Η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα κυριάρχησε στην άτυπη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που διεξάγεται στη Βουδαπέστη, την επομένη της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν την έκθεση Ντράγκι για τις προτεραιότητες ώστε να γίνει το ευρωπαϊκό προϊόν πιο ανταγωνιστικό και η Ευρώπη αυτόνομη. Τη σημασία της κοινής χρηματοδότησης αγαθών κοινού ενδιαφέροντος αλλά και το γεγονός ότι η συζήτηση για την ανταγωνιστικότητα συνδέεται με το εκλογικό αποτέλεσμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, επισήμανε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Η Αθήνα πρέπει να γίνει πιο ανταγωνιστική», τόνισε ο πρωθυπουργός επισημαίνοντας και την ανάγκη ενδυνάμωσης της ευρωπαϊκής οικονομικής συνοχής με κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση σε ενέργεια και άμυνα.
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, λίγο πριν αναχωρήσει από την Ουγγαρία για την Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων για τα πρώτα συμπεράσματα των εργασιών της άτυπης Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε μία αναλυτική συζήτηση με τον κύριο Ντράγκι και να σχολιάσουμε το πολύ επίκαιρα και κρίσιμα ζητήματα τα οποία αναδεικνύει στην έκθεση του, όπως είχα την ευκαιρία να πω και χθες πιστεύω ότι υπάρχει μία συμφωνία στο ευρωπαϊκό συμβούλιο, ότι πρέπει να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις και ότι τα ζητήματα της ευρωπαικής οικονομίας πρέπει να αντιμετωπιστούν με τρόπο πολύ πιο δραστικό από ότι έχουμε κάνει μέχρι σήμερα», είπε και στάθηκε σε τρεις επιμέρους τομείς: «τα ζητήματα καινοτομίας και παραγωγικότητας. Η Ευρώπη εξακολουθεί να υστερεί σε ζητήματα που σχετίζονται με την καινοτομία και κατατέθηκαν πολύ ενδιαφέρουσες ιδέες για το πως μπορούμε να γεφυρώσουν αυτό το χάσμα με τις εταιρείες, ασχοληθήκαμε με τα θέματα της ενέργειας και τέλος συζητήσαμε και τα ζητήματα της στρατιωτικής αυτονομίας, της άμυνας, έχουμε μιλήσει πολλές φορές για την καλύτερη επένδυση στην ευρωπαΐκή αμυντική βιομηχανία».
Για τη συνάντηση με τον Ερντογάν στη Βουδαπέστη, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η «κανονικότητα πρέπει να είναι το ζητούμενο στις σχέσεις όλων των γειτονικών χωρών.
«Η εκλογή του Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες κατέστησε σαφές σε πολλούς από εμάς ότι αυτή η αναγκαιότητα για την στήριξη της ευρωπαΐκής ανταγωνιστικότητας καθίσταται ακόμη πιο κατεπείγουσα μετά από τις εξελίξεις στις ΗΠΑ», τόνισε σχετικά με τις εκλογές στις ΗΠΑ και ανέφερε πως θα έχει τη δυνατότητα να μιλήσει με τον νέο Πρόεδρο άμεσα.
Η συνάντηση περισσότερων από 40 ηγετών ευρωπαϊκών χωρών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας ήταν μια ευκαιρία για την ανταλλαγή απόψεων στα πολύ σημαντικά ζητήματα της τρέχουσα συγκυρία.
Στο χθεσινό δείπνο έγινε συζήτηση για το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών και από ευρωπαϊκής πλευράς διαπιστώθηκε η ανάγκη αφενός να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και αφετέρου να ξεκινήσουν οι προσπάθειες για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανθεκτικότητας σε διάφορους τομείς.
