Τις σημαντικές αλλαγές που φέρνει στην καθημερινότητά μας η Τεχνητή Νοημοσύνη, με την ενσωμάτωσή του Gemini AI στα κινητά μας τηλέφωνα μέσω του λειτουργικού συστήματος Android της Google, αναλύει ο διευθυντής Έρευνας και Τεχνολογίας στην Danaos Management Consultants, Νόελ Κουτλής, σε συνέντευξή του στο Liberal.
Ο κ. Κουτλής περιγράφει τη νέα εποχή που δημιουργείται στο πλαίσιο του νέου Ψηφιακού Περιβάλλοντος, αλλά και τους κινδύνους που απορρέουν από ενδεχόμενη κατάχρηση των Νέων Τεχνολογίων.
Ωστόσο, εκτιμά πως η ΤΝ μετατρέπει το κινητό μας τηλέφωνο σε έναν υπολογιστή - τσέπης, αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο επικοινωνία μας με τον κόσμο και βελτιστοποιώντας τις εργασίες που αφορούν στην καθημερινότητά μας. Όσο για το εάν υπάρχει ζήτημα πιθανής εργαλειοποίησης του Ανθρώπου από την AI; Ο Νόελ Κουτλής απαντά με νόημα: «Όταν κάτι είναι δωρεάν, τότε εσύ είσαι το προϊόν».
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Κύριε Κουτλή, θα ήθελα να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη παραθέτοντας τέσσερις συγκεκριμένες λέξεις: Gemini, Google, Android και AI. Πώς αυτές οι λέξεις θα αλλάξουν την καθημερινότητα και ευρύτερα τη ζωή μας;
Είναι πολύ καλή η ερώτησή σας, κύριε Παναγόπουλε. Προσωπικά είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι αυτές οι τέσσερις λέξεις θα αλλάξουν τα πάντα.
Κατ’ αρχάς θα μπουν στη ζωή μας μέσω κινητών τηλεφώνων και θα μας βοηθήσουν σε πράγματα που κάνουμε στην καθημερινότητά μας και αργότερα δεν αποκλείεται να δούμε πράγματα που δεν τα πιστεύουμε ή που τα βλέπαμε παλαιότερα σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας και αμφιβάλλαμε εάν ποτέ θα γίνουν πραγματικότητα.
Ωστόσο, πώς αυτό αποκωδικοποιείται, κατά την άποψή σας, στην καθημερινότητά μας; Γιατί, όλοι μας πλέον είτε λίγο είτε πολύ χρησιμοποιούμε «έξυπνες» συσκευές…
Ουσιαστικά, οι καινοτομίες που εισάγονται μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης θα επηρεάσουν σταδιακά έναν – έναν όλους τους κλάδους της ανθρώπινης δραστηριότητας. Για παράδειγμα, αυτό που είδαμε μέσα στην εβδομάδα που μας πέρασε από την OpenAI: Είδαμε έναν άνθρωπο με το παιδί του, να του κάνει ιδιαίτερο μάθημα και να του εξηγεί μια άσκηση το κινητό τηλέφωνο.
Δηλαδή, «έβλεπε» το κινητό τηλέφωνο τι έφτιαχνε στο χαρτί το παιδί, του εξηγούσε τι έβλεπε και μετά του πρότεινε τι να κάνει. Αλλάζει ο τρόπος της εκπαίδευσης του ανθρώπου.
