Στην κλιματική αλλαγή, στο μεταναστευτικό και στην οικονομική διακυβέρνηση επικεντρώθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου των Ευρωπαίων ηγετών μετά τη Σύνοδο Κορυφής της MED9 στη Μάλτα.
Στην αρχή της ομιλίας του ο Κυρ. Μητσοτάκης μίλησε για το θέμα της κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας ότι οι πυρκαγιές στην Ελλάδα δείχνουν την ανάγκη να υπάρξουν άμεσες δράσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου, επισημαίνοντας ότι η κλιματική κρίση επηρεάζει τη Μεσόγειο με δυσανάλογο τρόπο.
Ευχαρίστησε τους Ευρωπαίους ηγέτες της MED9, «που μας βοηθήσατε, καθώς είχαμε ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι με φωτιές και μετά ένα πολύ δύσκολο διάστημα με τις πλημμύρες» αλλά και για το ότι συμφωνούν «με την επιστολή που σας έστειλα, η οποία δείχνει την αναγκαιότητα να δώσουμε πιο γρήγορα έμφαση στην κλιματική αλλαγή» δίδοντας έμφαση σε μια πιο ολοκληρωμένη συνεργασία και σε θέματα πρόληψης.
«Να διασφαλίσουμε ισορροπία μεταξύ της ατζέντας μας για την μακροπρόθεσμη άμβλυνση του προβλήματος και τη βραχυπρόθεσμη λύση των συνεπειών από την κλιματική κρίση. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε τέτοια ισορροπία», σημείωσε και έθιξε το θέμα των ευρωπαϊκών κεφαλαίων για την άμεση ανακούφιση των πληγέντων από φυσικές καταστροφές.
Επισήμανε ότι όταν προκύπτουν τέτοιες καταστροφές σε ορισμένες χώρες το πρόβλημα πολλαπλασιάζεται και έφερε ως παράδειγμα τη Λιβύη όπου είχαν 20.000 θανάτους από την ίδια κακοκαιρία που έπληξε την Ελλάδα.
Για το μεταναστευτικό, τόνισε ότι υπάρχει πρόοδος στην αντιμετώπιση του προβλήματος στο πλαίσιο της ΕΕ, τόνισε ωστόσο την ανάγκη να περιοριστεί η δράση των διακινητών. «Πρέπει τα ευρωπαϊκά κράτη και όχι οι διακινητές να αποφασίσουν ποιοι θα μπαίνουν στην ΕΕ και ποιοι όχι», υπογράμμισε.
«Είναι πιο ασφαλές να μπορέσουν τα κράτη να διασφαλίσουν ότι οι βάρκες δεν θα ξεκινούν από τις ακτές προς τη Μεσόγειο για να αποφύγουμε τέτοια φαινόμενα», τόνισε και αναφέρθηκε στις σχέσεις με την Τουρκία και στη θέσπιση κριτηρίων για τους αιτούντες άσυλο.
«Να έχουμε κοινή γραμμή», είπε και σημείωσε πως πρέπει «να παρέχουμε και τη δυνατότητα σε όσους θέλουν να έρθουν να βοηθήσουν και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της Ευρώπης αλλά με τους δικούς μας όρους».
Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε και στην πολιτική αποτροπής που ακολουθεί η χώρα μας στα χερσαία και στα θαλάσσια σύνορά της, αφιερώνοντας μεγάλη προσπάθεια και πόρους, πολιτική που - όπως τόνισε - έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά και έχει περιορίσει τις ροές, στέλνοντας το μήνυμα στους διακινητές ότι είναι δύσκολο να φτάσει κανείς στην Ελλάδα.
Για την οικονομική διακυβέρνηση τόνισε πως δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος που επιτάσσουν δημοσιονομικές προσαρμογές που οδηγούν σε περαιτέρω ύφεση.
«Να επιστρέψουμε στην πρόταση της Επιτροπής που δίνει ευελιξία στα κράτη να μπορούμε να διαμορφώνουμε τη δική μας δημοσιονομική προσαρμογή και να έχουμε επενδύσεις για να υπερασπιστούμε την αυτονομία μας», είπε μεταξύ άλλων.
Κλείνοντας ο πρωθυπουργός ευχήθηκε τα καλύτερα στην Κύπρο για την επόμενη συνάντησή τους και είπε ότι η σημερινή σύνοδος ήταν επιτυχής και παραγωγική μορφή συνεργασίας.
Ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού
«Αγαπητέ Ρόμπερτ (Αμπέλα), σε ευχαριστώ για την υπέροχη φιλοξενία και την καταπληκτική τοποθεσία που διάλεξες γι’ αυτή τη συνάθροιση. Σε ευχαριστώ επίσης για την πολύ περιεκτική σύνοψη της συζήτησης που είχαμε και η οποία αποτυπώθηκε στην κοινή δήλωση που μόλις συμφωνήθηκε.
