Στα μέσα Μαρτίου έγινε γνωστό ότι το σχέδιο που επεξεργαζόταν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της πανδημίας προέβλεπε ότι η πανδημία θα διαρκούσε 18 μήνες και η περίοδος αυτή θα περιελάμβανε πολλαπλά κύματα εξάπλωσης του covid-19. Στην πορεία, ωστόσο, η θετική αντιμετώπιση από πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, καθώς και η δεδομένη ανάγκη επανέναρξης της οικονομικής δραστηριότητας προκάλεσε αισιοδοξία για ταχύτερη έξοδο από την κρίση.
Τα πράγματα όμως δεν εξελίσσονται με βάση το καλό σενάριο. Πέρασαν έξι ολόκληροι μήνες από το πρώτο lockdown που συγκλόνισε την ελληνική και παγκόσμια οικονομία και όλα δείχνουν ότι επιστρέφουμε στο ίδιο σημείο, με την ορατότητα να είναι στην ουσία ξανά μηδενική. Και πώς να μην είναι, όταν οι εξελίξεις εξαρτώνται αποκλειστικά και μόνο από την πρόοδο στην ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού εμβολίου, με τους ειδικούς επιστήμονες να επιμένουν ότι ο δρόμος δεν είναι εύκολος μέχρι το σημείο που θα επιστρέψουν οι συνθήκες στα προ πανδημίας επίπεδα.
Σε ό,τι αφορά την οικονομία, δεν είναι τυχαίο ότι δύο από τους σημαντικότερους παράγοντες της παγκόσμιας σκηνής προχώρησαν χθες σε ζοφερές προβλέψεις. Ο Τζερόμ Πάουελ της Fed μίλησε για πρωτοφανείς οικονομικές συνθήκες και μακρύ δρόμο μέχρι να βελτιωθεί το κλίμα και να αντιμετωπιστεί η ανεργία, ενώ η Κάρμεν Ράινχαρτ της Παγκόσμιας Τράπεζας, εκτίμησε ότι δεν αποκλείεται να χρειαστούν 5 χρόνια για να ανακάμψει η οικονομία από την τρέχουσα κρίση.
Τον περασμένο Μάιο, το Liberal.gr είχε αναφερθεί στη μεγάλη αμφισβήτηση που συνοδεύει σήμερα τις οικονομικές αναλύσεις, για τον πολύ απλό λόγο ότι καταλύτης για τη συνέχεια δεν είναι κάποιος οικονομικός παράγοντας αλλά η επιστημονική επιτυχία στο μέτωπο του κορονοϊού. Όπως τότε, έτσι και σήμερα, μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο μπορεί να αποκαλύψει τις διαφορετικές προβλέψεις και τις σύνθετες αναλύσεις που δεν βγάζουν πουθενά, αντανακλώντας την απόλυτη αβεβαιότητα που επικρατεί σήμερα στις αγορές και στην οικονομία.
Ο αριθμός των χωρών που πλησιάζουν απειλητικά σε νέο γενικευμένο lockdown αυξάνεται, όταν όλοι συμφωνούν ότι μία τέτοια εξέλιξη θα είναι εντελώς καταστροφική για την οικονομία. Το μέγεθος της καταστροφής δεν μπορεί να εκτιμηθεί αλλά η Ράινχαρτ μας έδωσε μία γεύση. Σύμφωνα με την επικεφαλής οικονομολόγο της Παγκόσμιας Τράπεζας, τα πέντε χρόνια ανάκαμψης προβλέπονται στο σενάριο που σύντομα θα έχουμε άρση των περιορισμών. Τι θα γίνει όμως αν πάμε σε νέα γενικευμένα lockdown;
Και μόνο το γεγονός ότι το ποσοστό φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο προβλέπεται ότι θα αυξηθεί μετά την πανδημία για πρώτη φορά σε διάστημα 20 ετών, είναι αρκετό για να γίνει αντιληπτός ο αντίκτυπος των μέτρων που λαμβάνονται για να σταματήσει η εξάπλωση του covid-19. Είναι έτοιμες οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες να λάβουν ρηξικέλευθες αποφάσεις και μέτρα που δεν έχουν ποτέ ξανά εφαρμοστεί για να αντιμετωπιστεί η φτώχεια; Ή θα ζήσουμε μία δεκαετία οικονομικών προβλημάτων που για την Ελλάδα θα είναι ακόμη πιο καταστροφική αφού θα είναι η δεύτερη πολυετής κρίση στη σειρά;
Ο επικεφαλής της Fed προσπάθησε να μας διαφωτίσει κάπως για το τι μέλλει γενέσθαι, όμως το μόνο που κατάφερε ήταν να προκαλέσει αναστάτωση στις αγορές οι οποίες θα ήθελαν να ανακοινώσει νέα αύξηση του QE. Τα εκτυπωτικά μηχανήματα συνεχίζουν να δουλεύουν… στο φουλ όμως η Fed δεν βλέπει τον πληθωρισμό να ανέρχεται στο στόχο του 2% έως το τέλος του 2023. Με τη λογική δε, ότι η Fed πλέον έχει αλλάξει στρατηγική, θα πρέπει να δούμε τον πληθωρισμό να ξεπερνάει κατά πολύ το 2% για να αυξηθούν τα επιτόκια.
Το γεγονός πως η επενδυτική κοινότητα προετοιμάζεται για μία πενταετία χαμηλών επιτοκίων σημαίνει ότι ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος. Παράλληλα δείχνει ότι οι ευοίωνες προβλέψεις του περασμένου Ιουνίου, όταν η χώρας μας εμφάνιζε στην ουσία μηδενικό αριθμό κρουσμάτων, έχουν ξεχαστεί και όλα ξεκινούν από την αρχή.