Ο Ούγγρος Πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, οικοδεσπότης των συναντήσεων στη Βουδαπέστη εκτίμησε πως η νίκη του Τραμπ θα οδηγήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να αποσύρουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία, αναγκάζοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να επανεξετάσει τη στάση της. Υποστήριξε ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο μόνη της και πρέπει να ζητήσει άμεση κατάπαυση του πυρός. Με τη θέση αυτή διαφώνησε ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που ήταν και αυτός στη Βουδαπέστη.
Ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς και άλλοι ηγέτες της Ένωσης τονίζουν την ανάγκη να συνεχιστεί η υποστήριξη προς την Ουκρανία και να ενισχυθούν οι ευρωπαϊκές άμυνες
Στο πλαίσιο του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επίκεντρο της συζήτησης ήταν εκ νέου ο προβληματισμός για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής Οικονομίας, με τον Μάριο Ντράγκι να εξηγεί τις κατευθυντήριες γραμμές της σχετικής έκθεσής του και γενικότερο προβληματισμό το πώς θα βρεθούν τα 800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως για επενδύσεις στην ψηφιοποίηση, στην πράσινη μετάβαση, στην ενίσχυση της άμυνας και στη διασφάλιση κρίσιμων πρώτων υλών.
Οι “πολλοί” επιθυμούν ένα διαρκές Ταμείο Ανθεκτικότητας, και ουσιαστικά ένα διαρκές χρέος της Ένωσης, ενώ οι “φειδωλοί” προσώρας απορρίπτουν την ιδέα έκδοσης ευρω-ομολόγων, προκαλώντας με τη στάση τους ρωγμές στην πορεία της ολοκλήρωσης και αύξηση των εθνικών αναγκών χωρίς επαρκείς ευρωπαϊκούς πόρους.
Τέλος, στη συνάντηση του με τον Εμανουέλ Μακρόν, ο Ταγίπ Ερντογάν, ζήτησε την ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων, επικαλούμενος μάλιστα και το θετικό κλίμα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Απάντηση του Γάλλου προέδρου ότι η ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων πέρνα μέσα από το Κυπριακό.
Η συνέντευξη Τύπου του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της άτυπης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη Βουδαπέστη
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε, καλό μεσημέρι. Θα ήθελα να σας πάω στο σημερινό κυρίαρχο θέμα συζήτησης, που ήταν αυτό του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού. Εσείς και οι ομόλογοί σας συζητήσατε αναλυτικά την έκθεση του κ. Draghi. «Ήρθε η ώρα η Ευρώπη να “ξυπνήσει” από τη γεωπολιτική της αφέλεια», τονίσατε χθες και θα ήθελα να σας ρωτήσω ποια είναι η αίσθηση που αποκομίσατε από τις συνομιλίες που είχατε με τους ομολόγους σας, ποιες είναι οι θέσεις της Ελλάδας για ένα ζήτημα που φαίνεται ότι ενδύεται τα χρώματα του κατεπείγοντος; Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε μία αναλυτική συζήτηση με τον ίδιο τον κ. Draghi και να σχολιάσουμε τα πολύ επίκαιρα και κρίσιμα ζητήματα τα οποία αναδεικνύει στην έκθεσή του.
Όπως είχα την ευκαιρία να πω και χθες, πιστεύω ότι υπάρχει μια συμφωνία πια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι πρέπει να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις και ότι τα ζητήματα της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας πρέπει να αντιμετωπιστούν με τρόπο πολύ πιο δραστικό από ό,τι έχουμε κάνει μέχρι σήμερα.
