Photo by Lady May Pamintuan
Της Γιάννας Σουλάκη
Μέσα σε δυόμιση μήνες και μέχρι προχθές 96 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από πνιγμό στις ελληνικές θάλασσες και πισίνες ξενοδοχείων, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής.
Συγκεκριμένα: από 1/5/16 έως και 11/7/16 καταγράφηκαν 96 περιστατικά, στην πλειοψηφία τους άνθρωποι άνω των 70 ετών, ενώ στα Χανιά την περασμένη Τρίτη και μέσα στην ίδια ημέρα, τρεις τουρίστες έχασαν τη ζωή τους από πνιγμό σε διαφορετικές παραλίες του νομού. Η Ελλάδα, λόγω των νησιών και την αθρόα προσέλευση τουριστών, κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη σε θανάτους από πνιγμό, με πάνω από 300 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο, οι περισσότεροι από αυτούς τους καλοκαιρινούς μήνες.
Πώς ορίζεται ο πνιγμός και ποιες είναι οι αιτίες του
Πνιγμός είναι ένα ατύχημα, μια μορφή ασφυξίας που οφείλεται σε μηχανική απόφραξη της αναπνευστικής οδού, στην περίπτωση που εξετάζουμε από το νερό. Ο πνιγμός ξεκινά με μείωση της αναπνευστικής λειτουργίας λόγω της βύθισης στο νερό, το οποίο εμποδίζει το θύμα να εισπνεύσει αέρα και καταλήγει στη χειρότερη περίπτωση στον θάνατο.
ΠΝΙΓΜΟΣ ΑΠΟ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ ΜΕ ΓΕΜΑΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ
Αποτελεί το συνηθέστερο είδος πνιγμού. Οι λόγοι που προκαλούν αυτό το είδος πνιγμού, όταν κάνουμε το λάθος να κολυμπάμε με γεμάτο στομάχι, είναι κυρίως δύο: 1) οι τροφές: με την πίεση που ασκεί το νερό στο στομάχι και την άνωση (μην ξεχνάμε ότι οι τροφές στο στομάχι «κολυμπάνε» επίσης μέσα στα γαστρικά υγρά) μπορεί να ανέβουν προς τα επάνω, να προκληθεί εμετός και εισρόφηση προς τους πνεύμονες με αποτέλεσμα την ασφυξία και τον θάνατο. 2) ο δεύτερος λόγος αφορά ανθρώπους με αδύναμη καρδιακή λειτουργία. Κατά την πέψη η καρδιά αναγκάζεται να «δουλέψει» πιο εντατικά και παράλληλα να αντεπεξέλθει στους ρυθμούς της κολύμβησης, με αποτέλεσμα τη λιποθυμία του ατόμου. Η λιποθυμία στη θάλασσα ισοδυναμεί με πνιγμό.
Συνεπώς, ποτέ δεν κολυμπάμε με γεμάτο στομάχι κι αν δεν έχουν μεσολαβήσει 3 ώρες από την κατανάλωση του τελευταίου γεύματος.
ΠΝΙΓΜΟΣ ΑΠΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ
Πρόκειται για τον πνιγμό που μπορεί να προκληθεί:
- είτε από περιστασιακά ξαφνικά προβλήματα υγείας π.χ. ζάλη κάθε είδους και προέλευσης, από ζέστη, εξάντληση, ίλιγγο, υπόταση, υπογλυκαιμία κλπ και ιδίως σε ηλικιωμένα άτομα.
- από παθολογικά αίτια, εάν πάσχει από συγγενή καρδιοπάθεια, ζάχαρο, επιληψία, νευρολογικά ή καρδιακά νοσήματα κλπ. Στην περίπτωση αυτή τηρήστε τις ειδικές οδηγίες που σας έχει δώσει ο ειδικός γιατρός, τόσο για την κολύμβηση, όσο και για την έκθεση στον ήλιο. Στις περιπτώσεις αυτές, ανεξάρτητα από την ηλικία του λουόμενου, η άριστη λύση είναι ο ασθενής κατά την κολύμβηση να φορά σωσίβιο γιλέκο. Είναι κάτι που διασφαλίζει 100% την πιθανότητα πνιγμού. Καλό θα είναι, επίσης, ο ασθενής να κολυμπά πάντοτε με παρέα κάποιον συνοδό.
ΠΝΙΓΜΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟ
Πολλά ατυχήματα προκαλούνται από βουτιές σε άγνωστα, βαθιά ή απότομα νερά με την ταυτόχρονη παρουσία βράχων. Στην περίπτωση αυτή πιθανή πρόσκρουση του ατόμου με τον βράχο, μπορεί να του επιφέρει τραυματισμό, είτε στο κεφάλι (κάταγμα κρανίου ή κάκωση της αυχενικής μοίρας), είτε σε άλλο σημείο του σώματος (π.χ. σπονδυλική στήλη) και να χάσει τις αισθήσεις του και να πνιγεί.
Photo y Ken Eckert
Ιδιαίτερη προσοχή σε εφήβους, που γνωρίζουν μεν κολύμβηση, αλλά είναι παρορμητικοί και επιδίδονται σε επικίνδυνες δραστηριότητες και παράτολμα παιχνίδια στο νερό. Μην κάνετε ποτέ βουτιές στα ρηχά και σε περιοχές που αγνοείτε το υποθαλάσσιο περιβάλλον.
Ιδιαίτερη προσοχή, επίσης, στο πολύ δημοφιλές παιχνίδι «ποιος θα κρατήσει περισσότερη ώρα την αναπνοή του μέσα στο νερό».
ΠΝΙΓΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΑΠΟ ΕΛΛΕΙΠΗ ΕΠΙΒΛΕΨΗ
Οι γονείς δεν πρέπει να χάνουν μικρά παιδιά από τα μάτια τους ούτε δευτερόλεπτο. Το μικρό παιδί μπορεί να πνιγεί σε 20 πόντους νερό, εάν παίσει με το πρόσωπο στη θάλασσα και μάλιστα μέσα σε δευτερόλεπτα. Εκτός από γρήγορος ο πνιγμός σ'' αυτές τις ηλικίες είναι συνήθως και αθόρυβος, γιατί τα παιδιά τα χάνουν και δεν ξέρουν να ζητήσουν βοήθεια.
Ποτέ, επίσης, τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να κολυμπάνε με γεμάτο στομάχι.
ΠΝΙΓΜΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ
Πολύ συχνό καλοκαιρινό φαινόμενο ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους είναι να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ στα beach bar των νησιών και ταυτόχρονα να μπαινοβγαίνουν για μία δροσιστική βουτιά στη θάλασσα. Κι όμως, όπως θα δείτε στο βίντεο που ακολουθεί –με το πείραμα που έγινε στη Στοκχόλμη– αυτός ο συνδυασμός μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνος.
Το πείραγμα έγινε με τη βοήθεια της Ομάδας Συγχρονισμένης Κολύμβησης Ανδρών της πόλης, στο πλαίσιο της καμπάνιας Don't Drink And Dive (Μην πίνεις και βουτήξεις). Ζητήθηκε από τους επαγγελματίες αθλητές να καταναλώσουν μεγάλη ποσότητα αλκοόλ και στη συνέχεια να βουτήξουν και να εκτελέσουν ασκήσεις μέσα σε πισίνα. Αν και η συγκεκριμένη ομάδα αποτελείται από επαγγελματίες και τρεις φορές παγκόσμιους πρωταθλητές, όχι μόνο δεν μπορούσαν να εκτελέσουν το πρόγραμμά τους, αλλά κάποιοι από αυτούς κινδύνευσαν από πνιγμό. Το πείραμα έγινε ώστε να διαδοθούν οι επιπτώσεις της κολύμβησης κάτω από την επήρεια αλκοόλ.
Δείτε το βίντεο με το πείραμα:
* Από τους δημιουργούς του πειράματος και της μαγνητοσκόπησης αναφέρεται ρητά ότι όλα όσα είδατε έγιναν σε απόλυτα ασφαλές περιβάλλον, αφού υπήρχε επιτόπου επαγγελματίας δύτης – δισώστης και ιατρικό προσωπικό, ενώ τελικά κανένας δεν υπέστη κάποια βλάβη στην υγεία του.
