«Κατά το μεσοκαλόκαιρο»! Αυτή την απάντησε έδωσε ο αρχηγός της «Εθνικής Συμμαχίας» Πέτερι Όρπο, που πρώτευσε στις εκλογές στην Φινλανδία, στο ερώτημα πότε υπολογίζει να υπάρξει συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης.
Ο κ. Τσίπρας μας λέει πως αν βρισκόταν στην πρώτη θέση θα αποκτούσαμε κυβέρνηση με το… καλημέρα! Η αλήθεια είναι πως αν στην Ελλάδα το επέτρεπε το Σύνταγμα, θα φθάναμε στο… μεσοχείμωνο και σε νέες εκλογές!
Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα. Και επομένως, αν ο κ. Τσίπρας είναι έτοιμος για κυβέρνηση συνεργασίας ή μειοψηφίας με ανοχή, τότε είτε υπάρχουν υπόγειες διαδρομές, είτε οι εκβιασμοί βρίσκονται προ των πυλών, είτε ετοιμάζεται για άλλη μια τυχοδιωκτική συμφωνία.
Στη Φινλανδία, οι εκλογές έγιναν στις 2 του περασμένου Απριλίου. Χρειάστηκαν 25 ολόκληρες μέρες για να ανακοινωθεί, στις 27 Απριλίου, ποια κόμματα θα λάμβαναν μέρος στις διαπραγματεύσεις. Πρόκειται για την Εθνική Συμμαχία, το Κόμμα των Αληθινών Φινλανδών, το Κόμμα των Σουηδών και τους Χριστιανοδημοκράτες.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των κομμάτων ξεκίνησαν στις 3 Μαΐου, ένα μήνα μετά τις εκλογές. Επικεφαλής των διαπραγματεύσεων είναι, φυσικά, ο Πέτερι Όρπο, αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος στο κοινοβούλιο. Προφανώς οι Φινλανδοί δεν πήραν την γνώμη του κ. Ανδρουλάκη!
Το ρεπορτάζ της Helsingin Sanomat είναι χαρακτηριστικό και πολύ απολαυστικό.
Εκατοντάδες διαπραγματευτές, 8 ομάδες, πολλές υποομάδες και η ομάδα των αρχηγών!
Την πρώτη ημέρα έγιναν κάποιες διερευνητικές επαφές. Στις διαπραγματεύσεις εμπλέκονται μερικές εκατοντάδες άτομα. Έχουν μοιραστεί σε οκτώ βασικές διαπραγματευτικές ομάδες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν υποδιαιρεθεί σε μικρότερες ομάδες, που θα συζητήσουν τα πάντα – από τη φορολογία ως την κοινωνική ασφάλιση, τα εργασιακά, το κλίμα, τις ευρωπαϊκές πολιτικές.
Θέματα που δε θα μπορούν να επιλυθούν από τις ομάδες, θα μεταφέρονται σε μια ειδική υψηλού επιπέδου ομάδα, που θα αποτελείται από τους αρχηγούς των κομμάτων.
Και να σκεφθεί κανείς πως τα επιτελεία και των τεσσάρων κομμάτων γνωρίζουν την ανάγκη να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας και συμφωνούν στη λήψη μέτρων της τάξης των έξι δις ευρώ. Ωστόσο, προβλέπεται ότι δυσκολίες συνεννόησης θα υπάρξουν.
Θα συζητήσουν και πλειάδα άλλων θεμάτων, καθώς όλοι θα προσπαθήσουν να κυριαρχήσουν σε ιδιαίτερα ευαίσθητα για το κοινό τους θέματα. Η πρόβλεψη είναι πως κάθε φορά που θα συμφωνούν σε κάτι που κάνει το κοινό τους να δυσφορεί, θα αναζητούν κάτι άλλο που θα φέρνει μια σχετική ισορροπία.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ένα κόμμα μπορεί να αποχωρήσει από αυτές και τότε ένα άλλο κόμμα μπορεί να πάρει τη θέση του. Αν και σ’ αυτήν την περίπτωση δεν επιτευχθεί συμφωνία, τότε η διαδικασία αρχίζει από την αρχή με άλλη ομάδα κομμάτων. Αφού, βέβαια, προηγηθεί άλλος ένας μήνας διαβουλεύσεων έως ότου αποφασιστεί ποια κόμματα θα περιληφθούν στο νέο σχήμα.
Οι διαπραγματεύσεις έχουν σταματήσει για το σαββατοκύριακο και θα επαναληφθούν την προσεχή εβδομάδα. Στη διάρκεια αυτής της εβδομάδας θα μοιραστεί δουλειά στις οκτώ ομάδες.
