Πιθανότατα η κρίση μου επηρεάζεται και από τη σύγκριση: Τη σύγκριση με τον τραγικό προκάτοχό του στην πρωθυπουργία… Με τον ανεπαρκή προκάτοχό του στη αρχηγία της ΝΔ… Καθώς και με τον τελευταίο προηγούμενο εκ της ΝΔ πρωθυπουργό (ο οποίος πάντως πολύ χειρότερος υπήρξε ως διεκδικητής της εξουσίας, παρά ως κάτοχός της).
Εν πάση περιπτώσει… Είτε με όρους απόλυτους είτε με όρους σύγκρισης… Θεωρώ τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως τον καλύτερο πρωθυπουργό των τελευταίων δεκαετιών και ως έναν εκ των σημαντικότερων της Μεταπολίτευσης. Στο θετικό δε αυτό πρόσημο, που εκτιμώ πως πρέπει να του αποδοθεί, ρόλο παίζει τόσο το στυλ και η σοβαρότητα –εκεί και αν προκαλεί «δονήσεις» η σύγκριση με τον αμέσως προηγούμενο πρωθυπουργό- όσο και η ουσία της διακυβέρνησης που ασκεί στον τόπο.
Ωστόσο –«δεν υπάρχει πραγματικός έπαινος χωρίς έλεγχο» λένε οι Γάλλοι- μια γραφίδα σε γενικές γραμμές θετικά διακείμενη προς έναν πολιτικό ηγέτη δεν μπορεί να είναι χρήσιμη, αν αποφεύγει να αναδείξει και τις λαβές για κριτική που παρέχει ο τρόπος με τον οποίον αυτός ασκεί την εξουσία. Επομένως, προτίθεμαι να επικεντρώσω αυτό το σημείωμα στην κριτική θεώρηση κάποιων «ενοχλητικών», κατά την άποψή μου, πτυχών της δράσης του, έχοντας βέβαια απόλυτη συναίσθηση της υποκειμενικότητάς της προσέγγισής μου (και του γεγονότος πως ό,τι εγώ θεωρώ επιλήψιμο και επιδεκτικό βελτίωσης στη δράση και το ύφος του σημερινού πρωθυπουργού κάποιος άλλος, εξίσου καλοπροαίρετα, θα μπορούσε να το βλέπει ως βάση εκθειασμού).
Ειδικότερα, λοιπόν, από όσα επιμέρους με έχουν «ενοχλήσει» στον «καλύτερο πρωθυπουργό των τελευταίων δεκαετιών», σκόπιμο κρίνω να αναδείξω τα παρακάτω (αναγνωρίζοντας, βέβαια, πως ο πολιτικός πραγματισμός ενός δημοκρατικού ηγέτη, που δεν μπορεί να αδιαφορεί για ευαισθησίες της εκλογικής του βάσης, είναι αναπόφευκτο κάποιες φορές να λειτουργεί αποπροσανατολιστικά ή/και «ευνουχιστικά»).
Πρώτον: Πολλοί είδαν θετικά, ως συμβολικό μήνυμα, τη στάση του προς τον νεαρό ΑΜΕΑ, τον οποίον πήρε μαζί του και στην ΠτΔ. Προσωπικά, χωρίς να αποκλείω τις αγαθές προθέσεις του Μητσοτάκη, η όλη «σκηνοθεσία» με ενόχλησε ως πολιτική «εργαλειοποίηση» ενός ανθρώπου.
Δεύτερον: Δυσκολεύομαι να καταλάβω πώς, σε μια κοινωνία που έχει αφομοιώσει το πνεύμα του Διαφωτισμού, μπορεί να αντιμετωπίζεται –όπως αυτό φαίνεται από τους διαφορετικούς όρους πρόσβασης σε λατρευτικούς χώρους και βιβλιοθήκες- τόσο πιο ευνοϊκά και με κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, η κάλυψη των ψυχοπνευματικών αναγκών του ανθρώπου, που ικανοποιούνται στις εκκλησίες, σε σχέση με αυτήν των ψυχοδιανοητικών αναγκών και αναζητήσεών του, που «θεραπεύονται» στους χώρους μελέτης.
