Με μια συναρπαστική αφήγηση από την αξέχαστη δεκαετία του '70 υποδέχτηκε κοινό και δημοσιογράφους η σπουδαία ερμηνεύτρια Μαρία Φαραντούρη, προσκεκλημένη της Καλλιτεχνικής Διευθύντριας του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Κατερίνας Ευαγγελάτου, για μια συζήτηση εν όψει του μεγάλου αφιερώματος στον Μίκη Θεοδωράκη, που θα πραγματοποιηθεί στις 4 Ιουλίου στο Ηρώδειο.
Στο ρωμαϊκό ωδείο, η «ιέρεια» του Θεοδωράκη θα συμπράξει με τον εξαίρετο βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο, υπό την μπαγκέτα του σπουδαίου διευθυντή ορχήστρας Μίλτου Λογιάδη. Έχοντας ερμηνεύσει τα σημαντικότερα έργα του Θεοδωράκη, σε κάθε γωνιά του κόσμου, η Φαραντούρη έχει συνδέσει άρρηκτα μαζί του την καλλιτεχνική πορεία της, γνωρίζοντας στο διεθνές κοινό τα μελοποιημένα από τον ίδιο ποιητικά έργα των σημαντικότερων Νεοελλήνων λογοτεχνών (Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσου, Καμπανέλλη κ.ά.).
Στο πρώτο μέρος της συναυλίας - φόρου τιμής στον εθνικό μας μουσικοσυνθέτη θα παρουσιαστούν αποσπάσματα από το εμβληματικό Canto General, σε ποίηση του Πάμπλο Νερούδα που, στα χείλη της Φαραντούρη και του Πέτρου Πανδή ως πρώτων ερμηνευτών του, αγαπήθηκε από το διεθνές κοινό στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου. Το κοινό του Ηρωδείου θα το ανακαλύψει εκ νέου στην αυθεντική ενορχήστρωσή του για 15μελές μουσικό σύνολο και δύο χορωδίες (Χορωδία της ΕΡΤ και Χορωδία του Δήμου Αθηναίων), ενώ στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, η Μαρία Φαραντούρη και ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος, πάντα υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη και σε ενορχήστρωση του πιανίστα Αχιλλέα Γουάστωρ, θα ερμηνεύσουν αγαπημένα τραγούδια που μαζί τους ερωτευτήκαμε, ονειρευτήκαμε, παλέψαμε για έναν καλύτερο κόσμο και σημάδεψαν ανεξίτηλα πάνω από μισό αιώνα ελληνικής ιστορίας.
Η ιστορία πίσω από το εμβληματικό έργο
Στη διάρκεια της εκδήλωσης η κα Φαραντούρη γύρισε τον χρόνο πίσω, όταν «στις αρχές της δεκαετίας του '70 ο άρτι εκλεχθείς, πρώτος μαρξιστής πρόεδρος της Χιλής», Σαλβαδόρ Αλιέντε, προσκάλεσε τον εξόριστο ακόμα τότε στο Παρίσι, Μίκη Θεοδωράκη στη Χιλή, μια επίσκεψη που «καταγοήτευσε τον Έλληνα συνθέτη, τον συνεπήρε κυριολεκτικά», ώστε επιστρέφοντας στο Παρίσι καταπιάστηκε ευθύς αμέσως με το έργο του βραβευμένου Χιλιανού ποιητή Πάμπλο Νερούδα.
Θεοδωράκης και Νερούδα, (πρέσβης της Χιλής στη γαλλική πρωτεύουσα εκείνη την εποχή ο δεύτερος), συνεργάστηκαν στην επιλογή των προς μελοποίηση τραγουδιών του τεράστιου Canto General –της βίβλου των λαών της Λατινικής Αμερικής, όπως θεωρείται από πολλούς– καταλήγοντας σε δώδεκα ποιήματα-τραγούδια. «Ο Νερούδα ερχόταν στις πρόβες μας στο Παρίσι», θυμήθηκε η Μαρία Φαραντούρη. «Του Θεοδωράκη του άρεσε η μουσικότητα των ισπανικών και γι' αυτό διατηρήσαμε τη γλώσσα.
Ο Νερούδα ερχόταν και μας διόρθωνε την προφορά. Η ιδέα ήταν να πάμε, ένα χρόνο μετά, το 1973 και να δώσουμε μια μεγάλη συναυλία στη Χιλή. Μας πρόλαβαν όμως τα γεγονότα: η δικτατορία Πινοσέτ, η δολοφονία Αλιέντε και, συμπτωματικά την ίδια εποχή περίπου, ο θάνατος, από αδιευκρίνιστα αίτια, του Νερούδα. Η συναυλία τελικά πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1974, μετά την πτώση της Χούντας, στην Ελλάδα, στο κατάμεστο γήπεδο Καραϊσκάκη, και αφιερώθηκε στη σκλαβωμένη Χιλή. Τι ειρωνεία! Η ιδέα όταν είχαμε ξεκινήσει τις πρόβες ήταν να κάνουμε τη συναυλία στην ελεύθερη Χιλή και να την αφιερώσουμε στην Ελλάδα».
