Τα κόμματα ως κλειστά κυκλώματα αναπαραγωγής ιδεολογίας (όταν συμβαίνει…) επιδιώκουν να ελέγχουν την ενημέρωση ιδίοις οφέλεσι. Σύμφυτη με την ύπαρξή τους επιδίωξη αφού αναπτύσσονται δια της προπαγάνδας. Ο Αντρέας κάποτε έφερε από τον Βόλο έναν πετυχημένο επαρχιακό εκδότη να δημιουργήσει μια καταπράσινη εφημερίδα, αφού τα φίλια Μέσα, το συγκρότημα Λαμπράκη και η «Ελευθεροτυπία» τον στήριζαν μεν αλλά με κριτική ματιά.
Η αρχική συγκρότηση του ενιαίου Συνασπισμού (με το ΚΚΕ) στηρίχτηκε από την έκδοση της εφημερίδας, «Πρώτης», όπου και πρωτακούστηκε το όνομα Καλογρίτσας ως χρηματοδότης. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση προσπάθησε να καθυποτάξει τα ΜΜΕ, να δημιουργήσει δικά του κανάλια. Η προσπάθεια κατεδαφίστηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας ως αντισυνταγματική, ενώ είχε διανθιστεί από τον γραφικό εγκλεισμό των υποψηφίων καναλαρχών στο κτήριο της ΓΓ Ενημέρωσης και των ευτελισμό των δανεικών βοσκοτοπίων του προαναφερθέντος.
Όλες οι προσπάθειες πηγάζουν από την εξουσιαστική τάση των κομμάτων, αλλά πάντα κατέληξαν σε οικτρή αποτυχία καθώς αντιμετωπίστηκαν με απαξίωση από το κοινό. Ακόμη και τότε που δεν υπήρχε ιντερνέτ, ηλεκτρονικές σελίδες, δορυφορική τηλεόραση, social media. Πόσο μάλλον σήμερα. Το καταδεικνύει και η λυμφατική αποδοχή των κομματικών ΜΜΕ, όσο και εκείνων που στηρίζουν ακρίτως κάποια κόμματα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ χθες ζήτησε την παραίτηση του προέδρου του ΕΣΡ Αθανασίου Κουτρουμάνου, επειδή ο ίδιος στη Βουλή «περιέγραψε μια κατάσταση κατά την οποία το ΕΣΡ δεν είναι σε θέση να επιτελέσει τον ρόλο του». Όπως είπε «Είναι σαν να με εφοδιάζει κάποιος με νερό και αλεύρι και να φιλοδοξεί να προκύψει παντεσπάνι».
Εξήγησε ωστόσο ότι το μεγαλύτερο μέρος των ευθυνών και των αρμοδιοτήτων που πιστώνουν στο ΕΣΡ δεν τις έχει από κάποιο νόμο, και συνέχισε: «Η πολλή σπουδαία συνταγματική αρχή της ελευθερίας της έκφρασης και της πολιτικής πολυφωνίας συνδέεται και συμπλέκεται - και τυπικώς φαίνεται να είναι σε αντίφαση - με άλλες αξίες όπως είναι η αρχή της ελευθερίας έκφρασης του δημοσιογράφου».
Ακριβώς! Και εδώ αρχίζουν τα δυσεπίλυτα προβλήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια παρωχημένη άποψη για τη δημοσιογραφία. Στην πολιτική του κουλτούρα οι δημοσιογράφοι πρέπει να έχουν ρόλο «αγωνιστή του λαού» - όπως βέβαια τον εννοεί ο ΣΥΡΙΖΑ (και σύμπασα η Αριστερά). Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, ως εναλλακτική, πρέπει να αποτελούν προέκταση των ποσοστιαίων συσχετισμών της Βουλής, και ο χρόνος παρουσίασης των κομματικών θέσεων και των στελεχών να ανταποκρίνεται στα κοινοβουλευτικά ποσοστά.