ΣΤΕΓΝΟΣ ΠΝΙΓΜΟΣ
Είναι ένα σπάνιο είδος πνιγμού που δεν είναι ιδιαίτερο γνωστό, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει ελκύσει το επιστημονικό ενδιαφέρον. Τελευταίο περιστατικό, αυτό ενός 10χρονου αγοριού από τη Νότια Καρολίνα, το οποίο δεν πνίγηκε κατά τη διάρκεια της κολύμβησης σε πισίνα, αλλά μία ώρα μετά, κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού ύπνου. Ο ιατροδικαστής εικάζει ότι το παιδί έχασε τη ζωή του από «dry drowning» (στεγνό πνιγμό), κάτι που μπορεί να συμβεί από υπερβολική κατανάλωση νερού, κατά τη διάρκεια της κολύμβησης.
Τον μικρό Johnny Jackson τον βρήκε η μητέρα του νεκρό στο δωμάτιό του, ενώ οι γιατροί εκτιμούν ότι ο θάνατος συνέβη κατά τη διάρκεια του ύπνου και επειδή το μικρό αγόρι είχε πιει αρκετό νερό, το οποίο προκάλεσε απόφραξη των πνευμόνων, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αναπνεύσει.
Οι γιατροί υποστηρίζουν ότι αν και είναι σπάνιο περιστατικό, ωστόσο συμβουλεύουν τους γονείς να ελέγχουν τα παιδιά τους μέσα στην πισίνα και να ζητούν αμέσως βοήθεια όταν διαπιστώσουν πρόβλημα με την αναπνοή τους.
Δείτε το βίντεο στο οποίο μιλούν οι γιατροί:
ΣΙΩΠΗΛΟΣ ΠΝΙΓΜΟΣ
Το κούνημα των χεριών, το χτύπημα του νερού, οι φωνές και οι «εντυπωσιακές» ενδείξεις που έχουμε εκπαιδευτεί μέσω τηλεόρασης να περιμένουμε, σπάνια συναντώνται στην πραγματική ζωή.
Η Ενστικτώδης Αντίδραση Πνιγμού (Instinctive Drowning Response) –όπως ονομάστηκε από τον Francesco A. Pia, Ph.D.– είναι αυτό που κάνουν οι άνθρωποι για να αποφύγουν την ασφυξία μέσα στο νερό. Και δε μοιάζει με αυτή που περιμένουν οι περισσότεροι. Υπάρχει ελάχιστο πιτσίλισμα, καθόλου κούνημα χεριών ή φωνές ή κάλεσμα για βοήθεια οποιουδήποτε είδους. Στις περιπτώσεις αυτές, το θύμα καταβάλλεται από τεράστιο άγχος και πανικό και δεν μπορεί να κάνει τις απαραίτητες κινήσεις που απαιτούνται για τη διάσωσή του.
Photo by Dan4th Nicholas
Ο Dr. Pia, σε ένα άρθρο του περιοδικού On Scene της Ακτοφυλακής, περιέγραψε την ενστικτώδη αντίδραση πνιγμού ως εξής:
«Εκτός από σπάνιες περιπτώσεις, οι άνθρωποι που πνίγονται δεν είναι σωματικά σε θέση να φωνάξουν για βοήθεια. Το αναπνευστικό σύστημα έχει σχεδιαστεί για την αναπνοή. Η ομιλία είναι δευτερεύουσα λειτουργία. Πρέπει να επιτελείται η αναπνοή, για να λάβει χώρα η ομιλία.
Το στόμα του ατόμου που πνίγεται βουλιάζει και δε μένει αρκετή ώρα πάνω από το νερό ώστε να μπορέσει να εκπνεύσει, να εισπνεύσει και να φωνάξει για βοήθεια».
Στον σιωπηλό πνιγμό, το θύμα μπορεί να πνιγεί μέσα σε 60 δευτερόλεπτα.