Διαφωνίες από την πρώτη ημέρα
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αντιδράσεις, όταν ο Όρπο έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι δεν θα υπάρξουν παρεμβάσεις στην λειτουργία της Yle, του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα της Φινλανδίας, που διαθέτει τέσσερα εθνικά τηλεοπτικά δίκτυα και 38 ραδιοφωνικούς σταθμούς και ιδρύθηκε το 1926.
Ο επικεφαλής της αρμόδιας διαπραγματευτικής ομάδας έσπευσε να εκφράσει την διαφωνία του: «Ο Όρπο διέπραξε μεγάλο σφάλμα να ανακοινώσει πως δεν θα υπάρξουν αλλαγές στο περιεχόμενο του προγράμματος», έγραψε στο Fb. «Ουδείς έχει το δικαίωμα να υπαγορεύει οτιδήποτε στο στάδιο της διαπραγμάτευσης – και μάλιστα δημόσια. Διαπραγματεύεσαι και κάνεις παραχωρήσεις στα κόμματα με τα οποία θέλεις να σχηματίσεις κυβέρνηση».
Σκεφθείτε να ανακοίνωνε κάποιος πως θα καταργούσε την ελάχιστη βάση εισαγωγής στα ΑΕΙ, χωρίς να έχει συνεννοηθεί με τους μελλοντικούς εταίρους του και προκαταλαμβάνοντας τις συζητήσεις! Αλλά είναι φανερό ότι ο κ. Τσίπρας δεν έχει σκοπό να λάβει μέρος σε σοβαρές προγραμματικές συζητήσεις. Κατά νου έχει άλλη μια ευκαιριακή «συμφωνία» όπως αυτή με τον κ. Καμμένο.
Έχει ενδιαφέρον ότι ο Όρπο είπε πως μια βδομάδα πάνω μια βδομάδα κάτω δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να επιλυθούν τα δύσκολα προβλήματα.
Από την πλευρά της και η Ριίκα Πούρρα, αρχηγός των Αληθινών Φινλανδών, υπογράμμισε πως δεν υπάρχουν αυστηροί χρονικοί περιορισμοί.
Τα μανίκια των Φινλανδών και το ευαγγέλιο του Ανδρουλάκη
«Το να καταλήξουμε σε συμφωνία χωρίς να εμποδιστεί η οικονομική ανάπτυξη και παράλληλα να συμφωνούν όλοι, δεν θα είναι εύκολη εξίσωση», είπε η Orpo. «Σηκώσαμε τα μανίκια και πιάσαμε δουλειά».
Μια «δουλειά» που δεν θα έχει ολοκληρωθεί πριν από τα μέσα του καλοκαιριού.
Με λίγα λόγια, το σύστημα της απλής αναλογικής επιβάλλει πολύμηνες διαπραγματεύσεις, που στην Ελλάδα δεν μπορούν να γίνουν! Διότι το Σύνταγμα επιτρέπει στο κάθε κόμμα να κρατήσει την εντολή και να διεξαγάγει τις συζητήσεις του με τα άλλα κόμματα μόνο επί τρεις ημέρες.
Επειδή ακριβώς η Ελλάδα αντιμετωπίζει πολλές εθνικές απειλές και οι συζητήσεις δεν μπορούν να σέρνονται επ’ άπειρον με υπηρεσιακή κυβέρνηση στο τιμόνι.
Και αν δεν υπάρχει χρόνος για διαπραγματεύσεις, τότε δεν υπάρχουν και πραγματικές προγραμματικές συγκλίσεις, αλλά τυχοδιωκτικές τερατογενέσεις.
Πολύ περισσότερο που ο κ. Ανδρουλάκης μας ενημέρωσε πως ένας μακρύς κατάλογος ένδεκα σημείων (επί παντός επιστητού) του προγράμματός του, αποτελούν… ευαγγέλιο για την μετεκλογική κυβέρνηση συνεργασίας.
Στο μεταξύ, το Κόμμα των Σουηδών λαμβάνει μέρος στις διαπραγματεύσεις με μεγάλη απροθυμία, καθώς νιώθουν άβολα να κάθονται στο ίδιο τραπέζι με το αντιμεταναστευτικό ακροδεξιό κόμμα των Αληθινών Φινλανδών.
«Δεν θα διαπραγματευτούμε τις αρχές και τις αξίες μας», ξεκαθάρισε από την αρχή η αρχηγός του κόμματος Άννα-Μάγια Χένρικσον. Προσθέτοντας πως «μόλις γίνει γνωστό το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, θα αποφασίσουμε αν μπορούμε να το αποδεχτούμε και να συμμετάσχουμε στην κυβέρνηση».
