Για πρωτοβουλία που θα βελτιώσει την προσέγγιση απέναντι σε ζητήματα ενδοοικογενειακής βίας και στα εγκλήματα κατά των γυναικών, αλλά και των παιδιών και των πιο ευάλωτων συμπολιτών, κάνει λόγο το κυβερνών κόμμα φέρνοντας το σχετικό νομοθέτημα προς επεξεργασία στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, με τα κόμματα ωστόσο της αντιπολίτευσης να εκφράζουν αντίθετη θέση και να μιλούν για ένα συνονθύλευμα τιμωρητικών ρυθμίσεων που δεν λύνουν κανένα πρόβλημα.
Το νομοσχέδιο, αναμένεται να ψηφιστεί εντός της εβδομάδας από την Ολομέλεια και αφορά στην ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 για την αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών, περιλαμβάνει πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας και ακόμη διατάξεις για την αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, την ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust, μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και δικονομικές διατάξεις αρμοδιότητας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και άλλες ρυθμίσεις.
Ο εισηγητής της πλειοψηφίας, Δ. Κούβελας, έκανε λόγο για άλλη μια ουσιαστική παρέμβαση της κυβέρνησης που απαντά σε υπαρκτές ανάγκες της κοινωνίας μας σήμερα, επισημαίνοντας πως πρόκειται για μια νομοθετική πρωτοβουλία που υπερβαίνει τη στενή ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, καθώς φιλοδοξεί να βελτιώσει την προσέγγισή μας απέναντι σε ζητήματα ενδοοικογενειακής βίας και στα εγκλήματα κατά των γυναικών, αλλά και των παιδιών και των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας.
Ο κ. Κούβελας, επισήμανε ότι είμαστε η πρώτη χώρα που επιτυγχάνει την ενσωμάτωση της Οδηγίας άμεσα, αποτελεσματικά και ολιστικά σε ότι αφορά το σκέλος των ποινικών προβλέψεων. Τόνισε ότι οι διατάξεις του νομοσχεδίου αφορούν αφενός την αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών και αφετέρου την προστασία θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας προσθέτοντας πως το πεδίο εφαρμογής, λοιπόν, είναι διπλό: Εκκινώντας με τις νέες διατάξεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2024/1385 και παράλληλα, παρεμβαίνοντας βελτιωτικά στις ήδη υπάρχουσες διατάξεις του νόμου 3500 του 2006 για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας. Έτσι, είπε ότι ανοίγει ο δρόμος για να τυποποιηθούν και άλλες μορφές σύγχρονων αδικημάτων, όπως το mobbing, δηλαδή, κάθε καταχρηστική επιθετική συμπεριφορά σε βάρος εργαζομένου από συνάδελφο του στον εργασιακό χώρο, νομοθετούνται με έμφαση στην ενίσχυση του νομοθετικού μας πλαισίου του νόμου 3500 του 2006 για την ενδοοικογενειακή βία νέες ρυθμίσεις που ανταποκρίνονται στη σύγχρονη πραγματική κατάσταση που μπορεί να αντιμετωπίσει θύμα, ανεξάρτητα από το φύλο ή την ηλικία του, αν είναι ενήλικας ή παιδί ή αν ανήκει σε άλλες ειδικότερες ευάλωτες κατηγορίες ατόμων που μπορούν να δεχθούν με την ευρύτερη έννοια από τους οικείους τους βία στο πλαίσιο συμβίωσης ή συνύπαρξης σε οποιαδήποτε οικιακή μονάδα ή φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας. Επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του νόμου και στον κυβερνοχώρο, καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν φέρει νέα είδη εγκλημάτων, όπως η παρενοχλητική παρακολούθηση μέσω διαδικτύου, το γνωστό cyber stalking, οπότε γίνονται οι σχετικές προβλέψεις. Η κυβερνοπαρενόχληση, δηλαδή, η παρακολούθηση μέσω διαδικτύου όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 και το doxing, σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 9, δηλαδή, η διέγερση στη διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίας ή πρόκληση διχόνοιας που είναι αδικήματα που τυποποιούνται για πρώτη φορά, δεδομένου ότι συναντώνται πλέον όλο και συχνότερα στην καθημερινότητα μας. Σε συνδυασμό με το προτεινόμενο άρθρο 12 για την αφαίρεση του διαδικτυακού υλικού με