Δεν θέλω να επαναλάβω όσα ειπώθηκαν από τους προηγούμενους ομιλητές. Επιτρέψτε μου να κάνω τρεις γρήγορες παρατηρήσεις: πρώτον, όσον αφορά στην κλιματική κρίση, σας ευχαριστώ όλους για την υποστήριξη που προσφέρατε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια ενός πάρα πολύ δύσκολου καλοκαιριού, όταν αντιμετωπίσαμε κάποιες από τις χειρότερες πυρκαγιές και σίγουρα τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία της χώρας μας. Θα πρέπει να είναι προφανές σε όλους μας, πιστεύω, ότι η κλιματική κρίση επηρεάζει τη Μεσόγειο με δυσανάλογα έντονο τρόπο. Αυτό δεν πρέπει να αποτελεί μόνο αιτία ανησυχίας, αλλά και λόγο για όλους μας να αναλάβουμε άμεσα δράση.
Σας ευχαριστώ όλους που συμφωνείτε με το περιεχόμενο της επιστολής που σας έστειλα, η οποία ουσιαστικά μας προτρέπει, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να δώσουμε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην προσαρμογή και ειδικότερα στην αρωγή μετά από φυσικές καταστροφές και στη διαχείριση των πολύ δαπανηρών συνεπειών αυτών των καταστροφών, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά τόσο εμείς όσο και οι Σλοβένοι φίλοι μας.
Μας παροτρύνει όμως να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη συνεργασία σε ζητήματα και θέματα πρόληψης, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει μια λογική ισορροπία μεταξύ της φιλόδοξης ατζέντας μας για τον μετριασμό των επιπτώσεων, η οποία όμως είναι μακροπρόθεσμη, και των άμεσων αναγκών μας για προσαρμογή. Διότι θεωρώ ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουμε ότι οι λαοί μας θα συνεχίσουν να συμμετέχουν στην πράσινη μετάβαση. Καθώς αυτή τη στιγμή είναι σαφές σε εμένα ότι δεν πρόκειται για μια ισορροπημένη προσέγγιση, ιδίως αν εξετάσουμε τα ευρωπαϊκά χρήματα που είναι διαθέσιμα για την άμεση ανακούφιση από τις καταστροφές.
Δεν πρέπει, ασφαλώς, να ξεχνάμε ότι αυτές οι καταστροφές δεν επηρεάζουν μόνο τις χώρες μας στην Ευρώπη, αλλά και τις χώρες της Νότιας Γειτονιάς. Όταν μια καταστροφή πλήττει μια χώρα που έχει σημαντικά προβλήματα όσον αφορά στη λειτουργία του κράτους, η καταστροφή πολλαπλασιάζεται. Η ίδια καταιγίδα που κόστισε τη ζωή σε λιγότερους από 20 ανθρώπους στην Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι στη Λιβύη. Αυτή είναι η διαφορά στο τι προκαλεί η κλιματική αλλαγή όταν πλήττει μια καλά οργανωμένη χώρα έναντι μιας χώρας που αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα.
Σχετικά με τη μετανάστευση, δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με όσα ειπώθηκαν από την Ιταλίδα πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι και τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, όσον αφορά στο να επικεντρωθούμε στο σχέδιο δράσης 10 σημείων που συνέταξε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πιστεύω ότι έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναγνωρίζοντας τη σημασία της εξωτερικής διάστασης του μεταναστευτικού προβλήματος και, στο τέλος της ημέρας, την ανάγκη να καθορίσουμε με δικούς μας όρους ποιος θα εισέρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθώς είναι κάτι που έγκειται σε εμάς, ως κυρίαρχα κράτη αλλά και ως μέλη της ευρωπαϊκής μας οικογένειας, να ασκήσουμε ένα δικαίωμα το οποίο δεν μπορούμε να εκχωρήσουμε σε διακινητές. Διότι αυτό ακριβώς κάνουμε σήμερα: οι διακινητές είναι αυτοί που αποφασίζουν ποιος θα μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό πρέπει να αλλάξει.
Πρέπει να είμαστε πολύ αποτελεσματικότεροι, διασφαλίζοντας ότι μη αξιόπλοα σκάφη δεν θα αποπλέουν από τις ακτές των γειτονικών χωρών και δεν θα θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, σε ένα πολύ επικίνδυνο ταξίδι. Πρέπει να συνεργαστούμε περισσότερο με τις χώρες διέλευσης, κάτι που προσπαθούμε να κάνουμε, για παράδειγμα, με την Τουρκία. Πρέπει να επικεντρωθούμε στους επαναπατρισμούς και να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι που δεν δικαιούνται άσυλο θα επιστρέφουν στη χώρα καταγωγής τους. Τέλος, φυσικά, πρέπει να εστιάσουμε στις νόμιμες οδούς για μετανάστευση. Από τη στιγμή που επιδεικνύουμε μεγαλύτερη επαγρύπνηση για την προστασία των συνόρων μας, πρέπει ως αντίβαρο να προσφέρουμε ευκαιρίες στους ανθρώπους που μπορούν να έρθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να μας βοηθήσουν να στηρίξουμε την οικονομική μας ανάπτυξη, αλλά με ασφαλή τρόπο και -το ξαναλέω- με τους δικούς μας όρους.
