«Το βασικό σημείο της ανησυχίας μας δεν είναι τόσο η ανησυχία που αφορά την ένταξη μιας εθνικής και παγκόσμιας πολιτιστικής σημασίας υπόθεσης στα ευτελή όρια μιας προεκλογικής επικοινωνίας. Η ανησυχία πηγάζει από δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών στον βρετανικό Τύπο που μιλούν για δανεισμό ή για ανταλλαγή», υποστήριξε ο Αλέξης Τσίπρας, συζητώντας για το ζήτημα της διεκδίκησης και επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, σε συνάντηση του με το Προεδρείο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), και με αντιπροσωπεία του Ενιαίου Συλλόγου Υπαλλήλων Υπουργείου Πολιτισμού Αττικής, Στερεάς και Νήσων.
Στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ υπογράμμισε ότι «αυτό είναι έξω από κάθε πλαίσιο και ηθικής αλλά και νομικής διάστασης». Διότι, τόνισε, «η θέση της ελληνικής δημοκρατίας ειναι σαφώς και ρητά διατυπωμένη σε όλα τα διεθνή φόρα και κυρίως στην UNESCO απ' όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Η θέση αυτή είναι ότι δεν αναγνωρίζουμε σε κανένα κράτος ή καμία νομική οντότητα, όπως το Βρετανικό Μουσείο, κανένα δικαίωμα, πόσο δε περισσότερο δικαίωμα ιδιοκτησίας, στα παρανόμως αποσπασθέντα, στα κλεμμένα γλυπτά του Παρθενώνα».
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης σημείωσε ότι «αυτή τη θέση δεν μπορεί κανένας να την παραγράψει», τονίζοντας ότι «δεν μπορεί να δανείσεις ή να ανταλλάξεις κάτι που δεν σου ανήκει». Είπε ότι αυτό που πρέπει να γίνει δεν είναι να ξεκινήσει μια άγονη αντιπαράθεση επί ενός ζητήματος που οφείλει να μας ενώνει και όχι να μας χωρίς, αλλά να υπάρξει επίσημη ενημέρωση και στις πολιτικές δυνάμεις και στα θεσμικά όργανα της κοινότητας των Ελλήνων αρχαιολόγων που για χρόνια δίνουν αυτόν τον αγώνα. Επιπλέον, σημείωσε ότι πρέπει να υπάρξει «άμεση αποσαφήνιση ότι κανείς δεν μπορεί να κινηθεί έξω από αυτό το πλαίσιο που τα τελευταία 40 χρόνια, από την αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, έχει χαραχτεί και όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις το ακολουθούν».
Ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι δεν πρέπει εξαιτίας μιας αγωνίας να ενταχθεί η εθνική υπόθεση της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στον προεκλογικό χρόνο, να γίνουν ανεπανόρθωτες ζημιές και ένα πισωγύρισμα που θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο την προσπάθεια τα επόμενα χρόνια. Επανέλαβε ότι «η ανησυχία προέρχεται από τα δημοσιεύματα που μιλούν ρητώς για δανεισμό και για ανταλλαγή και μάλλον με πολύ συγκεκριμένα ανταλλάγματα».
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε ότι «ένα αίτημα που είναι από το 1830 και μια διεκδίκηση που έχει πάρει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο εδώ και τέσσερις δεκαετίες δεν μπορείς να το εντάσσεις στα πλαίσια ενός προεκλογικού χρόνου, πρέπει να το βλέπεις στην ιστορική του διάσταση». Πρόσθεσε ότι πρόκειται για διεκδίκηση που αφορά όλον τον Ελληνισμό και την παγκόσμια πολιτιστική κοινότητα, είναι ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Επισήμανε ότι τα μνημεία χαρακτηρίζονται από την αυθεντικότητα τους και την ακεραιότητα του και πως «το θέμα της ακεραιότητας εδώ έχει να κάνει με τα αποσπασμένα κομμάτια του μνημείου που βρίσκονται σε ένα μουσείο πολύ μακριά από τον φυσικό χώρο του μουσείου». «'Αρα η επανένωση δεν είναι μόνο εθνική υπόθεση, είναι και ζήτημα που αφορά την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά», υπογράμμισε.
Η τομεάρχης Πολιτισμούς του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Σία Αναγνωστοπούλου τόνισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προγραμματικά ζητά συγκρότηση διακομματικής επιτροπής που θα ορίσει και μια διεθνή επιτροπή που θα παρακολουθεί τη διαδικασία και θα προωθεί τη θέση της επανένωσης του μνημείου». Στη συνάντηση συμμετείχε και ο πρώην υφυπουργός Πολιτισμού, Κώστας Στρατής και ο σύμβουλος του κ. Τσίπρα από το think tank, Τάσος Τανούλας.
