στις ΗΠΑ, τα περισσότερα επώνυμα φάρμακα προστατεύονται από γενόσημα φάρμακα χαμηλότερης τιμής για 5 χρόνια. Ωστόσο, μόλις ένα γενόσημο εισέλθει στην αγορά, το κόστος του επώνυμου αρχικού φαρμάκου συνήθως μειώνεται. Για αυτόν ακριβώς το λόγο κατά πολλούς αναλυτές του κλάδου η παρουσία ανταγωνισμού γενόσημων ή βιο-ομοειδών είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο προκειμένου να μειωθούν οι τιμές των φαρμάκων στις ΗΠΑ.
Μερικές φορές οι κατασκευαστές φαρμάκων είναι σε θέση να κρατήσουν τα γενόσημα εκτός αγοράς, κάνοντας μικρές τροποποιήσεις στα φάρμακά τους, ώστε να μπορούν να διατηρήσουν το μονοπώλιο τους για αρκετά ακόμη χρόνια.
Εάν ένα φάρμακο όμως δεν έχει ανταγωνισμό από ένα γενόσημο, η τιμή του μπορεί στην πραγματικότητα να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, αντί να πέφτει. Έτσι σύμφωνα με έρευνες, τα φάρμακα στις ΗΠΑ μπορούν να αυξηθούν σημαντικά με την πάροδο του χρόνου, ειδικά όταν πολύ μικρές βελτιώσεις στην τεχνολογία που αντιπροσωπεύει το φάρμακο, κρατάνε εκτός τα γενόσημα.
Όμως δεδομένου ότι οι κυβερνήσεις άλλων χωρών διαθέτουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς για να κρατούν τις τιμές υπό έλεγχο με την πάροδο του χρόνου, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και το Κογκρέσο αρχίζουν να παραδειγματίζονται και να λαμβάνουν μέτρα για να διατηρήσουν τις τιμές των φαρμάκων χαμηλότερες, έστω και με μια αποσπασματική προσέγγιση.
Πέρυσι για παράδειγμα, τέθηκε σε ισχύ ένα ανώτατο όριο 35 δολαρίων το μήνα στην ινσουλίνη για τους εγγεγραμμένους στο Medicare ως μέρος του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού, γνωστόν με το ακρωνύμιο IRA.
Μια άλλη διάταξη του IRA είναι η διαπραγμάτευση τιμών της Medicare για ορισμένα φάρμακα. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου αναμένει ότι και η σεμαγλουτίδη -το δραστικό συστατικό των Ozempic και Wegovy- θα επιλεγεί για διαπραγμάτευση τιμών μέσα στα επόμενα χρόνια.
Είναι σημαντικό λοιπόν για τους επενδυτές να παρακολουθήσουν αν και πότε θα επιλεγούν τα φάρμακα αυτά για διαπραγμάτευση τιμών, πού θα διαμορφωθεί η τιμή τους και ποιο θα είναι το αντίκτυπο στην τελική γραμμή του ισολογισμού των εταιρειών που τα παράγουν.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
