Παρά τη δραματική επιδείνωση των συνθηκών τους τελευταίους μήνες, η ελληνική οικονομία τρέχει ακόμη ταχύτατα με τη φόρα που έχει από την περσινή εντυπωσιακή της ανάκαμψη, καθώς είναι από τις πρώτες χώρες της Ευρώπης που ανάκτησαν τα προ πανδημίας επίπεδα ΑΕΠ. Παράλληλα, απολαμβάνει την οικονομική ώθηση που της δίνει ο τουρισμός, ενώ οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και τα επενδυτικά project των επόμενων ετών συντηρούν σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο τις οικονομικές της προοπτικές. Αυτά είναι τα συμπεράσματα εκθέσεων των Fitch, ING και Societe Generale που είδαν την περασμένη Παρασκευή το φως της δημοσιότητας.
Για να είμαστε ακριβείς, είναι η καλή πλευρά των διαπιστώσεων και των εκτιμήσεων για την ελληνική οικονομία των τριών διεθνών οίκων. Δυστυχώς, υπάρχει και η άλλη πλευρά, αυτή της εκτίναξης του κόστους διαβίωσης και του κινδύνου μιας νέας οικονομικής κρίσης. Ήδη, στην Ελλάδα βιώνουμε το εξής οξύμωρο, το ελληνικό ΑΕΠ να αναπτύσσεται με ρυθμό πολύ υψηλότερο τόσο από τον ευρωπαϊκό όσο και από τον παγκόσμιο μέσο όρο, όμως η κατάσταση στην αγορά να είναι δύσκολη λόγω του πληθωρισμού.
Τα νοικοκυριά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, οι επιχειρήσεις έχουν ήδη αρχίσει να βλέπουν την κατανάλωση να υποχωρεί και ο χειμώνας αναμένεται βαρύς και πάνω απ’ όλα ακριβός. Οι τιμές των τροφίμων καλπάζουν με αύξηση 12,6% από πέρσι, το κόστος στέγασης έχει εκτιναχθεί κατά 31,5% μέσα σε ένα χρόνο, ο ηλεκτρισμός είναι 70% πιο ακριβός, τα καύσιμα 45% ακριβότερα και το φυσικό αέριο έχει εκτοξευθεί κατά το εντυπωσιακό 117,7%.
Εύλογα, λοιπόν, υφίσταται ο κίνδυνος μιας νέας παρατεταμένης κρίσης, κατά την οποία η οικονομία μπορεί να μην χάσει το 26% του ΑΕΠ της όπως συνέβη την περασμένη δεκαετία, γιατί βρίσκεται σε πολύ διαφορετική φάση του οικονομικού κύκλου, αλλά ενδέχεται να βιώσει μία μακρά περίοδο στασιμότητας και ακρίβειας.
Οι τρεις οίκοι που δημοσίευσαν τις εκτιμήσεις τους για την ελληνική οικονομία συμφωνούν ότι η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με σοβαρά προβλήματα στην περίπτωση μιας βαθιάς ύφεσης, ωστόσο επισημαίνουν ότι ο κίνδυνος είναι χαμηλότερος για τη χώρα μας, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες.
Συνοπτικά οι «χρησμοί» των τριών οίκων:
Fitch: Ο τρίτος μεγαλύτερος οίκος αξιολόγησης δεν «βλέπει» κρίση. Εκτιμά ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα μεγεθυνθεί κατά 3,5% φέτος, ρυθμός εξαιρετικά υψηλός αν λάβουμε υπόψη τις τρομακτικές συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία και τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων δεκαετιών. Σημειώνει δε, ότι το 2023 η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 3,2%
Η Ελλάδα εμφανίζει κατά κεφαλήν εισόδημα που ξεπερνά κατά πολύ τους μέσους όρους των χωρών με αξιολόγηση «ΒΒ» και «ΒΒΒ». Ταυτόχρονα, εμφανίζει από τις υψηλότερες βαθμολογίες στη διακυβέρνηση και σε δείκτες που σχετίζονται με τη μακροζωία, τη μόρφωση και το επίπεδο ζωής, μεταξύ των χωρών που δεν διαθέτουν «επενδυτική βαθμίδα».
Με άλλα λόγια, η Ελλάδα θα έπρεπε εδώ και καιρό να βρίσκεται στην επενδυτική βαθμίδα και να απολαμβάνει των εισροών μακροπρόθεσμων επενδυτικών κεφαλαίων υψηλής ποιότητας. Οι παράγοντες που την κρατούν ακόμη κάτω από την επενδυτική βαθμίδα είναι το υψηλό δημόσιο χρέος, παρά τους ευνοϊκούς όρους εξυπηρέτησης, καθώς και ο μεγάλος όγκος κόκκινων δανείων στην οικονομία, παρά τη σημαντική πρόοδο των τραπεζών και την εξυγίανση των ισολογισμών τους.
ING: Παρά τις προκλήσεις και τις δυσκολίες, η ING θεωρεί ότι είναι απίθανο να δούμε μια νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνης. Για την Ελλάδα εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 4,2% το 2022, θα επιβραδύνει σημαντικά στο 1,7% το 2023 για να φτάσει στο 2,3% το 2024. Στην πορεία η ING βλέπει μόνο ένα τρίμηνο μηδενικής ανάπτυξης στο τέλος του 2022.
Το χρέος είναι βιώσιμο, η ΕΚΤ θα στηρίξει τα ελληνικά ομόλογα και γενικότερη η κρίση μπορεί να αποφευχθεί. Ωστόσο, ο οίκος υπογραμμίζει ότι η έντονη φημολογία για την κρίση που έρχεται μπορεί να αποδειχθεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία και πολλά θα εξαρτηθούν από την πολιτική διαχείριση. Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα κλείσει το 2022 στο 8,9% για να υποχωρήσει σημαντικά στο 3,2% το 2023 και στο 1,9% το 2024.
Societe Generale: Για πρόοδο της ελληνικής οικονομίας σε περιβάλλον έντονων ανησυχιών για τον πληθωρισμό κάνει λόγο και η Societe Generale. Η γαλλική τράπεζα επισημαίνει το πολύ θετικό momentum της ελληνικής οικονομίας η οποία συνεχίζει να εμφανίζει επιδόσεις καλύτερες από αυτές που προβλέπει το ΔΝΤ. Σημειώνει, ωστόσο, ότι οι χώρες της περιφέρειας επανέρχονται στο προσκήνιο καθώς μια νέα ύφεση θα έβαζε σημαντικά εμπόδια στα υπερχρεωμένα κράτη-μέλη να μειώσουν τα χρέη τους.