Δώδεκα συν ένα τραγούδια συνιστούν το μελοποιημένο Canto General, το τελευταίο –ονόματι Ρέκβιεμ– γράφτηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη αμέσως μετά τον θάνατο του Νερούδα, (λίγες μέρες ύστερα από το πραξικόπημα στη Χιλή) εξήγησε η Μαρία Φαραντούρη. Στη συνέχεια είπε ότι στην πολυαναμενόμενη συναυλία της 4ης Ιουλίου θα παρουσιαστούν τα έξι κυριότερα τραγούδια του σπουδαίου έργου. «Πάντα συγκινούμαι όταν το τραγουδάω», τόνισε, επισημαίνοντας ότι αισθάνεται μεγάλη χαρά για τη σύμπραξή της στο «δύσκολο», όσο γνώριμο κι αν της είναι, αυτό έργο, με τον διεθνώς καταξιωμένο βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο όσο και για τον Μίλτο Λογιάδη, «τον οποίο, αν και είναι νεότερος, τον θεωρώ συνοδοιπόρο», είπε χαρακτηριστικά. Έκλεισε δε την ομιλία της με μια ευχή για την επερχόμενη συναυλία: «να συγκινηθούν οι παλαιότεροι και να ανακαλύψουν έναν νέο Μίκη οι νεότεροι».
Ο Μίκης για τον Νερούδα
Αρκετά χρόνια πριν το Κάντο Χενεράλ είχε παρουσιαστεί και πάλι στο Ηρώδειο. Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε δώσει μαθήματα δημοκρατίας, τα οποία χάριζε αφειδώς. «Προτιμώ τη Δημοκρατία και ας μη γίνονται καθόλου έργα» είχε πει τότε, καθώς η συζήτηση στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη περιστρεφόταν στο θρυλικό αυτό έργο.
Βεβαίως, είχε συνεχίσει, «τα συναισθήματα των καλλιτεχνών καμιά φορά δεν έχουν αντιστοιχία με την πραγματικότητα. Ο γνήσιος καλλιτέχνης είναι μια δεξαμενή και το πώς θα βγάλει τα πράγματα εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία και το περιβάλλον του. Ευτυχώς, αυτά δεν κωδικοποιούνται, δεν μπαίνουν σε τάξη, σε ντουλάπια.»
Το 1993, μετά την πρώτη της δικτατορίας Πινοτσέτ, ο Μίκης είχε παρουσιάσει στο έργο στο Σαντιάγο, πρωτεύουσα της Χιλής «Εχει μεγάλη σημασία να παίρνεις τη ρεβάνς. Να λαβαίνουν τα όνειρα εκδίκηση» είχε πει τότε. Και στην ερώτηση τι είχε στο μυαλό και στην καρδιά του όταν παρουσιαζόταν το έργο στο Σαντιάγο, απάντησε: «τα μεγάλα συναισθήματα είναι μετά τη λογική. Οι μεγάλοι έρωτες. Η μεγάλη ποίηση. Η μεγάλη μουσική».
Ο Μίκης Θεοδωράκης αισθανόταν πολύ κοντινό του τον Νερούδα, με τον οποίο είχαν, κατά κάποιο τρόπο, βίους παράλληλους. Κι όταν έφτασε στην εξορία, την οποία και οι δύο είχαν ζήσει μακριά από τη χώρα τους, συγκινήθηκε βαθιά. «Απ’ ό,τι έχω πάθει, και από τις φυλακίσεις και από τις αρρώστιες, εκείνο που μου κόστισε πιο πολύ ήταν ο πόνος της πατρίδας» είχε πει κλείνοντας τη συνέντευξη Τύπου.
Στη σπουδαιότητα της πολυαναμενόμενης συναυλίας, αναφέρθηκε στην τωρινή συνέντευξη Τύπου, και η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου, η οποία τόνισε σε συνέχεια της τελευταίας πρότασης της Μαρίας Φαραντούρη ότι «το Φεστιβάλ οφείλει να κάνει τέτοιες χειρονομίες και να συνδράμει στην καλλιέργεια της πολιτισμικής συνείδησης του ελληνικού κοινού».
Συντελεστές
Διεύθυνση ορχήστρας Μίλτος Λογιάδης
Τραγουδούν Μαρία Φαραντούρη, Τάσης Χριστογιαννόπουλος
Μουσικοί Αχιλλέας Γουάστωρ πιάνο, ενορχηστρώσεις, Ηρακλής Ζάκκας μπουζούκι, Γιώργος Παπαδόπουλος κιθάρα, Δημήτρης Κουφογιώργος κιθάρα, Τεό Λαζάρου ηλεκτρικό μπάσο, κοντραμπάσο, David Lynch σαξόφωνο, Δημήτρης Παπαγγελίδης κιθάρα, Μιχάλης Πορφύρης βιολοντσέλο
Με τη συμμετοχή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών
Συμμετέχει η Χορωδία της ΕΡΤ (Μουσική διδασκαλία: Δημήτρης Κτιστάκης) και η Χορωδία Δήμου Αθηναίων (Μουσική διδασκαλία: Σταύρος Μπερής)
Με την υποστήριξη της ΕΡΤ και του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ)
Πληροφορίες εισιτηρίων: http://aefestival.gr/plirofories-eisitirion/