Δηλαδή μπορεί να φτάσουν στο «μεσοκαλόκαιρο» και να έχουν κάνει μια τρύπα στο νερό!
Όλα κρέμονται από μια κλωστή και στη Σουηδία
Υπάρχουν νέα και για την κυβέρνηση μειοψηφίας της Σουηδίας – με ψήφο ανοχής από τους ακροδεξιούς. Εκεί οι εκλογές έγιναν στις 11 Σεπτεμβρίου του 2022. Το σύστημα της απλής αναλογικής δεν επέτρεψε τον σχηματισμό κυβέρνησης με Δεδηλωμένη στη Βουλή.
Σχηματίστηκε η συντηρητική κυβέρνηση μειοψηφίας του Ουλφ Κρίστερσον, η οποία όμως είναι όμηρος του εθνικιστικού και αντιμεταναστευτικού κόμματος «Δημοκράτες της Σουηδίας» (SD) του Τζίμι Άκεσον, που συγκέντρωσε το ποσοστό - ρεκόρ του 20,5% και βρέθηκε στην δεύτερη θέση.
Το κόμμα του Άκεσον δεν εντάχθηκε στην κυβέρνηση, αλλά προσφέρει ψήφο ανοχής συμμετέχοντας στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Τα τρία κυβερνητικά κόμματα συγκεντρώνουν μόλις το 29% των ψήφων και επομένως χρειάζονται τη στήριξη του Άκεσον στη Βουλή.
Πριν από λίγες μέρες, στις 2 Μαΐου, έκανε την εμφάνισή της η πρώτη σοβαρή ρωγμή. Σε μια στιγμή που η Σουηδία έχει την προεδρία της ΕΕ, ο Άκεσον, επικεφαλής του κατ’ εξοχήν ευρωσκεπτικιστικού κόμματος, ζήτησε να…επαναξιολογηθούν οι σχέσεις της χώρας με την ΕΕ!
Όπως είπε, «η συνεχώς διευρυνόμενη ισχύς της Ευρωπαϊκής Ένωσης σημαίνει ότι Γερμανοί, Πολωνοί ή Γάλλοι πολιτικοί, στην πραγματικότητα αποφασίζουν ποιο αυτοκίνητο μπορείτε να αγοράσετε, πόσο ακριβή θα πρέπει να είναι η βενζίνη και ποιο δέντρο μπορείς να κόψεις στη δική σου ιδιοκτησία».
Με αιχμή του δόρατος το μεταναστευτικό – η Σουηδία ανεξαρτήτως πολιτικού προσανατολισμού των κυβερνήσεών της ακολουθεί τα τελευταία χρόνια μια όλο και πιο σκληρή πολιτική – ο Άκεσον με άρθρο του στην εφημερίδα Aftonbladet υποστήριξε πως «η ΕΕ οδεύει προς τη λάθος κατεύθυνση» και πως «σήμερα υπάρχουν καλοί λόγοι για να επαναξιολογήσουμε σοβαρά τη συμμετοχή μας στην ένωση»!
Άλλωστε, δεν είχε προλάβει να σχηματιστεί η κυβέρνηση και οι Σουηδοί Δημοκράτες απείλησαν να αποσύρουν την ανοχή τους προς αυτήν οδηγώντας σε κατάρρευση τον κυβερνητικό συνασπισμό, αν αυτός δεν προχωρήσει σε μείωση των φόρων επί των καυσίμων και δεν υψώσει το ανάστημά του στην ΕΕ όσον αφορά στις ποσοστώσεις για τις αιτήσεις ασύλου.
Μόνο πέρσι, η Σουηδία αντιμετώπισε τρεις κυβερνητικές κρίσεις στη σειρά και τελικά οδηγήθηκε σε νέες εκλογές. Και διαγράφεται ο κίνδυνος πριν καν κλείσει ένας χρόνος από εκείνη την εκλογική αναμέτρηση, να έλθει και η επόμενη…
Όπως όλα δείχνουν, αν Τσίπρας, Ανδρουλάκης, Βαρουφάκης και οποιοσδήποτε άλλος ήθελε βρεθεί μέσα στη Βουλή ελέω απλής αναλογικής είχαν την δυνατότητα, θα διαπραγματεύονταν ως το… μεσοχείμωνο και θα βρισκόμασταν χωρίς αμφιβολία ξανά μπροστά στις κάλπες! Οπότε δεν θα χρειαζόταν καν να αναζητήσουμε τον Άγνωστο Χ του κ. Ανδρουλάκη…
*Η Σοφία Βούλτεψη είναι Υποψήφια Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
