Σε εξέλιξη βρίσκεται, για δεύτερη ημέρα, η συζήτηση στη Βουλή για το νομοσχέδιο του υπουργού Επικρατείας: «Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις».
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβηκε στο βήμα στις 13:00. Η συζήτηση θα ολοκληρωθεί το βράδυ και θα ακολουθήσει η ονομαστική ψηφοφορία.
Δείτε ζωντανά τη συζήτηση:
«Περπατάμε σταθερά στο δρόμο του κράτους δικαίου και της ισονομίας»
«Είμαστε εδώ για να αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί με ευθύνη μια υπαρκτή κοινωνική πραγματικότητα αίροντας με τόλμη μια σοβαρή για τη δημοκρατία μας ανισότητα. Για να προστατεύσουμε αυτονόητα δικαιώματα παιδιών με την ασπίδα των γονιών τους και να αποδώσουμε επιτέλους δικαιοσύνη και στην καθημερινότητα συμπολιτών μας του ιδίου φύλου», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Βουλή.
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η μεταρρύθμιση που φέρνει η κυβέρνηση κάνει τη ζωή ανθρώπων καλύτερη χωρίς να στερεί τίποτα από τους πολλούς.
«Και οι δύο γονείς των ομόφυλων ζευγαριών δεν έχουν ακόμα νομικά τις ίδιες δυνατότητες να δίνουν στα παιδιά τους. Να τα παίρνουν από το σχολείο, να συνταξιδεύουν, να τα συνοδεύουν στο νοσοκομείο», συνέχισε μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης.
«Αυτό το κενό ερχόμαστε και καλύπτουμε επιτρέποντας σε όλους αν το επιθυμούν να σφραγίσουν θεσμικά τη σχέση τους με μία τελετή στο δημαρχείο όπως το κάνουν και τα ετερόφυλα ζευγάρια. Ζυγίζεται η δύναμη της δημοκρατίας μας να ενσωματώνει ισότιμα τον κάθε πολίτη», επισήμανε σημειώνοντας ότι αυτό ισχύει σε 36 χώρες της Ευρώπης και του κόσμου.
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι ο γάμος δεν είναι τίποτα άλλο από το επιστέγασμα της αγάπης δύο ανθρώπων που επιλέγουν να συμπορευτούν. «Γι'αυτό και τα νομικά συστήματα προσαρμόζονται διεθνώς απαντώντας σε σύγχρονα πρακτικά ζητούμενα», επισήμανε.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση είναι και χρήσιμη και αναγκαία αλλά και να εξηγηθεί το περιεχόμενό της.
«Πρώτον επεκτείνουμε τα δικαιώματα των παιδιών και σε εκείνα που ζουν ήδη με ομόφυλα ζευγάρια», σημειώνοντας πως δεν αλλάζει το πλαίσιο για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή , ούτε υπάρχει γονέας 1 και γονέας 2.
Ανέφερε ότι ο θρησκευτικός γάμος αποτελεί αποκλειστική υπόθεση της Εκκλησίας της θέσεις της οποίας η κυβέρνηση σέβεται.
«Ή παπάς παπάς ή ζευγάς ζευγάς. Και σε άλλες υποθέσεις είχαμε διαφορετικές επιλογές. Αποδείχθηκε ότι δεν διατάραξαν την κοινωνική συνοχή , ούτε τις σχέσεις μας με την Εκκλησία», συμπλήρωσε.
Το βράδυ η ψηφοφορία
Το τελικό αποτέλεσμα εκτιμάται ότι θα αγγίζει τις 180 θετικές ψήφους, κάτι, που μεταφράζεται σε μια ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Ταυτόχρονα, όμως, οι απώλειες αναμένεται να διαπερνούν οριζόντια σχεδόν όλες τις πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες επί της αρχής και ως κεντρική θέση υπερψηφίζουν το επίμαχο νομοσχέδιο, καθώς αν όλοι οι βουλευτές τους ψήφιζαν σύμφωνα με τη θέση του κόμματός τους, τότε το νομοσχέδιο θα «περνούσε» με 243 θετικές ψήφους.
Κυβερνητικοί βουλευτές, που πρόσκεινται στον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά (ο οποίος θα μιλήσει στις 18:00), όπως ο Μίλτος Χρυσομάλλης, δηλώνουν ότι θα καταψηφίσουν και δεν θα απέχουν, με τις εκτιμήσεις να ανεβάζουν έως και τους 20 τους βουλευτές της ΝΔ, οι οποίοι προσανατολίζονται στην καταψήφιση.
