Της Ιωάννας Δημητριάδου*
Η εφηβεία είναι μια περίοδος με πολύ έντονα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η συναισθηματική αστάθεια, η έντονη επιθυμία απομάκρυνσης από τους γονείς και η ανάγκη των εφήβων να γίνουν ανεξάρτητοι.
Στον τομέα της εκπαίδευσης, συνήθως οι έφηβοι δείχνουν μεγάλη διάθεση για μάθηση. Οι μαθησιακές δυσκολίες, που ενδέχεται να παρουσιάσουν, οφείλονται κυρίως, στον ασταθή χαρακτήρα των εφήβων και στις ενδοοικογενειακές σχέσεις.
Αν κάποιος έφηβος διαγνωστεί με δυσλεξία, το πιθανότερο είναι να την είχε, ήδη, από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, απλά να μην είχε παρατηρηθεί από το γονιό ή το δάσκαλο. Οπότε, οι γονείς ή οι καθηγητές, εφόσον διαπιστώσουν συγκεκριμένες αδυναμίες που αφορά το μαθησιακό προφίλ των εφήβων, μπορούν να κάνουν τα εξής:
- Να απευθυνθούν στα αρμόδια ΚΕΔΔΥ, τα οποία θα κάνουν μια γενική αξιολόγηση των μαθησιακών δυσκολιών.
- Εφόσον, διαγνωστεί η δυσλεξία, ο γονιός ενημερώνει τον έφηβο για την κατάσταση, για το πρόγραμμά αποκατάστασης με κάποιον θεραπευτή και για ό,τι τον απασχολεί ή τον προβληματίζει.
- Ο θεραπευτής, πριν την έναρξη του παρεμβατικού προγράμματος, συζητάει με τον έφηβο για τον σκοπό του προγράμματος αποκατάστασης, ετοιμάζουν μαζί το πλάνο της συνεδρίας, το συζητούν και στο τέλος γράφουν όλα αυτά που ο έφηβος έμαθε και ο θεραπευτής απαντάει σε τυχόν ερωτήσεις. Ο θεραπευτής έχει άμεση συνεργασία με τον γονιό, αλλά και με τους καθηγητές.
- Οι καθηγητές φροντίζουν, σε συνεργασία με τον θεραπευτή, να στηρίζουν θετικά τους εφήβους με μαθησιακές δυσκολίες μέσα στην τάξη. Να ενημερώνουν εγκαίρως για τα διαγωνίσματα, να τους παρέχουν υλικό, το οποίο να μπορούν να το δουλέψουν στο σπίτι, αν δεν έχουν προλάβει στο σχολείο και να έχουν συχνή επικοινωνία με τους γονείς.
- Οι έφηβοι μπορούν να βρουν βιβλία που να αντιστοιχούν στην ηλικία τους. Πρέπει να είναι ευχάριστα και στο τέλος να αφήνουν ένα ηθικό δίδαγμα. Πολλές φορές οι έφηβοι συμπάσχουν με τον ήρωα του βιβλίου, προβληματίζονται, συζητούν και βρίσκουν λύσεις για το πρόβλημα του ήρωα που μπορεί να αφορά και τους ίδιους. Είναι μια καλή πρόταση αποκατάστασης της ανάγνωσης.
- Ο έφηβος στο κομμάτι της γραφής μπορεί να χρησιμοποιεί υπολογιστή. Με το σύστημα 'spelling and grammar', γίνεται η διόρθωση των λέξεων του κειμένου και ο έφηβος αντιγράφει διορθωμένο, πλέον, το κείμενο στο τετράδιό του, προσέχοντας τις λέξεις που έκανε λάθος.
- Αν ο έφηβος αντιμετωπίζει κάποια μαθησιακή δυσκολία στα μαθηματικά, το πρόγραμμα αποκατάστασης ξεκινάει όπως σ' ένα παιδί του Δημοτικού. Ο έφηβος δεν πρέπει να έχει κενά στις μαθηματικές πράξεις. Μόλις, εμπεδωθεί η χρησιμότητα της κάθε πράξης, τότε ο έφηβος ξεκινάει να δουλεύει πολύ τις μαθηματικές πράξεις μέσα από τα προβλήματα. Στα προβλήματα μαθηματικών μαθαίνει να βρίσκει τα δεδομένα και τα ζητούμενα μέσα από ερωτήσεις, και να εξηγεί για την επιλογή της πράξης ή των πράξεων. Μέσα από τα προβλήματα μαθαίνει να αναπτύσσει την κριτική του σκέψη.
Ο ρόλος της οικογένειας, των καθηγητών και των θεραπευτών στη διδασκαλία εφήβου με δυσλεξία πρέπει να είναι υποστηρικτικός. Με την κατάλληλη, λοιπόν, καθοδήγηση, ο έφηβος με δυσλεξία μπορεί να προχωρήσει στη ζωή του και να εκπληρώσει τους στόχους του, χωρίς η δυσλεξία του να αποτελέσει εμπόδιο.
* Η κ. Ιωάννα Δημητριάδου είναι Ειδική Παιδαγωγός σε θέματα Δυσλεξίας και Μαθησιακών Δυσκολιών
Βιβλιογραφία:
- Cynthia M. Stowe, (2000), “ How to Reach & Teach Children & Teens with Dyslexia: A parent and Teacher Guide to Helping Students of all ages academically, socially and emotionally”, JOSSEY – BASS, USA
- Sandra F. Rief (2005), “ How to Reach & Teach Children & Teens with ADD/ ADHD: Practical Techniques, Strategies and Interventions”, JOSSEY – BASS, USA
- Virginia W. Berninger & Beverly J. Wolf (2009), “ Teaching Students with Dyslexia and Dysgraphia: Lessons from Teaching and Science”, PAULH BROOKES, London
