Μια ακόμη αποχώρηση, η πολλοστή, από τις υποψηφιότητες και τις θέσεις ευθύνης του ΠΑΣΟΚ. Δεν θα είχε καν σημασία, παρότι η Αναστασία Σιμητροπούλου ήταν αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου, μια θέση που της δόθηκε από τον ίδιο τον Ανδρουλάκη και εξ αυτού θεωρείτο «άνθρωπός» του. Αλλά όταν σε εγκαταλείπουν και οι δικοί σου, έχει ιδιαίτερη σημειολογία για το εσωτερικό γίγνεσθαι...
Θα ήταν ήσσονος σημασίας η παραίτηση αν δεν είχε προηγηθεί η παραίτηση του συμβούλου σε θέματα εξωτερικής πολιτικής Σ. Σέρμπου. Και βεβαίως αν δεν είχε υπάρξει η παραίτηση σειράς υποψηφίων βουλευτών, όπως του Π. Περιβολάρη, του Δ. Κατσικάρη, του Λ. Χρυσοφάκη, του Γ. Πετρουλάκη, και του Β. Γάκη.
Ακόμη και αν υιοθετήσουμε την καχύποπτη εκτίμηση ότι οι παραιτήσεις αυτές πηγάζουν από έλλειψη ελπίδας για προσωπική επιτυχία, καταδεικνύεται ότι: Αφενός στο ΠΑΣΟΚ εκλείπει πλέον ο ζωογόνος ενθουσιασμός που το χαρακτήριζε σε όλη την πορεία του επί σχεδόν πέντε δεκαετίες. Κάποτε τα στελέχη συστρατεύονταν για να συμβάλουν στην προσέλκυση ψήφων, ανεξαρτήτως της προσωπικής τους τύχης. Και δεύτερον, διαπιστώνουν από τον τοπικό τους περίγυρο ότι την αρχική ενθουσιαστική πνοή που κυριάρχησε με την άνοδο Ανδρουλάκη, τη διαδέχτηκε η απογοήτευση και η κατήφεια.
Δεν θα αναφερθούμε στην πορεία του νέου αρχηγού. Έχουμε γράψει διεξοδικά για τις αλληλοαναιρούμενες θέσεις του. Όμως η δημοσκοπική καχεξία έχει εισρεύσει και διαβρώνει το εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Οι κινήσεις του αρχηγού μπαίνουν στο μικροσκόπιο των εσωτερικών του αντιπάλων, ανακυκλώνουν τη δυσαρέσκεια και τροφοδοτούν την αμφισβήτησή του. Το πλέον αρνητικό που του καταλογίζουν είναι ότι προσπαθεί να δημιουργήσει ένα προσωποπαγές κόμμα με επιλογές οικείων υποψηφίων, και διοικητικού μηχανισμού.
Συμβαίνουν βέβαια αυτά στην εκλογή ενός νέου αρχηγού. Πρέπει να δομήσει ένα σύστημα εξουσίας στο εσωτερικό του κόμματος που θα τον στηρίξει στα δύσκολα, και ειδικά όταν, και εάν, τεθεί θέμα αμφισβήτησής του. Όλοι οι αρχηγοί το κάνουν. Όμως η ευθυκρισία τους κρίνεται στο βελούδινο του πράγματος, κατά πόσο δηλαδή θα διατηρήσουν ισορροπίες με το προηγούμενο σύστημα διοίκησης, ώστε να μην υπάρξουν αναταράξεις.
Του καταλογίζουν επίσης ότι βασίζεται στο γεγονός της νεότητας ως αρχηγός, ελπίζοντας ότι θα του δοθεί χρόνος χάριτος. Το πρόβλημα είναι πως αυτό τον χρόνο δεν θα τον έχει! Είναι μεν νέος αρχηγός, αλλά δεν είναι νέος στην ιεραρχική- διοικητική δομή του ΠΑΣΟΚ. Έχει υπάρξει προ δεκαετίας Γραμματέας του κόμματος, ενώ επί οχταετία ευρωβουλευτής. Άρα παλιός στο εσωκομματικό κουρμπέτι. Δεν έχει τη φρέσκια θέαση που είχε ο Τσίπρας όταν ανέλαβε (και που τώρα έχει σκεβρώσει), ούτε ο Μητσοτάκης που είχε προϋπάρξει ως ένας απλός βουλευτής όταν ανέλαβε.
Το θετικό του Ανδρουλάκη - βασικά το θετικό του ΠΑΣΟΚ - είναι ότι η σοσιαλδημοκρατία όσο και να έχει πληγωθεί και υποχωρήσει σε ελληνική και ευρωπαϊκή κλίμακα, παραμένει ως μνήμη κοινωνικής προσφοράς. Εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο για την κοινωνική προστασία, την κρατική ευαισθησία και τη δίκαιη οργάνωσης της κοινωνίας.
Ο χώρος της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα θα εξακολουθήσει να υπάρχει αυτόνομος. Δεν μπορεί να τον επικαλύψει η θεατρινίστικη μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ στην κεντροαριστερά (βεβαίως προσώρας τον «λυμαίνεται» ο Μητσοτάκης, που αναγκάστηκε λόγω πανδημίας και πολέμου Ρωσίας, να ασκήσει εμβληματική σοσιαλδημοκρατική πολιτική, αντίθετη στις πεποιθήσεις του).
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει την κουλτούρα της συναίνεσης, της δημιουργικής σύνθεσης των κοινωνικών αντιθέσεων. Εξακολουθεί να πολιτεύεται «πολεμικά». Δεν το εκφράζει ρητορικά όπως τότε, αλλά στις ανακοινώσεις του υπάρχει υποδόρια το «Εμείς ή Αυτοί», ή «τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν». Το εκφράζουν τα στελέχη του στα τηλεπαράθυρα και τα εντεταλμένα τρολ του στο διαδίκτυο. Πολιτεύεται τόσο αλλοπρόσαλλα επί παντός του επιστητού, που μέχρι και για την ύπαρξη της μικρής νεκρής Μαρίας του Έβρου εξακολουθούν να επιμένουν στελέχη του, όταν διεθνή ΜΜΕ έχουν πάει στο ψιλό το Spiegel.
Βρίσκονται σε ένα δικό τους σύμπαν στο οποίο δεν θα ελκύσουν τους σοβαρούς νουνεχείς κεντροαριστερούς και σοσιαλδημοκράτες, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες κάποιων πανεπιστημιακών συνταγματολόγων που «την είδαν» ταγοί (χωρίς κανείς να τους εξουσιοδοτήσει), και οι οποίοι το 2019 δίνουν συνεχώς άφεση αμαρτιών στον ΣΥΡΙΖΑ.
Όμως η συμπαγής σταθερότητα του κόσμου του ΠΑΣΟΚ δεν μεταφράζεται και συμπαγή στήριξη του αρχηγού, μετά τις εκλογές. Ίσως είναι ώρα πραγματοποιήσει ένα υπόκωφο εσωτερικό αίτημα: Να απευθυνθεί σε όλους. Θα είναι και προς δική του προστασία.