Ανάμεσά τους οι Άννα Καραμανλή, Ανδρέας Κατσανιώτης, Ευριπίδης Στυλιανίδης, Κωστας Γκιουλέκας και Κώστας Καραγκούνης.
Ερωτηματικό παραμένει ακόμη η στάση τεσσάρων υφυπουργών της κυβέρνησης, των Γιάννη Μπούγα, Μαρίας Κεφάλα, Σταύρου Κελέτση και Γιάννη Κεφαλογιάννη, οι οποίοι έχουν εκφράσει τη διαφωνία τους, χωρίς να έχουν ξεκαθαρίσει δημόσια τη στάση, που θα τηρήσουν.
Στην αποχή προσανατολίζεται η πλειοψηφία των διαφωνούντων, μεταξύ αυτών οι Θάνος Πλεύρης, Αγγελος Συρίγος, Στέλιος Πέτσας, Νότης Μηταράκης και Γιάννης Οικονόμου.
Στον ΣΥΡΙΖΑ, όπου το θέμα χαρακτηρίζεται ως «ταυτοτικό» και ο Στέφανος Κασσελάκης έχει μιλήσει για κομματική πειθαρχία, προαναγγέλλοντας συνέπειες για όποιον δεν ακολουθήσει, το ενδιαφέρον στρέφεται στη στάση του Παύλου Πολάκη, ο οποίος έχει εκφράσει τις επιφυλάξεις του, όπως και της Νίνας Κασιμάτη.
Κάθε άλλο παρά ενιαία είναι και η στάση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, που μετά από δύο συνεδριάσεις της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, περί τους 12-15 βουλευτές δεν έχουν πεισθεί. Μεταξύ αυτών οι Ευαγγελία Λιακούλη, Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλός και Παναγιώτης Παρασκευαΐδη.
Ακόμη και στη Νέα Αριστερά, οι δύο μειονοτικοί βουλευτές Οζγκιούρ Φερχάτ και Ζεϊμπέκ Χουσεΐν, καταγράφονται στους διαφωνούντες.
Ξεκάθαρο «όχι» στο νομοσχέδιο έχουν πει Ελληνική Λύση, Νίκη και Σπαρτιάτες και με διαφορετικό σκεπτικό το ΚΚΕ.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Η επέκταση της δυνατότητας σύναψης γάμου και σε πρόσωπα του ιδίου φύλου, υλοποιεί τη συνταγματική αρχή της ελευθερίας και τη συνταγματική αρχή της ισότητας, αναφέρει η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής στην έκθεσή της επί του νομοσχεδίου «Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις».
Η Επιστημονική Υπηρεσία, στην έκθεσή της αναφέρει μεταξύ άλλων ότι:
-«Με το άρθρο 3 του νοµοσχεδίου (Σύναψη γάμου από πρόσωπα του ίδιου φύλου - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 1350 Αστικού Κώδικα) τροποποιείται το άρθρο 1350 παρ. 1 ΑΚ, και ορίζει ότι ο γάµος συνάπτεται µεταξύ δύο προσώπων διαφορετικού ή ίδιου φύλου. Με την εν λόγω επέκταση της δυνατότητας σύναψης γάµου και σε πρόσωπα του ίδιου φύλου, το νοµοσχέδιο υλοποιεί τη συνταγµατική αρχή της ελευθερίας (άρθρο 5 παρ. 1 Συντ.) και τη συνταγµατική αρχή της ισότητας (άρθρο 4 Συντ.), σύµφωνα µε την οποία, από συνταγµατική άποψη, το νοµοθετικό αυτό πλαίσιο (της διαφοράς φύλου ως στοιχείου για το υποστατό του γάµου) δεν κείται εκτός των ορίων των άρθρων 4 παρ. 1, για την αρχή της ισότητας, και 5 παρ. 1, για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας. Κατ' εφαρµογή του άρθρου 21 παρ. 1 του Συντάγµατος, οι νέες ρυθµίσεις οργανώνουν µορφές έννοµης αναγνώρισης και προστασίας και σε άλλες περιπτώσεις σχέσεων που εµπίπτουν στην έννοια της οικογένειας, σύµφωνα και µε τη νοµολογία του ΕΔΔΑ. Σηµειωτέον ότι το Συµβούλιο της Επικρατείας, επιβεβαιώνοντας τη συµβατότητα της καθιέρωσης του συµφώνου συµβιώσεως ανεξαρτήτως φύλου των µερών µε το άρθρο 21 του Συντάγµατος, δέχεται ότι η εν λόγω συνταγµατική διάταξη έχει προεχόντως κατευθυντήριο χαρακτήρα και ερµηνεύεται σε συνδυασµό µε τις συνταγµατικές αρχές της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, της ισότητας και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής».