Θα σταθώ σύντομα σε τρεις επιμέρους τομείς τους οποίους θίγει ο κ. Draghi στην έκθεσή του. Πρώτον, τα ζητήματα καινοτομίας και παραγωγικότητας: υπάρχει μια γενικότερη αίσθηση η οποία επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να υστερεί σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με την καινοτομία, με τη δημιουργία νέων καινοτόμων επιχειρήσεων και κατατέθηκαν πολύ ενδιαφέρουσες ιδέες για το πώς μπορούμε να αρχίσουμε να γεφυρώνουμε αυτό το χάσμα με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ίσως η πιο σημαντική, θα έλεγα, και για το οικοσύστημα των ελληνικών startups, είναι αυτή η ιδέα για τη δημιουργία ενός 28ου ευρωπαϊκού νομικού καθεστώτος, το οποίο θα επιτρέπει σε startup εταιρείες να μπορούν να εντάσσονται απευθείας σε ένα ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο, χωρίς να χρειάζεται με αυτόν τον τρόπο να αντιμετωπίζουν 27 διαφορετικά κανονιστικά πλαίσια στα κράτη στα οποία θέλουν να δραστηριοποιούνται.
Ασχοληθήκαμε πολύ με τα θέματα της ενέργειας και νομίζω ότι είναι κοινός τόπος το γεγονός ότι η Ευρώπη σήμερα αντιμετωπίζει ένα μεγάλο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας όσον αφορά στην ενέργεια, παρά το γεγονός ότι επενδύουμε πολύ στις ανανεώσιμες πηγές. Και θεωρώ εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι στη Δήλωση της Βουδαπέστης υπάρχει μία ρητή αναφορά στις στρεβλώσεις στις τιμές της αγοράς ενέργειας που πρέπει να αντιμετωπιστούν με τρόπο κατεπείγοντα.
Όμως, για να μπορέσει η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας να λειτουργεί προς όφελος όλων των Ευρωπαίων καταναλωτών, θα πρέπει να γίνουν δύο σημαντικές παρεμβάσεις. Η πρώτη αφορά τις διασυνδέσεις. Χρειαζόμαστε περισσότερες διευρωπαϊκές διασυνδέσεις, οι οποίες, ενδεχομένως, να πρέπει να χρηματοδοτηθούν με ευρωπαϊκούς δημόσιους και όχι μόνο με ιδιωτικούς πόρους.
Και πιστεύω ότι πρέπει πια να ξαναδούμε ουσιαστικά τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την τιμολόγηση, τον τρόπο τιμολόγησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, ώστε να μην καθορίζει το φυσικό αέριο την οριακή τιμή του συστήματος, όπως γίνεται σήμερα, καθώς το φυσικό αέριο κατά κανόνα είναι πολύ πιο ακριβό από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τέλος, συζητήσαμε προφανώς και τα ζητήματα της στρατιωτικής αυτονομίας, της άμυνας. Έχω μιλήσει πολλές φορές για την ανάγκη της μεγαλύτερης επένδυσης στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Προφανώς απέχουμε ακόμα πολύ από μια συζήτηση για κοινούς ευρωπαϊκούς πόρους για την άμυνα. Όμως, είχα την ευκαιρία και πάλι σήμερα να μιλήσω για μια παρέμβαση η οποία θα μπορεί να δώσει παραπάνω δημοσιονομικό χώρο σε εκείνες τις χώρες που επιλέγουν να επενδύουν σημαντικά ποσά στην άμυνα.
Να το εξηγήσω με απλά λόγια: η χώρα μας επενδύει σχεδόν 3% του ΑΕΠ στην άμυνα. Πιστεύω ότι έχει έρθει η ώρα να συζητήσουμε, παρότι συμφωνήσαμε σχετικά πρόσφατα στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, ένα ποσό από αυτές τις αμυντικές δαπάνες να εξαιρείται από τους υπολογισμούς των οροφών των δαπανών.
Είναι μια πρόταση στην οποία θα εξακολουθώ να επιμένω. Δεν χρειάζεται αυτή η πρόταση πρόσθετα ευρωπαϊκά χρήματα, χρειάζεται απλά να δούμε με λίγο διαφορετική ματιά τον τρόπο με τον οποίον υπολογίζουμε τους δημοσιονομικούς κανόνες από εδώ και στο εξής.