Η πρόεδρος του ΣΕΑ, Δέσποινα Κουτσούμπα, είπε ότι η υπόθεση «δεν πρέπει να εμπλέκεται σε καμία προεκλογική επιδίωξη και σε κανέναν προεκλογικό χρόνο -ένα αίτημα που το παλεύουμε διαχρονικά όλοι κυβερνήσεις, κόμματα, επιστήμονες και θες να ανακοινώσεις ότι πιθανό να υπάρχει μια συμφωνία short term- γιατί κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, πάντα μας πηγαίνει πίσω». Είπε ότι ο πρωθυπουργός «έκανε μυστικές διαπραγματεύσεις με τον Πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου» και πως από τη μία πιέζουμε την UNESCO να πει ότι είναι διακυβερνητικό θέμα και από την άλλη ο πρωθυπουργός «υπονομεύει αυτή την προσπάθεια συνομιλώντας με το Βρετανικό Μουσείο». Τόνισε επίσης ότι πρέπει να υπάρξει μόνιμη διαρκής διακομματική επιτροπή της Βουλής ώστε όλα τα κόμματα να μετέχουν σε αυτόν τον αγώνα και να γνωρίζουν τι γίνεται.
Η κ. Κουτσούμπα είπε ότι «αφήνονται υπόνοιες ότι υπάρχει μια συμφωνία μακροχρόνιου δανεισμού», για να σχολιάσει ότι «δεν υπάρχει μακροχρόνιος δανεισμός χωρίς απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης» και πως «το βρετανικό μουσείο το μόνο που μπορεί να διαπραγματευτεί είναι ένας δανεισμός για ένα ή δυο χρόνια και με ανταλλάγματα» και «ζητά πολύ σοβαρά ανταλλάγματα, ένα προς ένα όπως έγινε δυστυχώς με τη συμφωνία για το Στερν». «Η υπόθεση Στερν έχει κι άλλες διαστάσεις πολύ σοβαρές γιατί είναι μια νομιμοποίηση αρχαιοκαπηλίας», είπε ο Αλ. Τσίπρας.
«Η κυβέρνηση έδωσε τον τόνο ότι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ανταλλαγή ένα προς ένα», ανέφερε η κ. Κουτσούμπα, με τη Σία Αναγνωστοπούλου να σχολιάζει πως «το είπε και πρωθυπουργός: ‘επινοούμε νέους τρόπους'», για να τονίσει ότι «ενώ η χώρα ηγείτο στον πόλεμο κατά της αρχαιοκαπηλίας, ήταν ηγέτιδα στην αποαποικιοποίηση των μουσείων και προσέβλεπαν ο ξένες επιτροπές στην Ελλάδα στον αγώνα αυτό, τώρα αυτόν τον αγώνα τον κάψαμε».
Η πρόεδρος του ΣΕΑ είπε ότι η θέση της κοινότητας των Ελλήνων αρχαιολόγων είναι η διαχρονική θέση της Ελλάδας που λέει ότι πρέπει να επιστρέψουν στον τόπο τους για να επανενωθεί το μνημείο και στον βαθμό που το Βρετανικό Μουσείο και η βρετανική κυβέρνηση μας τα επιστρέψει, η ελληνική αρχαιολογική υπηρεσία μπορεί από όλες τις συλλογές και τα μουσεία και τις αποθήκες των εφορειών αρχαιοτήτων να αρχίσει πολιτιστικές ανταλλαγές με το Βρετανικό Μουσείο και να διοργανώσει στις άδειες αίθουσες περιοδικές εκθέσεις για το θέατρο, τη δημοκρατία, την προϊστορία κ.α.». Όμως, διευκρίνισε μετ' επιτάσεως, «με τη διαφορά ότι αυτό θα είναι με δική μας πρωτοβουλία». «Δεν θέλουμε είναι να έρθει εδώ το Βρετανικό Μουσείο να πάει στα μουσεία και να πει: ‘θέλω τον Ηνίοχο των Δελφών, θέλω τον Υπολογιστή των Αντικηθύρων, θέλω τη Χρυσή Προσωπίδα του Αγαμέμνονα'. Αυτό δεν είναι σοβαρή πολιτιστική πολιτική», υπογράμμισε.
«Θέλουμε να διοργανώσουμε σοβαρές επιστημονικές περιοδικές εκθέσεις συνεκτικές με σοβαρά θέματα που θα προάγουν τον ελληνικό πολιτισμό στη Βρετανία», είπε.
«Και με σαφήνεια σε ό,τι αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς», υπογράμμισε ο Αλ. Τσίπρας, «γιατί έχει ακουστεί κι αυτό, δηλαδή να υπάρξει μια επιστροφή που θα είναι μια προσωρινή έκθεση που θα υπόσχονται ότι θα διαρκέσει περισσότερο στο μουσείο της Ακρόπολης που θα έχει την υπογραφή των μνημείων του Βρετανικού Μουσείου».