Είναι σημαντικό αυτό που λέτε καθώς η Google στο πρόσφατο event της, το Google I/O, ανακοίνωσε ότι η επόμενη γενιά κινητών (Google Pixel 9) θα έχουν ενσωματωμένο λειτουργικό σύστημα Android με καθολική ένταξη της Τεχνητής Νοημοσύνης σε αυτά…
Έχει ξεκινήσει ήδη αυτό, εδώ και μερικά χρόνια. Η Google ασχολείται πολλά χρόνια με το συγκεκριμένο αντικείμενο, απλά τώρα θα επεκταθεί η χρήση όσο το δυνατόν γίνεται παντού. Είναι καλό, σε αυτό το σημείο, να σας εξηγήσω μερικά πράγματα πάνω σε αυτό. Αυτό που είναι σημαντικό ως αλλαγή τεράστια τα τελευταία 40 χρόνια στην Πληροφορική, έγκειται στο γεγονός ότι μέχρι τώρα οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές αντλούσαν πληροφορία, η οποία βρισκόταν κάπου καταχωρημένη. Δηλαδή, από τις βάσεις δεδομένων έπαιρναν ένα στοιχείο και το έδειχναν – για παράδειγμα ένας τραπεζικός λογαριασμός ή μπαίνω σε ένα site και βλέπω κάποια στοιχεία, τι έχω αγοράσει κλπ.
Τώρα, αυτό αλλάζει πλέον και ο υπολογιστής δεν θα μας εμφανίζει ως αποτέλεσμα κάτι που είναι αποθηκευμένο, αλλά θα το «γεννάει» εκείνη τη στιγμή. Αυτή είναι, με απλά λόγια, η Δημιουργική Τεχνητή Νοημοσύνη (Generative AI ή GenAI). Αυτό σημαίνει ότι ο υπολογιστής και ειδικότερα τα supercomputers που έχουν στη διάθεσή τους οι μεγάλες εταιρείες, έρχονται να παράγουν καινούργιο περιεχόμενο, το οποίο δεν υπήρχε πριν και το αποφασίζει αλγόριθμος. Δεν υπάρχει άνθρωπος, δηλαδή, να επέμβει. Αντίθετα, ο άνθρωπος θα πρέπει να πει στον αλγόριθμο τι είναι σωστό και τι είναι λάθος. Από εκεί και πέρα, ο αλγόριθμος παράγει αποτελέσματα ανεξέλεγκτα.
Ήδη, πάντως, το κινητό μας τηλέφωνο έχει πάψει να είναι ένα απλό μέσο επικοινωνίας, αλλά αποτελεί ένα εργαλείο, όχι μόνο για την εργασία μας αλλά και για τον τρόπο που ανακαλύπτουμε τον κόσμο. Τα νέα που εξήγγειλε η Google αναφορικά με τις καινοτομίες AI, πόσο πιστεύετε ότι συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση;
Εκείνο που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, είναι ότι έχουμε πλέον στα χέρια μας έναν υπολογιστή – τσέπης. Θα σας πω, λοιπόν, τι έχει κάνει η Google εδώ και κάμποσα χρόνια και τι αλλάζει πλέον ως προς αυτό.
Θα σας φέρω ένα παράδειγμα: Όταν παλαιότερα ανεβάζαμε φωτογραφίες και πηγαίναμε στο Google Photos, ήδη αυτά τα αρχεία περνούσαν από μια AI επεξεργασία, όπου το σύστημα έβαζε ετικέτες (tags) πάνω στην εκάστοτε φωτογραφία αυτόματα διάφορα στοιχεία. Επί παραδείγματι, έβλεπε ότι απεικονιζόταν ένας σκύλος στη φωτό. Έγραφε «σκύλος», έβαζε «άσπρος σκύλος» ανάλογα με το χρώμα του ζώου. Έβαζε, λοιπόν, διάφορα στοιχεία. Αν «έβλεπε» φωτογραφίες που ταίριαζαν, παράλληλα, με εσάς ή με φίλους, των οποίων ήδη γνώριζε τα ονόματα, θα μπορούσε να κάνει tags τα ονόματά τους. Οπότε στην αναζήτηση φωτογραφιών (search photos), μπορούσε κανείς να κάνει μια αναζήτηση, βάσει των στοιχείων που υπάρχουν στις εικόνες, που τις έχει εντοπίσει η μηχανή αναζήτησης. Έγραφες τη λέξη «dogs» και σου έφερνε ως αποτέλεσμα όλες τις φωτογραφίες που έχουν τραβηχτεί από σκυλιά. Αυτό ήταν το πρώτο βήμα.
