Σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία εξελίσσεται η πιθανότητα ύφεσης καθώς κάθε εβδομάδα που περνάει ολοένα και περισσότεροι ειδικοί και μη των οικονομικών, συζητούν, σχολιάζουν και παραθέτουν τις προβλέψεις τους για το τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες, όταν η επιθετική αύξηση των επιτοκίων σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση θα πλήξουν ακόμη περισσότερο την ανάπτυξη.
Ένας από αυτούς είναι ο Ίλον Μασκ, ο οποίος μιλάει για ύφεση αρκετό καιρό τώρα. «Η αίσθησή μου είναι ότι ύφεση θα δούμε γύρω στην άνοιξη ή το καλοκαίρι του 2022, αλλά όχι αργότερα από το 2023», δήλωνε, φυσικά μέσω twitter, στις 30 Δεκεμβρίου 2021. Προειδοποιούσε δε, ότι από τις εκατοντάδες startups με αξία άνω του 1 δισ. δολαρίων, δεν θα είναι πολλές αυτές που θα επιβιώσουν στην επόμενη ύφεση.
Είναι και… προφήτης εκτός από ιδιόρρυθμος, λάτρης του διαστήματος και πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη; Μάλλον όχι, απλώς βλέπει τα σημάδια ενδεχομένως πιο ξεκάθαρα από άλλους ή απλώς… φλυαρεί στο twitter.
Σήμερα ο Μασκ εμφανίζεται ακόμη πιο σίγουρος για την ύφεση που έρχεται και μάλιστα πιστεύει ότι καλώς έρχεται για να καθαρίσει η αγορά από τις επιχειρήσεις που δεν δημιουργούν αξία. Εύκολα, θα έλεγε κάποιος, μιλάει για ύφεση ένας άνθρωπος με περιουσία πάνω από 210 δισ. δολάρια. Ο Μασκ στηρίζει την άποψή του στο γεγονός ότι… έβρεξε άπειρο χρήμα τα προηγούμενα χρόνια των αρνητικών επιτοκίων και των QE. Χρήμα που πολλοί το χρησιμοποίησαν ανόητα. «Βρέχει χρήμα σε ανόητους για πάρα πολύ καιρό. Κάποιες χρεοκοπίες πρέπει να γίνουν», είπε ο ιδρυτής της Tesla και νέος ιδιοκτήτης του Twitter.
Οι επιχειρήσεις που εμφανίζουν αρνητικές χρηματικές ροές (τις οποίες χαρακτηρίζει «καταστροφείς αξίας») και στην ουσία δεν έχουν λόγο ύπαρξης θα πάψουν να υπάρχουν. Κάπως έτσι θα γίνει ένα ξεσκαρτάρισμα στην αγορά μετά από ντόμινο χρεοκοπιών. Βέβαια, να πούμε εδώ ότι η Tesla άντλησε 20 δισ. δολάρια την περίοδο 2010-2018 άρα ήταν μία από τις εταιρείες που εκμεταλλεύτηκαν τη βροχή ρευστότητας, ενώ παράλληλα παρήγαγε αρνητικές χρηματικές ροές της τάξης των 9 δισ. δολαρίων και το 2021 ήταν η πρώτη χρονιά κερδοφορίας σε ολόκληρο το έτος. Άρα, όλα αυτά τα χρόνια η Tesla ήταν στο κλαμπ των εταιρειών που σήμερα ο Μασκ ζητάει να χρεοκοπήσουν. Είπαμε, τα λόγια και πόσω μάλλον μέσω twitter είναι εύκολα…
Πόσο θα διαρκέσει η ύφεση; Με βάση τα όσα έχουν συμβεί με αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν, θα κρατήσει από 12 έως 18 μήνες, εκτιμά ο Μάσκ.
Πηγαίνει, μάλιστα, ένα βήμα παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι η τηλεργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τα lockdown, έκαναν πολλούς να πιστεύουν ότι δεν χρειάζεται να εργάζονται σκληρά, στηριζόμενοι στα μέτρα στήριξης και στα χρήματα που πέταξαν από το ελικόπτερο οι κυβερνήσεις. Όλοι αυτοί θα έρθουν αντιμέτωποι με τη σκληρή πραγματικότητα, σύμφωνα με τον ίδιο.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της ύφεσης; Ο Μασκ παραθέτει τις απόψεις
Αν η νέα αυτή οικονομική συρρίκνωση είναι το ίδιο βαθιά με τις δύο προηγούμενες (2008, 2020) οι επιχειρήσεις θα προχωρήσουν σε μεγάλες μειώσεις δαπανών. Αυτές που θα τα καταφέρουν θα είναι όσες φροντίσουν να μπορούν να λειτουργήσουν για 24 μήνες σε συνθήκες αδυναμίας άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές. Όσες δηλαδή έχουν κάνει καλή διαχείριση των χρημάτων που μάζεψαν όλα αυτά τα χρόνια.
Κατά τη διάρκεια τέτοιων περιόδων ύφεσης, ακόμη και τα καλύτερα επενδυτικά σχήματα του κόσμου που διαθέτουν άπλετη ρευστότητα, περιορίζουν τις τοποθετήσεις τους, ενώ οι μικρότεροι επενδυτές είτε σταματούν να επενδύουν είτε βγαίνουν εντελώς από την αγορά και εξαφανίζονται. Αυτό δημιουργεί λιγότερο ανταγωνισμό μεταξύ των funds για μεγάλα και μικρότερα deals, εξέλιξη που με τη σειρά τις οδηγεί σε μείωση τις αποτιμήσεις αλλά και τα deals που τελικά πραγματοποιούνται.
Όσο για τις startups και γενικότερα τις επιχειρήσεις που ξεκίνησαν να λειτουργούν τα τελευταία 5 χρόνια, ο Μασκ έχει μία συμβουλή-προειδοποίηση. Ξεχάστε το πόσο εύκολα αντλούσατε χρήματα γιατί οι συνθήκες αυτές δεν ήταν φυσιολογικές. Στο εξής, η άντληση κεφαλαίων θα είναι μία πολύ πιο δύσκολη υπόθεση. Επίσης, όσες επιχειρήσεις σχεδίαζαν να αντλήσουν κεφάλαια μέσα στους επόμενους 6-12 μήνες, θα πρέπει να έχουν κατά νου ότι θα ζητήσουν από επενδυτές χρήματα ίσως στο αποκορύφωμα της ύφεσης. Επομένως, ακόμη και οι επιχειρήσεις που τα πηγαίνουν καλά, θα δυσκολευτούν να πετύχουν τα deals που επιθυμούν και καλό θα είναι να αλλάξουν στρατηγική.
