Το 1980, επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας, προβλήθηκε στους κινηματογράφους η ταινία του σκηνοθέτη Νίκου Τζίμα «Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο» που αναφερόταν στην υπόθεση του Νίκου Μπελογιάννη.
Το σενάριο το έγραψε ο σκηνοθέτης μαζί με το στέλεχος της Αριστεράς (ανανεωτικής) Πότη Παρασκευόπουλο. Ο Πότης Παρασκευόπουλος, αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση, το 1976, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Ποιος σκότωσε τον Μπελογιάννη». Σε αυτό το βιβλίο εκτός από τις ευθύνες που αποδίδει στο μετεμφυλιακό κράτος, αποδίδει σημαντικές ευθύνες και στην ηγεσία του ΚΚΕ για τη γραμμή «το όπλο παρά πόδα» και την πολιτική των ασυρμάτων. Είναι ένα έντιμο βιβλίο.
Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούσαν εξαιρετικοί ηθοποιοί, έκοψε πάνω από 600.000 εισιτήρια, είχε προπαγανδιστικό χαρακτήρα, και ήταν ενταγμένη στο κλίμα της Μεταπολίτευσης και της επερχόμενης «αλλαγής».
Μετά από μερικά χρόνια, το 1985, επί «αλλαγής», έγινε απόπειρα να προβληθεί στους κινηματογράφους των Αθηνών η ταινία «Ελένη» του Πίτερ Γέητς, γνωστού σκηνοθέτη του Χόλιγουντ, που αφορούσε την πασίγνωστη ιστορία της μητέρας του Νίκου Γκατζογιάννη και την εκτέλεση της από τους αντάρτες το 1948, στη Μουργκάνα.
Η τύχη της ταινίας είναι γνωστή. Μπροστά στις ορδές των Κνιτών, οι αιθουσάρχες αναγκάστηκαν μετά από μια εβδομάδα να διακόψουν την προβολή της. Τότε βλέπετε δεν υπήρχαν ινστιτούτα και ΜΚΟ που μετρούσαν τους βαθμούς της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών.
Ως γνωστόν η ταινία «Ελένη» ουδέποτε ξαναπροβλήθηκε σε αίθουσες κινηματογράφων, η δε ψοφοδεής Δημόσια Τηλεόραση, που τη συντηρούν όλοι οι Έλληνες φορολογούμενοι, αρνείται πεισματικά να την προβάλει. Ίσως από σεβασμό προς το μνημείο των νεκρών της ΕΡΤ. Πάντως, στο youtube την έχουν παρακολουθήσει πάνω από 3.000.000 χρήστες του.
Παρατηρούμε τι τύχη είχαν στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης δύο ταινίες που έβλεπαν από τη δική τους διαφορετική οπτική, συγκεκριμένα γεγονότα του εμφυλίου πολέμου. Η μια γνώρισε την αποθέωση γιατί ακριβώς εξέφραζε το κλίμα της εποχής και η άλλη καταχωνιάστηκε, άρον-άρον, γιατί η κομμουνιστική Αριστερά, με την ανοχή της κυβέρνησης Παπανδρέου, δεν ανεχόταν οτιδήποτε θα μπορούσε να αμφισβητήσει ή και να ανατρέψει ακόμα αυτό το κλίμα. Και η ταινία «Ελένη» αντιστρατευόταν το «επίσημο» ερμηνευτικό σχήμα για την περίοδο 1943-1949.
Σήμερα, με την πάροδο τόσων δεκαετιών από το σκοτεινό 1985, μπορώ με άνεση να πω ότι επρόκειτο για μια καραμπινάτη περίπτωση λογοκρισίας υπό το απαθές βλέμμα της τότε κυβέρνησης. Το 10% επέβαλε δια της βίας και δια της απειλής χρήσης βίας τη θέληση του τουλάχιστον στο 40% που εκπροσωπούσε η συντηρητική—φιλελεύθερη παράταξη, από την οποία στέρησε τη δυνατότητα να παρακολουθήσει μια κινηματογραφική ταινία που βρισκόταν κοντά στη δικιά της οπτική για τον εμφύλιο πόλεμο.
Αυτά για να μην ξεχνιόμαστε, μιας και διάβασα πάλι τα επικολυρικά σχόλια των αριστερών για την εκτέλεση Μπελογιάννη που έγινε σαν χθες το 1952. Προφανώς, αυτό το μικρό κείμενο μου δε θα ασχοληθεί με το τι ήταν ο Μπελογιάννης.
