*Γράφει ο Alberto Mingardi
Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι πέθανε τη Δευτέρα. Η κρατική κηδεία του (μια όμορφη τελετή στον καθεδρικό ναό του Μιλάνου) έγινε την Τετάρτη. Δεν παρευρέθηκαν πολλοί ξένοι αξιωματούχοι: βασικά, ο μόνος αξιοσημείωτος ήταν ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος δεν είναι αγαπημένος της Δύσης αυτές τις μέρες. Ωστόσο, ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Μαρία Αθνάρ είχε να πει μερικά ωραία πράγματα για τον Μπερλουσκόνι καθώς και για τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν.
Ωστόσο, ο τόνος των διεθνών νεκρολογιών ήταν πολύ διαφορετικός από των αντίστοιχων στην Ιταλία. Οι ξένοι παρατηρητές αρχικά φοβήθηκαν τον Μπερλουσκόνι βλέποντάς τον ως έναν μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης που ήθελε να χειραγωγήσει τους ψηφοφόρους μέσω της μηντιακής του αυτοκρατορίας. Ήταν η εποχή που μπήκε στην πολιτική, το 1994. Τα επόμενα χρόνια, η αδυναμία του για τις γυναίκες ήταν η βασική είδηση. Απλώς ψάξτε στο Google "Berlusconi" και "bunga bunga".
Και όμως ο Μπερλουσκόνι δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ανέκδοτο. Ήταν ένας σπουδαίος σόουμαν, αλλά και ένας επαναστατικός επιχειρηματίας. Ως πολιτικός, δεν υλοποίησε ποτέ την «επανάσταση της ελεύθερης αγοράς» που υποσχέθηκε στην αρχή της καριέρας του. Αλλά ίδρυσε εκ νέου ένα πολιτικό κόμμα και κέρδισε τρεις εκλογές (και κατά το ήμισυ κέρδισε και μια ακόμη, όπου έχασε με 30.000 ψήφους σε μια χώρα 60 εκατομμυρίων), και έγινε ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ιταλίας (2001-2005) σε μια χώρα όπου μια κυβέρνηση κρατά κατά μέσο όρο 14 μήνες.
Παρακολουθώντας την κηδεία του στο Διαδίκτυο, η μοναδικότητά του ήταν εμφανής. Μέσα στην Εκκλησία, είδαμε πολιτικούς αξιωματούχους, διασημότητες της τηλεόρασης, επικεφαλής επιχειρήσεων, πρωταθλητές ποδοσφαίρου: η πολιτική, η ψυχαγωγία, οι επιχειρήσεις και ο αθλητισμός μπορεί να είναι γειτνιάζοντες τομείς, αλλά σπάνια συναντά κανείς κάποιον που υπήρξε κεντρικό πρόσωπο σε όλα αυτά. Ο Μπερλουσκόνι ήταν αυτή η σπάνια περίπτωση. Έξω από τον ναό, περίπου 15.000 άνθρωποι περίμεναν για να αποχαιρετήσουν έναν άνθρωπο που θαύμαζαν, με ένα μεγάλο μέρος από αυτούς να είναι οπαδοί της Μίλαν. Για μια φορά, (ένα μέρος) της ελίτ και του λαού μοιράστηκαν τον θαυμασμό, την αγάπη και την ευγνωμοσύνη για τον ίδιο άνθρωπο. Αυτό κάτι λέει.
Ως υποστηρικτής της ελεύθερης αγοράς, πιστεύω ότι ο Μπερλουσκόνι ήταν ένας απογοητευτικός πρωθυπουργός, όπως επισημαίνω σε αυτή τη νεκρολογία για την Daily Telegraph. Όμως, παρόλο που αυτό συνιστά μια τραγωδία για την Ιταλία, δεν ήταν το κεντρικό στοιχείο της απίστευτης ζωής του, που θα ήταν λάθος να θυμόμαστε μόνο για κάποιες χονδροειδείς και αναξιοπρεπείς στιγμές (που βεβαίως υπήρξαν). Προσπάθησα να αναλογιστώ πάνω σ’ αυτή τη θέση στο άρθρο που έγραψα για το The Beacon του Independent Institute.
*Ο Alberto Mingardi είναι Γενικός Διευθυντής της ιταλικής δεξαμενής σκέψης υπέρ της ελευθερίας των αγορών Istituto Bruno Leoni.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 16 Ιουνίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Library of Economics and Freedom και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
