Στο πλαίσιο του θεματικού αφιερώματος «Πρόσφυγες, τότε και σήμερα» της 13ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (12-15/5/2016),το Ελληνικού Ίδρυμα Πολιτισμού και το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης συνδιοργανώνουν την έκθεση με τίτλο "Ex-ils, εικαστικές σημειώσεις πάνω στον εκ-πατρισμό". Η έκθεση παρουσιάζεται στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ-HELEXPO) και θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη 12 Μαΐου 2016, ώρα 21.00.
Το προσφυγικό ζήτημα απασχόλησε επί σειρά μηνών την ομάδα καλλιτεχνών ex-ils. Ο τίτλος της ομάδας συμπίπτει με τον τίτλο της έκθεσης και έχει τις ρίζες του στο μοναδικό θεατρικό έργο του Τζέιμς Τζόυς "Οι Εξόριστοι". Σκοπός της ομάδας είναι να επικοινωνήσει τον προβληματισμό και την "αμηχανία" της, αναφορικά με τον τρόπο διαχείρισης του οδυνηρού και πολυδιάστατου θέματος των εκ-πατρισμένων, με έργα διαφορετικών μορφών τέχνης -ζωγραφική, χαρακτική, γλυπτική, βίντεο, κατασκευές- προσεγγίζοντας έτσι την συνθήκη του "πρώην εαυτού" σε καταστάσεις βίαιης και τραυματικής μετάβασης από τον πατρογονικό τόπο και χώρο, σ'' ένα ανοίκειο και πολλές φορές αφιλόξενο νέο περιβάλλον.
Η ιστορικός τέχνης Λήδα Καζαντζάκη σχολιάζοντας την έκθεση γράφει: «Ο τίτλος «ex-ils», δανεισμένος από το θεατρικό έργο "Οι Εξόριστοι" του ιρλανδού συγγραφέα Τζέιμς Τζόυς, αποκαλύπτει τον ευρύ ορίζοντα των προθέσεων των νέων δημιουργών. Γεννά ερωτήματα για το αισθητικό αποτέλεσμα μιας καλλιτεχνικής πράξης που συνδέεται άμεσα με τον πόνο που προκαλεί στον πρόσφυγα η απώλεια όλων εκείνων των στοιχείων που συγκροτούν τη ζωή ενός ανθρώπου, του βομβαρδισμένου σπιτιού, των ανθρώπων που αφήνει πίσω του κι εκείνων που χάνει στη φυγή του. Για το πώς αυτό θα ξεφύγει από την εφήμερη επικαιρότητα που το δραματοποιεί και το ευτελίζει σε απλοϊκές απομιμήσεις που προβάλλουν εν τέλει, συνειδητά ή ασυνείδητα, το εγώ του καλλιτέχνη. Και για το πώς αυτό θα αυτονομηθεί από τον ίδιο το δημιουργό του, θα υπερβεί την αναποτελεσματικότητά του και θα συλλάβει όλες εκείνες τις έννοιες που συντελούν στην κοινωνική λειτουργία του. Θα μας προκαλέσει εν τέλει να ανακαλύψουμε το «αλλότριο της προσωπικής μας επικράτειας», τον «ξένο μέσα μας».
Στην έκθεση "ex-ils" συμμετέχουν οι εικαστικοί: Άντα Αναστασέα, Αλέξανδρος Βέργης, Κρίστι Γρηγορίου, Άννα Καρατζά, Δημήτρης Κατσούδας, Κωστής Κόντος, Ραφαέλλα Κωνσταντίνου, Αγγελική Λόη, Κατερίνα Μπότσαρη, Θεοδώρα Πανταζοπούλου, Αναστάσιος Παντής, Νίκος Παπαδόπουλος, Βασίλης Παφίλης, Βάσω Τζούτη, Μπέσσυ Ράλλη, οι οποίοι απαρτίζουν την ομώνυμη εικαστική ομάδα.
Το θεματικό αφιέρωμα της φετινής Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης υπό τον τίτλο Πρόσφυγες, τότε και σήμερα στοχεύει να αναδείξει τη σύγχρονη πραγματικότητα του προβλήματος, αλλά και τις ιστορικές διαστάσεις του, και περιλαμβάνει: θεματική έκθεση βιβλίων, συζητήσεις -στρογγυλά τραπέζια- παρουσιάσεις βιβλίων, πολυσυλλεκτική έκθεση φωτογράφων που έχουν αποτυπώσει στιγμιότυπα της διαδρομής των προσφύγων, προβολές σχετικών κινηματογραφικών ταινιών, εικαστικές εκθέσεις, θεατρικά και μουσικά δρώμενα καθώς και άλλες επιμέρους δράσεις.
Το αφιέρωμα διοργανώνεται με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης, του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς, της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης , του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, των Εκδοτών, της ΕΡΤ3, της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων & Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ), της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ ((Παράρτημα Ελλάδας), την ομάδα καλλιτεχνών ex-ils και άλλους δημιουργούς.
Διάρκεια έκθεσης:12 Μαΐου – 26 Ιουνίου 2016
Φιλοξενείται εικαστικό αφιέρωμα για την έκθεση Ex-ilsστο τεύχος 226 των Νέων της Τέχνης.