Τρίτον (συναφές): Η οιονεί «επίπληξη» του Τσίπρα, επειδή «δεν έχει νιώσει την ανάγκη να ανάψει ένα κερί», νομίζω πως παραπέμπει σε μεσαιωνικό σκοταδισμό. Μου έφερε στο νου δήλωση του ηγέτη των Γερονδίνων στα χρόνια της γαλλικής επανάστασης, που έλεγε περίπου «υποσχεθήκαμε ανοχή, φέραμε έναν κόσμο δημίων και διωκτών των άλλων». Έστω και αν εν προκειμένω η διωκτική διάθεση εκδηλώνεται μόνο ρητορικά…
Τέταρτον: Η οιονεί κατά ποσόστωση συμμετοχή, και μάλιστα ως αμετακίνητων, στο υπουργικό συμβούλιο, κάποιων «γόνων», που δεν έχουν (απο)δείξει τίποτε εξαιρετικές ικανότητες, ασφαλώς και συνάδει με την αντίληψη του πατέρα Μητσοτάκη σύμφωνα προς την οποία «λίγες οικογένειες είμαστε στη ΝΔ, πρέπει να γίνεται σεβαστή μια ισορροπία ανάμεσά μας». Πρόκειται ωστόσο για μια αντίληψη που νομίζω πως δεν θα έπρεπε να διέπει τη στάση και τις επιλογές του σημερινού πρωθυπουργού.
Πέμπτον: Δύσκολα θα χαρακτήριζα αξιέπαινο τον πρωθυπουργικό δισταγμό για επέκταση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού και σε κάποιες άλλες επαγγελματικές κατηγορίες όπως πχ επαγγελματίες οδηγούς ταξί και ΜΜΜ, ένστολους και εκπαιδευτικούς.
Έκτον: Κάποιες στιγμές νομίζω πως αφήνεται υπερβολικά στη γοητεία που άρχισε οψιγενώς να του ασκεί η κρατική παροχολογία. Κάποιες βέβαια από τις παροχές του έχουν αδιαφιλονίκητο κοινωνικό πρόσημο, ίσως όμως όχι όλες.
Έβδομον: Δυσκολεύομαι να φανταστώ επιλογή που να αδιαφόρησε τόσο –με περισσότερη αυστηρότητα θα έλεγα: «τόσο εγκληματικά»- για τη δημόσια υγεία όσο η μη αναβολή, με κρατική απόφαση, των στρατιωτικών παρελάσεων και των λιτανειών, πρωτίστως στη Βόρεια Ελλάδα. Τέλος…
Όγδοον: Η μη ψήφιση των εφαρμοστικών μνημονίων για τις συμφωνίες των Πρεσπών. Η προεκλογική στάση του Μητσοτάκη θα μπορούσε να δικαιολογηθεί από τη φροντίδα του να μην διασπαστεί το κόμμα του, να μην υπερενισχυθεί εκλογικά ο Βελόπουλος, να μην μπει η Χρυσή Αυγή στη Βουλή… Τι σοβαρή δικαιολογία όμως μπορεί να προβληθεί για την αποχή αυτή; Όσοι υμνητές ισχυρίζονται πως δικαιώθηκε, επειδή κλονίζεται σήμερα η κυβέρνηση Ζάεφ, φέρνουν στον νου κάποιον που θεωρεί πως δικαιώθηκε που φορούσε παλτό τον Ιούλιο, επειδή τον Δεκέμβριο έπεσε κρύο…
Ένατον: Το αφορολόγητο των γονικών παροχών και ταξικό είναι και αναστέλλει την κοινωνική κινητικότητα.
* Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι Ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης.