Και τέλος, να πω ότι σε σχέση με τη συζήτηση που κάναμε χθες το βράδυ, η εκλογή του Donald Trump στις Ηνωμένες Πολιτείες νομίζω ότι κατέστησε απολύτως σαφές σε πολλούς από εμάς ότι αυτή η αναγκαιότητα για τη στήριξη της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας καθίσταται ακόμα πιο κατεπείγουσα μετά από τις εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Θα ήθελα να σας φέρω στη σημερινή συνάντηση του κ. Γεραπετρίτη με τον κ. Fidan στην Αθήνα. Καταρχάς, να πιάσω το νήμα από το χθεσινό τετ-α-τετ που είχατε με τον κ. Erdoğan, αν αυτό ήταν και ένα δείγμα κανονικότητας, έτσι όπως είδαμε αυτή τη συζήτηση τουλάχιστον από τα λίγα πλάνα και τις φωτογραφίες, αλλά και το αν μετά το σημερινό ραντεβού είστε πιο αισιόδοξος ή πιο απαισιόδοξος για το αν τελικά οι δύο χώρες μπορούν να βρουν έναν τρόπο να συζητήσουν τη βασική τους διαφορά. Βλέπουμε ότι η Τουρκία επιμένει να μιλάει για μια λύση-πακέτο για το Αιγαίο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η κανονικότητα πιστεύω ότι πρέπει να είναι το ζητούμενο στις σχέσεις μεταξύ γειτόνων. Έχω συναντηθεί με τον Πρόεδρο Erdoğan πολλές φορές και επίσημα και όποτε έχουμε τη δυνατότητα να συναντηθούμε και ανεπίσημα, πάντα θα ανταλλάξουμε μια ευγενική κουβέντα, γιατί αυτό πιστεύω ότι αρμόζει σε γειτονικά κράτη, τα οποία πρέπει να έχουν καλές σχέσεις παρά τις μεγάλες διαφορές που ενδέχεται να έχουν.
Δεν έχω ενημερωθεί ακόμα λεπτομερώς από τον Υπουργό Εξωτερικών, είδα όμως τις δηλώσεις και του κ. Γεραπετρίτη και του κ. Fidan και νομίζω ότι και οι δηλώσεις επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει ένα καλό κλίμα πάνω στο οποίο μπορούμε να οικοδομήσουμε. Αλλά, ταυτόχρονα, ναι, σίγουρα δεν υπάρχει ακόμα ένα κοινό πλαίσιο προκειμένου να συζητήσουμε σε βάθος τη μία μεγάλη μας διαφορά με την Τουρκία, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το γεγονός, όμως, ότι έγινε μια συνολική καταγραφή, η οποία αναγνωρίστηκε από τις δύο πλευρές, της προόδου που έχουμε πετύχει, η οποία πρόοδος αφορά και τον τρόπο με τον οποίον οι δύο λαοί μας έρχονται πιο κοντά, για παράδειγμα, η πολύ επιτυχημένη χορήγηση βίζας εξπρές στα νησιά του Aνατολικού Αιγαίου, η οποία στήριξε πολύ τον τουρισμό στα νησιά αυτά, η καλή -και μπορεί να γίνει ακόμα καλύτερη- συνεργασία που έχουμε στο προσφυγικό, η συνεργασία μας σε διεθνείς οργανισμούς, όλα αυτά είναι βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Και θα επαναλάβω αυτό το οποίο έχω πει πολλές φορές. Σε όσους ανησυχούν θέλω να ξαναπώ ότι η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτή τη συζήτηση από μία ισχυρή θέση. Είμαστε μία χώρα με ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις, με σταθερή και αναπτυσσόμενη οικονομία, με ένα πλαίσιο γεωπολιτικών συμμαχιών το οποίο αναγνωρίζει το δίκαιο των θέσεών μας, με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θωρακίζουν τις ελληνικές θέσεις.