-Ως προς το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επισηµαίνεται ότι τα θέµατα της προσωπικής κατάστασης, στην οποία υπάγονται οι σχετικοί µε τον γάµο κανόνες, αποτελεί τοµέα που εµπίπτει στην αρµοδιότητα των κρατών µελών. Υπό την έννοια αυτή, το ευρωπαϊκό δίκαιο δεν επιβάλλει, αλλά επιτρέπει, τη θέσπιση από τα κράτη µέλη ρυθµίσεων για τον γάµο µεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου.
-Με σειρά αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), ορίζεται ότι τα κράτη µέλη υποχρεούνται να αναγνωρίζουν τον γάµο µεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου που έχει συναφθεί εντός άλλου κράτους µέλους, προς τον σκοπό άσκησης των δικαιωµάτων που αντλούν από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
-Αντιστοίχως, έχει γίνει δεκτό ότι αν το πιστοποιητικό γέννησης ενός παιδιού αναφέρει δύο γονείς του ίδιου φύλου (µε ένα εκ των δύο Ευρωπαίο πολίτη), πρέπει «το σύνολο των κρατών µελών» να αναγνωρίζει τη σχέση γονέα παιδιού, δηλαδή να αναγνωρίζει αµφότερους τους αναφερόµενους ως γονείς, για την άσκηση των ελευθεριών του δικαίου της Ένωσης.
-Ως προς την Ευρωπαϊκή Σύµβαση Δικαιωµάτων του Ανθρώπου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει δεχθεί ότι τα συµβαλλόµενα κράτη έχουν την υποχρέωση να αναγνωρίζουν και να προστατεύουν µε νοµικό καθεστώς τις οικογενειακές σχέσεις των οµόφυλων ζευγαριών, η επιλογή όµως ως προσήκουσας αναγνώρισης, µεταξύ γάµου και, κατ' ελάχιστο, αστικής ενώσεως, εναπόκειται στο εθνικό δίκαιο.
Ως προς την υιοθεσία, η Επιστημονική Υπηρεσία επισημαίνει ότι η ισχύουσα νοµοθεσία (τόσο ο ΑΚ όσο και ο ν. 4356/2015) δεν ρυθµίζει τη δυνατότητα υιοθεσίας από οµόφυλο ζεύγος. Από τη σιωπή του νοµοθέτη, ο οποίος αν και γνώριζε το ζήτηµα, δεν το ρύθµισε, συνάγεται ότι δεν χωρεί ανάλογη εφαρµογή των σχετικών διατάξεων στο σύµφωνο συµβίωσης όσον αφορά την κοινή υιοθεσία ανήλικου τέκνου.
-Ως προς την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, στην έκθεση επισημαίνεται ότι ενδεχομένως εγείρεται ζήτηµα άνισης µεταχείρισης οµόφυλων έγγαµων προσώπων, ανάλογα µε το αν πρόκειται για ζεύγος γυναικών ή ανδρών ,κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ. 2 Συντ.
-Το άρθρο 11 του Νοµοσχεδίου (Γονεϊκή σχέση που έχει δημιουργηθεί στο εξωτερικό) καταλαµβάνει όχι µόνο γονεϊκές σχέσεις που έχουν καταχωρισθεί σε δηµόσια έγγραφα ή δικαστική απόφαση τρίτης χώρας έως την έναρξη ισχύος του παρόντος, αλλά και γονεϊκές σχέσεις που θα δηµιουργηθούν και θα καταχωρισθούν, κατά τα ανωτέρω, στο µέλλον. Υπό την έννοια αυτή, και ανεξαρτήτως της νοµικής υποχρέωσης αναγνώρισής τους, δυνάµει της ΕΣΔΑ και της νοµολογίας του ΕΔΔΑ, γεννάται προβληµατισµός αν µε την προτεινόµενη ρύθµιση τυγχάνουν, κατ' αποτέλεσµα, δυσµενέστερης µεταχείρισης Έλληνες πολίτες στην ηµεδαπή, η ίδρυση γονεϊκών σχέσεων των οποίων δεν αναγνωρίζεται από το ελληνικό δίκαιο ή έχει κριθεί άκυρη, επειδή λαµβάνει χώρα µε τρόπο που δεν ρυθµίζεται ή δεν επιτρέπεται από το εθνικό δίκαιο, µολονότι αυτοί τελούν υπό όµοιες, κατά τα λοιπά, συνθήκες.