Τώρα, αυτό πλέον επεκτείνεται, δηλαδή μπορώ στο search, με τη νέα έκδοση που θα βγει της Google, να κάνω μια ολόκληρη συζήτηση. Δηλαδή, θα μπορώ να πω στην Google «φέρε μου τους σκύλους που είναι σε πάρκα» ή «φέρε μου τους ανθρώπους που είναι χαρούμενοι».
Αυτό δεν θα αφορά, όμως, μόνο τις φωτογραφίες. Το ίδιο θα ισχύσει και στο Google Mail (Gmail). Δηλαδή, τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τα είχε ως τώρα και τα επεξεργαζόταν, για να μας στέλνει διαφημίσεις. Στο εξής θα μπορώ να κάνω «συζήτηση» με τα mail μου: Θα μπορώ να πω «ποια mail αφορούν εμένα κι έχουν κάποιο ραντεβού που πρέπει να παραστώ;». Το σύστημα πλέον θα μου τα βγάζει στο άψε-σβήσε. Θα μπορώ, επίσης, να ζητώ από το Gmail μια περίληψη των τελευταίων μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μέσα στην τρέχουσα ημέρα, ώστε να εντοπίζω τα σημαντικότερα. Θα αποφασίζει, λοιπόν, το νέο Gmail ποια είναι τα πιο σημαντικά email.
Αυτό που μας περιγράφετε, είναι μια διαδικασία micromanagement, ουσιαστικά…
Ακριβώς. Και για να απαντήσω στο ερώτημα που μου θέσατε, αλλάζουν πλέον τα πάντα. Κατ’ αρχάς, αυτό που ήδη έχει φανεί είναι ότι αλλάζει η ίδια η εκπαίδευση. Ήδη στο Διαδίκτυο υπάρχουν μαθήματα που γίνονται και υπάρχουν κάποια παραδείγματα από πανεπιστήμια, τα οποία βάζουν τον υπολογιστή σε θέση δασκάλου (tutor) και κάνει το εκάστοτε μάθημα.
Και φυσικά, δεν σας μιλώ καν για το άλλο το πάρεργο, όπου προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές ετοιμάζουν εργασίες, οι οποίες είναι όλες έτοιμες και βγαίνουν από το ChatGPT και τις παρουσιάζουν ως δικές τους.
Ως προς αυτό που λέτε, εκφράζονται ήδη προβληματισμοί στα πανεπιστήμια, καθώς έχουν αναπτυχθεί εφαρμογές AI που περνούν κάτω από το «ραντάρ» των ακαδημαϊκών εργαλείων έναντι της λογοκλοπής.
Αυτό που λέτε είναι σημαντικό και μου δίνετε την ευκαιρία να σας πω ότι πρόσφατα μου έδωσαν ένα παράδειγμα πολύ συγκεκριμένο.
Πριν από λίγες ημέρες στη Φινλανδία ένας καθηγητής στο πανεπιστήμιο έδωσε στους φοιτητές τα θέματα και από κάτω είχε τις απαντήσεις μέσω ChatGPT. Απευθυνόμενος δε στους φοιτητές του, είπε: «Αυτή είναι η ερώτηση, αυτή είναι η απάντηση του ChatGPT, δώστε μου εσείς μια διαφορετική απάντηση».
Είδαμε, πάντως, κύριε Κουτλή, το τελευταίο διάστημα αντιδράσεις από πλευράς των επενδυτών στη Wall Street αναφορικά με τις τεχνολογίες ΑΙ. Κατά την άποψή σας, θα ακολουθήσουν τις κινήσεις αυτές της Google και οι υπόλοιποι «παίκτες» του χώρου κι αν ναι, βλέπετε μια κλιμάκωση της μάχης μεταξύ των τεχνολογικών «κολοσσών» στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης;
Αναγκαστικά. Και πράγματι η μάχη μεταξύ των μεγάλων εταιρειών θα κλιμακωθεί κατακόρυφα. Βλέπετε, τα χρήματα που πέφτουν για το ΑΙ είναι τεράστια, σε αυτό δεν χωρά συζήτηση. Αυτή τη στιγμή, αυτό που συμβαίνει στον κλάδο μας, την Πληροφορική, του έχουν δώσει την ονομασία «cycles», δηλαδή «κύκλοι».