Επομένως, βεβαίως και συνομιλούμε και θα συνομιλούμε. Και έστω και αν δεν μπορούμε να βρούμε ένα πλαίσιο να συμφωνήσουμε στην κεντρική μας διαφορά, οφείλουμε να διαφυλάξουμε τα ήρεμα νερά, τα οποία τελικά αποβαίνουν, νομίζω, προς όφελος και των δύο λαών.
Σοφία Φασουλάκη (MEGA): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε, καλησπέρα και από εμένα. Είχατε σήμερα την ευκαιρία να συνομιλήσετε με τους ομολόγους σας, δύο μέρες, τρεις ημέρες μετά τη νίκη του Donald Trump στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ήθελα να ρωτήσω πώς βλέπετε και εσείς και οι ομόλογοί σας την επόμενη μέρα των ευρωατλαντικών σχέσεων, αν πιστεύετε ότι υπάρχει κάτι που μπορεί να τις διαταράξει. Και αν μου επιτρέπετε ένα τελευταίο ερώτημα, εάν σκοπεύετε, και πότε, να έχετε μία επικοινωνία με τον νέο Πρόεδρο. Σας ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω, και όλοι μας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πιστεύουμε στη μεγάλη σημασία των ευρωατλαντικών σχέσεων. Είναι σχέσεις που γαλουχήθηκαν εδώ και πολλές δεκαετίες και πιστεύω ότι θα βρούμε τρόπο και με τον νέο Πρόεδρο να τις ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο, αναλαμβάνοντας ο καθένας το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί.
Είχα την ευκαιρία να πω και μέσα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι όταν ο Πρόεδρος Trump έθεσε πολλά ευρωπαϊκά κράτη προ των ευθυνών τους σε σχέση με το γεγονός ότι δεν δαπανούσαν ούτε καν το 2% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες, είχε δίκιο επί της ουσίας. Και νομίζω ότι αυτή η παρότρυνσή του οδήγησε τα ευρωπαϊκά κράτη να αυξήσουν τους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς. Και, φυσικά, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη γεωπολιτική αστάθεια στον κόσμο γενικότερα, όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό πια είναι μία αναγκαιότητα.
Υπάρχουν ζητήματα τα οποία θα απασχολήσουν συνολικά τις ευρωατλαντικές σχέσεις, αν θα μπούμε, για παράδειγμα, σε έναν καινούργιο εμπορικό πόλεμο. Εύχομαι πως όχι. Νομίζω ότι υπάρχει ένα περιθώριο να μπορούμε να δούμε μια αποκλιμάκωση ως προς τη ρητορική για την επιβολή δασμών ένθεν και ένθεν. Γιατί, προφανώς, όταν ξεκινάει ένας τέτοιος πόλεμος, δεν σταματάει μόνο στις ενέργειες του ενός μέρους.
Και βέβαια, να επαναλάβω ότι ως προς τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, αυτές παραμένουν εξαιρετικά ισχυρές. Είναι σχέσεις με στρατηγικό περιεχόμενο. Είναι σχέσεις θωρακισμένες μέσα από την αμυντική συμφωνία την οποία έχουμε υπογράψει, η οποία θέλω να θυμίσω ότι έχει πια και πενταετή διάρκεια. Είναι θέσεις, εξάλλου, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν και από το γεγονός ότι, όταν κλήθηκα να μιλήσω στο Αμερικανικό Κογκρέσο, η πρόσκληση ήρθε και από τους Δημοκρατικούς και από τους Ρεπουμπλικάνους Βουλευτές και Γερουσιαστές.
Τώρα, στο ερώτημά σας, εκτιμώ ότι θα έχω την ευκαιρία να συνομιλήσω με τον Πρόεδρο Trump τις επόμενες μέρες. Εξάλλου, όπως γνωρίζετε, είμαι ένας από τους παλαιότερους πια Ευρωπαίους ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, άρα είμαι ένας από αυτούς που είχαν την ευκαιρία να συνεργαστούν μαζί του κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής του θητείας.
