Τι καλύτερο από το να έχει ο κόσμος δουλεία; Ρητορικό ερώτημα θα λέγαμε. Οι αγορές όμως δεν ενθουσιάστηκαν. Με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, 256 χιλιάδες Αμερικανοί ξεκίνησαν να εργάζονται. Το ποσοστό ανεργίας έπεσε στο 4.1%. Την ίδια μέρα, το χρηματιστήριο έκλεισε με απώλειες 1.5%.
Τίποτα δε φοβίζει τις αγορές περισσότερο από τα υψηλά επιτόκια. Κάθε καλό νέο, λοιπόν, ενισχύει το αφήγημα μιας ισχυρής οικονομίας, η οποία μπορεί να αντέξει υψηλότερα επιτόκια. Όταν η ανεργία είναι τόσο χαμηλή, κάθε καλό νέο αποτελεί κακό οιωνό για τις μετοχές. Στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ, είναι εξαιρετικά συνηθισμένη η αλλαγή εργοδότη.
Μια μικρή αύξηση ή ένα κακό bonus αρκούν για να ξεκινήσουν οι συνεντεύξεις σε άλλα μαγαζιά. Χωρίς ανεργία, ο εργαζόμενος έχει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα. Δίχως να χρειάζεται συνδικάτα και προστάτες. Άμεση συνέπεια; Υψηλότεροι μισθοί, που γίνονται πληθωρισμός. Και ο πληθωρισμός φέρνει υψηλά επιτόκια. Οι αγορές πανικοβάλλονται. Προσπαθούν να διαβάσουν τι θα γίνει στο μέλλον. Ιδανικό σενάριο, λοιπόν, θα ήταν μια σταδιακή αποκλιμάκωση των προσλήψεων. Μερικές χιλιάδες κάθε μήνα. Μέχρι να φτάσουν ένα νοητά φυσιολογικό επίπεδο, γύρω στις 140 με 160 χιλιάδες.
Ο πληθωρισμός ανέβηκε για συνεχόμενο μήνα και έφτασε στο 2.9%. Για καλή τύχη των αγορών ήταν κάτω από τις προσδοκίες. Αυτό το καλό νέο συνδυάστηκε με ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα από τον τραπεζικό κλάδο. Η κερδοφορία τους ήταν από τις πιο ισχυρές των τελευταίων ετών. Το χρηματιστήριο έκλεισε με κέρδη 1.8%. Δύο αντίρροπες δυνάμεις έχουν αναπτυχθεί στην οικονομία. Από τη μια οι εταιρείες φαίνεται ότι έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν ισχυρές επιδόσεις. Από την άλλη, τα υψηλά επιτόκια υποδαυλίζουν τις αποτιμήσεις των μετοχών. Ποιος ο λόγος να ρισκάρεις, ενώ ένα δεκαετές ομόλογο σου δίνει περίπου 4.6%;
Ο νέος πρόεδρος Τραμπ, ενώ φαίνεται ότι έχει λύσεις σε όλα, έχει να τηρήσει πολύ λεπτές ισορροπίες. Η οικονομία που παραλαμβάνει είναι τρομερά ισχυρή. Έχει και τρομερά ρίσκα. Έχει ισχυρή ανάπτυξη. Και ένα τερατώδες έλλειμμα. Ανύπαρκτη ανεργία. Πληθωρισμό που καραδοκεί. Αγορές σε ιστορικά υψηλά. Μεγάλες ανάγκες ανά-χρηματοδότησης του χρέους. Συγκρουόμενες δυνάμεις, που θα ασκήσουν πιέσεις σε μετοχές και ομόλογα. Οι χαμηλότεροι εταιρικοί φόροι θα αυξήσουν τα εταιρικά κέρδη, αλλά θα διευρύνουν το έλλειμμα. Οι δασμοί είναι πληθωριστικοί, αλλά πιθανότατα θα κινητοποιήσουν πόρους προς τις αμερικάνικες εταιρείες. Πολλοί οι παράγοντες της εξίσωσης.
Το αίσθημα που επικρατεί είναι θετικό, οι τράπεζες προετοιμάζονται για πολλή δουλεία, και οι αγορές έχουν υψηλές προσδοκίες. Το τι θα γίνει άγνωστο. Στο τέλος της ημέρας, ίσως αρκεί να πιστέψουν όλοι, ότι έρχονται ακόμα καλύτερες ημέρες για την οικονομία. Αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
*Ο Ηλίας Αρβανιτάκης είναι Οικονομολόγος - Αναλυτής, Morgan Stanley