Κλείνοντας, όσον αφορά τα ζητήματα οικονομικής διακυβέρνησης, θα επαναλάβω ότι συμφωνώ με όσα έχουν ήδη ειπωθεί. Δύο σύντομες παρατηρήσεις θα κάνω μόνο. Δεν μπορούμε να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Γνωρίζουμε λάθη που έγιναν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ουσιαστικά ανάγκασαν χώρες να προβούν σε πολύ απότομη δημοσιονομική προσαρμογή, «βυθίζοντάς» τες σε πολύ μεγαλύτερη ύφεση.
Πιστεύω ότι πρέπει να επιστρέψουμε στο πλαίσιο της αρχικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία εκτιμούμε ότι ήταν ιδιαίτερα ισορροπημένη σε ό,τι αφορά την αυξημένη ευελιξία αλλά και την ιδιοκτησία, ώστε τα κράτη-μέλη να εκπονούν τη δική τους δημοσιονομική «διαδρομή» για να πετύχουν τη δημοσιονομική προσαρμογή.
Και, ασφαλώς, πρέπει να δημιουργήσουμε χώρο για τις κρίσιμες επενδύσεις που χρειαζόμαστε ώστε να προστατεύσουμε τη στρατηγική αυτονομία μας, είτε πρόκειται για την άμυνα είτε μιλάμε για σημαντικές συλλογικές επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση. Διότι διαφορετικά θα βρεθούμε σε μία θέση όπου άλλες χώρες ή άλλες μεγάλες ομάδες κρατών θα κάνουν αυτές τις επενδύσεις, ενώ εμείς θα υφιστάμεθα περιορισμούς από τους δημοσιονομικούς κανόνες που επιβάλλουμε στους εαυτούς μας σε μία συγκυρία όπου πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο.
Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω με αυτό την τοποθέτησή μου. Σε ευχαριστώ πολύ Ρόμπερτ, για την εξαιρετική φιλοξενία. Εύχομαι τα καλύτερα στην Κύπρο και προσβλέπω στην επίσκεψή μου εκεί για την 11η Σύνοδο ενός σχήματος συνεργασίας που έχει αποδειχθεί, πιστεύω, πολύ επιτυχημένο και εποικοδομητικό».
«Η ΕΕ να αναπτύξει σχέσεις με τρίτες χώρες προληπτικά και όχι όταν υπάρχει κρίση»
Νωρίτερα, σύμφωνα με πληροφορίες, κατά την παρέμβασή του για το Μεταναστευτικό στη Σύνοδο Κορυφής της MED9 επισήμανε την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να αναπτύξει σχέσεις με τρίτες χώρες με συντεταγμένο τρόπο και προληπτικά «και όχι όταν υπάρχει κρίση», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο πρωθυπουργός έκανε ειδική αναφορά στην πολιτική ενεργητικής αποτροπής που ακολουθεί η Ελλάδα τόσο στα χερσαία όσο και στα θαλάσσια σύνορά της, αφιερώνοντας μεγάλη προσπάθεια και πόρους.
Πολιτική που, όπως υπογράμμισε, έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά και έχει περιορίσει τις ροές, στέλνοντας το μήνυμα στους διακινητές ότι είναι δύσκολο να φτάσει κανείς στην Ελλάδα.
Παράλληλα, επισήμανε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να ακολουθεί αυτή την πολιτική, επιδιώκει ωστόσο, όπως είπε, τη συνεργασία με την Τουρκία για τον περιορισμό των ροών.
«Η Ελλάδα θα παραμείνει συνεπής στην πολιτική φύλαξης των συνόρων»
Πρωτύτερα, ο πρωθυπουργός συναντήθηκε στο περιθώριο της συνόδου, με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Όπως έγινε γνωστό, κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν ζητήματα διμερούς και ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ενόψει της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας και του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της επόμενης εβδομάδας (5 και 6 Οκτωβρίου) στη Γρανάδα.
Οι δύο ηγέτες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την αμυντική συνεργασία των δύο χωρών. Ο πρωθυπουργός ευχαρίστησε τον Ε. Μακρόν για τη συνδρομή της Γαλλίας στην κατάσβεση των καταστροφικών πυρκαγιών που έπληξαν τη χώρα μας το καλοκαίρι και επανέλαβε ότι η ΕΕ πρέπει να κάνει περισσότερα για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και την προσαρμογή στην Κλιματική κρίση, στο πνεύμα της επιστολής που έχει ήδη απευθύνει στους ηγέτες της MED9.
Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν ακόμη απόψεις για τις δυνατότητες συνεργασίας στον τομέα της τεχνολογίας για την πρόβλεψη ακραίων καιρικών φαινομένων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης στο Μεταναστευτικό και στη σημασία φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα θα παραμείνει συνεπής στην πολιτική φύλαξης των συνόρων, ενώ τόνισε ότι χρειάζεται συνεργασία κρατών-μελών προκειμένου να αποτρέπονται οι αναχωρήσεις και τα δίκτυα των διακινητών να αποθαρρύνονται από το να βάζουν απελπισμένους ανθρώπους σε βάρκες και να ξεκινούν ένα επικίνδυνο ταξίδι.
Συζητήθηκαν ακόμα οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία.