Εκ των πραγμάτων και στις δύο περιπτώσεις η ελευθερία έκφρασης του δημοσιογράφου εκλαμβάνεται ως μη αναγκαία. Και φυσικά δεν εντοπίζεται μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ. Και η ΝΔ ως μη όφειλε, είχε αποκλείσει τα στελέχη της από την παρουσία τους στην ΕΡΤ. Μόνο που αυτό - κακώς - έγινε στο πλαίσιο της διαμάχης για κομματικές εντυπώσεις, ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ είναι κληρονομημένη πολιτική κουλτούρα για τον ρόλο που καλούνται να έχουν οι δημοσιογράφοι. Να θυμίσουμε επίσης ότι η Ολγα Γεροβασίλη ως κυβερνητική εκπρόσωπος εν έτει 2016 είχε δηλώσει ότι είναι «Δικαίωμα της κυβέρνησης» να υποδεικνύει στα κανάλια τις ειδήσεις! (Στάλιν ζεις)
Η αφορμή δόθηκε επειδή στην Κουμουνδούρου έκριναν ότι δεν παραχωρήθηκε ο αρμόζων χρόνος και χώρος στην παρουσίαση του προγράμματος - πάρε κόσμε - των 26 δις. Δεν έχουν καταλάβει (ας ρωτούσαν τον Καρτερό, πρώην δ/ντη του αφορεσμένου ΣΚΑΙ) ότι οι δημοσιογράφοι έχουν αίσθηση των ενδιαφερόντων του κοινού. Ο κόσμος τρομαγμένος κρεμόταν από τα χείλη των γιατρών για την εξέλιξη της θανατηφόρου πανδημίας. Παράλληλα κρεμόταν και από τα χείλη των υπουργών για τα οικονομικά μέτρα που εξήγγειλαν σε όσους επαγγελματίες είχαν βάλει λουκέτο.
Τα προτεινόμενα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ ουδεμία σημασία είχαν, γιατί όσο γενναιόδωρα και «κοστολογημένα» να ήταν, δεν ενδιέφεραν κανέναν αφού δεν επρόκειτο να εφαρμοστούν. Μια συνήθης κομματική επαγγελία. Παρουσιάστηκαν δε και βουλευτές του να ισχυρίζονται ότι δεν δικαιούνται τα ΜΜΕ να παρουσιάζουν αποσπάσματα των κομματικών του ανακοινώσεων! Δηλαδή τα ΜΜΕ να γίνουν γραφεία τύπου των κομμάτων, χωρίς δυνατότητα αυτενέργειας και δημοσιογραφικής αξιολόγησης. Μόνο στην Ελλάδα τέτοια απαίτηση.
Το πρόβλημα είναι βαθύτερο και δυσεπίλυτο. Δεν έχει σχέση με τον χρόνο και την έκταση που δίδεται σε κάποιο κόμμα. Εχουμε γίνει κουραστικοί εδώ να υπενθυμίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επέλασε στην εξουσία χωρίς να έχει τα ΜΜΕ μαζί του. Τώρα τα απαιτεί απλώς γιατί βρίσκεται σε φάση καθίζησης. Όμως η ποσοστιαία κατανομή χώρου και χρόνου δεν θα τον σώσει. Θα έπρεπε να το έχει κατανοήσει με τα ποσοστά Σιβηρίας που συγκέντρωνε η τηλεθέαση της ΕΡΤ υπό την ασφυκτική κυβερνητική εποπτεία του.
Το βασικό πρόβλημα έγκειται στην ποιότητα των ΜΜΕ, και αυτό είναι απόρροια του επιπέδου της δημοσιογραφίας. Στα αντιμνημονιακα χρόνια δεν χρειαζόταν ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει βουλευτές του στα τηλεπαραθύρια. Όταν τα δημοσιογραφικά πρωϊνάδικα περνούσε στις οθόνες το χυδαίο ζωνάρι «Φέρτε πίσω τα κλεμμένα», βοηθούσαν το κυρίαρχο αφήγημα ότι κάποιοι έκλεψαν τα λεφτά και κατέστρεψαν τη χώρα. Δεν το έκαναν για να εξυπηρετήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Το έκαναν για να προσφέρουν εύκολες μανιχαϊστικές απαντήσεις στο λαϊκό κοινό τους. Ετσι όμως συνέδραμαν το αφήγημα του Αλέξη που δήλωνε ότι δεν υπάρχει χρεοκοπία, υπάρχει μόνο κλοπή: «Η χρεοκοπία είναι παραμύθι με δράκο» είχε πει (συνέντευξη στην «Ελευθεροτυπία»).
Σε κάθε περίπτωση - και αφού ξαναπούμε ότι το πρόβλημα είναι δυσεπίλυτο καθώς έγκειται του πολιτιστικού μας επιπέδου - θεωρούμε αδιαπραγμάτευτο το δικαίωμα των δημοσιογράφων στην αξιολόγηση και προβολή των ειδήσεων, τόσο απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ και τα άλλα κόμματα, όσο και απέναντι στους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ. Αλλά εδώ πρέπει να παρέμβει εμπεριστατωμένα η ΕΣΗΕΑ. Μπορεί;