Με απλά λόγια, περάσαμε έναν «κύκλο» πριν που ήταν τα big data και τα big data analytics και ονομαζόταν «blockchain» και κρυπτονομίσματα και όλοι ασχολούνταν με αυτά. Αυτή τη στιγμή, το trend, η μόδα είναι αυτή: Όποιος δεν αναφέρει τη φράση «Artificial Intelligence» στον τίτλο της δουλειάς που κάνει, τότε είναι σα να μην υπάρχει!
Υπό το πρίσμα αυτό, η Microsoft, όπως είδατε αγόρασε ένα κομμάτι της OpenAI γι’ αυτό τον λόγο, ήτοι από τον πανικό που έπαθε, επειδή την πρόλαβε η Google στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Ουσιαστικά, φοβήθηκε μήπως μείνει εκτός παιχνιδιού…
Ακριβώς. Δεν ήταν τυχαίο ότι η ανακοίνωση της OpenAI ήρθε μία ημέρα πριν από τις ανακοινώσεις της Google. Δηλαδή, αυτοί παρακολουθούν τις ημερομηνίες, για να μη συμπέσουν και να είναι ο ένας ένα βήμα πιο μπροστά από τον άλλον. Όλες οι τελευταίες ανακοινώσεις έγιναν μέσα σε λίγες μόλις ώρες. Ξεκίνησε πρώτα η Apple, μετά η OpenAI και σχεδόν αμέσως η Google.
Πόσο πιστεύετε ότι θα βελτιωθεί η ζωή μας από την ευκολότερη πρόσβασή μας στο περιβάλλον ΑΙ;
Σας απαντώ ευθέως: Δεν νομίζω ότι έχει να κάνει με εμάς. Έχει να κάνει με τη χρήση που θα δώσουμε σε αυτές τις τεχνολογίες και ειδικότερα σε αυτές τις εφαρμογές. Τα κράτη, οι επιχειρήσεις προφανώς θέλουν να τα κάνουν όλα εύκολα, για να «πιάσουν» πιο πολύ κοινό. Αλλά από εκεί και πέρα βλέπετε ότι πλέον ακόμη και το ελληνικό κράτος έβγαλε πρόσφατο το mygovAI, για να δείξει ότι βρίσκεται μέσα στα πράγματα.
Στην παρούσα φάση, οι εταιρείες αναζητούν τρόπους για το πώς θα αξιοποιήσουν την Τεχνητή Νοημοσύνη. Άρα, προς τον παρόν, κινούμαστε μάλλον ψηλαφιστά ως προς το ζήτημα της AI ευρύτερα. Ως προς το πώς θα μας επηρεάσει όλο αυτό, η απάντηση είναι ότι αναγκαστικά θα «δεθούμε» με τις εταιρείες αυτές. Θα υπάρχει, με απλά λόγια, μια σχέση εξάρτησης του ανθρώπου – χρήστη από τους τεχνολογικούς «κολοσσούς» (Microsoft, Amazon, Google, Meta).
Πιάνομαι από την απάντησή σας, και δεν μπορώ να μη σας ρωτήσω το εξής: Τελικά, η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένα εργαλείο ή μήπως ο άνθρωπος θα φτάσει κάποια στιγμή να εργαλειοποιηθεί από αυτή;
Πολύ καλή ερώτηση, αλλά εδώ υπάρχει έτοιμη απάντηση: Όταν κάτι είναι δωρεάν, τότε εσύ είσαι το προϊόν! Προσωπικά, έχω ένα φόβο: Να μην εκμεταλλευτούν άσχημα οι άνθρωποι την ΑΙ ως τεχνολογία με βάση αυτά που προσφέρει. Ειδικά σε εκλογές με αυτά που έχουμε δει με τα deepfakes και τα fake news.
*O Νόελ Κουτλής είναι Διευθυντής Έρευνας και Τεχνολογίας στην Danaos Management Consultants