παράνομο περιεχόμενο που ήδη έχει βλάψει θύματα ενσωματώνονται μέτρα που θωρακίζουν τα θύματα τέτοιων επιθέσεων και αποτρέπουν την περαιτέρω στοχοποίηση, αλλά και ακόμη περισσότερο θυματοποίηση τους. Ανάμεσα σε άλλα, προστατεύονται και τα θύματα της εκδικητικής πορνογραφίας. Η δυνατότητα ηλεκτρονικών καταγγελιών, που προβλέπει το άρθρο 10, αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της άμεσης και ισότιμης πρόσβασης στη δικαιοσύνη, ανέφερε ακόμη ο εισηγητής της πλειοψηφίας. Συμπλήρωσε πως είναι η απάντηση σε μια κοινωνική ανάγκη, να υπάρχει, άμεσα προσβάσιμη και εύχρηστη ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα μπορεί απευθείας να υποβάλει καταγγελία οποιοδήποτε θύμα όλων των προαναφερθέντων εγκλημάτων και ταυτόχρονα, να αποφεύγει να εκτεθεί στον δράστη που είναι άτομο του ευρύτερου οικείου περιβάλλοντος, πράγμα το οποίο θα έφερνε το θύμα σε πάρα πολύ δύσκολη θέση. Προσέθεσε πως είναι μια συνέχεια πρωτοβουλιών και εργαλείων προστασίας των πολιτών, όπως το «Panic Button», τo «Risk Tool», τα οποία, λειτουργούν σαν ασπίδα προστασίας για τα θύματα τέτοιων συμπεριφορών. Επιπλέον τόνισε ότι προτείνονται διατάξεις για την προστασία των ανηλίκων και παράλληλα και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας, με έμφαση στην ανήλικη παραβατικότητα και σε μορφές επαναλαμβανόμενης εγκληματικής συμπεριφοράς, μέσω ενός τριπλού πεδίου εφαρμογής, μια και περνάει πια το πεδίο των ποινικών κωδίκων, με τις προτεινόμενες αναθεωρήσεις τόσο στον Ποινικό Κώδικα όσο και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Ως ιδιαίτερα σημαντική καινοτομία, χαρακτήρισε ο εισηγητής της ΝΔ, την ρύθμιση που έχει ως αποτέλεσμα τη δυνατότητα του θύματος να μην διαφεύγει της προσοχής του η εξέλιξη της υπόθεσης του καταδικασθέντος δράστη. Ακόμη ως σημαντικές παρουσίασε τις προσθήκες στο σχετικό άρθρο για την ποινικοποίηση της υποκίνησης σε επαιτεία και τις τροποποιήσεις δύο άρθρων του Ποινικού Κώδικα, που θεσπίζουν τη δυνατότητα για πλήρη απαλλαγή ή μείωση της ποινής για τους δράστες εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας και της περιουσίας, εάν αυτοί επιδείξουν έμπρακτη μετάνοια επιστρέφοντας τα κλοπιμαία ή ικανοποιώντας πλήρως το θύμα, πριν την ολοκλήρωση της ακροαματικής διαδικασίας. Παράλληλα, προβλέπεται η παράταση προσωρινής κράτησης για περιπτώσεις σοβαρών εγκλημάτων, με τις διατάξεις που επιδιώκουν να αποτρέψουν περιπτώσεις φυγής κατηγορουμένων, που έχουν διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα.
Αναφερόμενος στις ειδικότερες διατάξεις, που αφορούν τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες και την αναδιοργάνωσή τους, ο κ. Κούβελας επισήμανε την εισαγωγή της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης για την εξαγωγή ιατροδικαστικών εκθέσεων και αυστηρών πειθαρχικών ελέγχων για την αποτροπή παρατυπιών. Σημείωσε ότι επίσης δίνεται έμφαση στην ευρωπαϊκή δικαστική συνεργασία και στη διοικητική δικαιοσύνη, με επιμέρους σχετικές διατάξεις όπως η ενίσχυση της συνεργασίας της χώρας μας με την Ευρωπαϊκή Μονάδα Δικαστικής Συνεργασίας (Eurojust).
Εξάλλου, ο εισηγητής του κυβερνώντος κόμματος έκανε ειδική μνεία στις αλλαγές, που επιφέρει το νομοσχέδιο στην καθ΄ύλη και κατά τόπο αρμοδιότητα των διοικητικών δικαστηρίων, με στόχο τη σύμμετρη κατανομή των υποθέσεων και την αποφόρτιση των διοικητικών εφετείων, όπως: για την εκδίκαση φορολογικών διαφορών, τις ανακοπές κατά διοικητικών πράξεων και την αλλαγή αρμοδιότητας σε υποθέσεις δημοσίων συμβάσεων.
Τέλος, σημείωσε ότι περιέχονται διατάξεις που βελτιώνουν τη διαδικασία της προσωρινής κράτησης και των περιοριστικών όρων, ενισχύουν την αρμοδιότητα και τη λειτουργικότητα της Δικαστικής Αστυνομίας, αυστηροποιούν τις προβλέψεις για την αντιποίηση των επαγγελμάτων του γιατρού και του φυσικοθεραπευτή και τροποποιούν την διαδικασία ορισμού ανακριτών ανηλίκων.
