Του Απόστολου Σκουμπούρη
Ενώ στο δεύτερο μισό του 2016 και στο πρώτο εξάμηνο του 2017 καταγράφηκε ένας σημαντικός αριθμός επιτυχημένων εκδόσεων ομολόγων που εισήχθησαν στο Χ.Α., με κορυφαία και πιο εμβληματικά το τρέχον έτος αυτά των ΟΠΑΠ, Μυτιληναίος και Sunlight, φαίνεται πως το... project έχει «παγώσει» μερικώς.
Έως το τέλος του έτους μάλλον δεν πρόκειται να γίνει άλλη έκδοση, παρ'' ότι από το καλοκαίρι ήταν προγραμματισμένη για το Σεπτέμβριο η έκδοση του πρώτου ναυτιλιακού ομολόγου, αυτό της Costamare Shipping Co S.A., συμφερόντων της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου (Costa Navarino κ.α.).
Αυτό το ομόλογο πάει λίγο προς τα πίσω και τουλάχιστον για το 2018 σύμφωνα με πληροφορίες, καθώς η αγορά δεν είναι ευνοϊκή και δεν μπορούσε να «εγγυηθεί» ελκυστικά επιτόκια, ενώ υπάρχουν και κάποια διαδικαστικά – τεχνικά θέματα.
Η μεγάλη «απόσταση» μεταξύ του κλεισίματος της τρίτης αξιολόγησης από τη δεύτερη που διαρκώς... επιμηκύνεται, ασφαλώς και δεν λειτουργεί εποικοδομητικά στη δημοσιονομική εικόνα, άρα και στο προφίλ ρίσκου χώρας.
Το momentum από το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης έδωσε ότι είχε να δώσει, ενώ η αγορά των ομολόγων δεν έχει αποκλιμακωθεί περαιτέρω ώστε να δώσει θετική «φιτιλιά», καθώς το 10ετές παραμένει σταθερό στο 5,5 – 5,6% εδώ και πολλούς μήνες.
Η αγορά του Χ.Α. εδώ και καιρό δείχνει σοβαρές αρρυθμίες που πρωτίστως σχετίζονται με τη μη εισροή νέων κεφαλαίων στο σύστημα, κάτι που κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου οδήγησε το μέσο τζίρο χαμηλότερα ακόμη και από τις μέσες συναλλαγές του Αυγούστου!
Η αλλαγή του σκηνικού ρευστότητας στην αγορά, η μεγάλη πτώση του Σεπτεμβρίου αλλά και το γεγονός ότι οι τράπεζες πλέον έχουν βάλει μπροστά τις δικές τους προτεραιότητες, φαίνεται πως οδηγούν σε μερικό... πάγωμα την αγορά ομολόγων.
Κύκλοι της αγοράς κάνουν λόγω και για... αλλαγή διάθεσης από την πλευρά των τραπεζών που πλέον βρίσκονται σε επίσπευση του κλεισίματος των δικών τους εκκρεμοτήτων, οπότε χρειάζονται κάθε είδους (κυκλοφορούσα) ρευστότητα.
Εξ αρχής οι τράπεζες είχαν δει επιφυλακτικά αυτή τη νέα αγορά, ενώ αίσθηση έκανε η μεγάλη επιτυχία των μεγάλων εκδόσεων του 1ου εξαμήνου του 2017, των τριών εταιρειών που προαναφέρθηκαν.
Οι τράπεζες εύλογα ήταν και είναι επιφυλακτικές, καθώς βλέπουν να «σηκώνονται» λεφτά που τα έχουν ανάγκη και να πηγαίνουν στην κάλυψη ομολόγων, παρότι μέρος τους επιστρέφει πίσω ως αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανείων με καλύτερους όρους.
Όμως, όπως τονίζει χρηματιστής στο Liberal, «οι τράπεζες σίγουρα δεν τρελαίνονται μ'' αυτό το προϊόν, αλλά από την άλλη πλευρά το ''χουν πάρει απόφαση ότι αυτή η αγορά έχει ανοίξει».
Φεύγουν έξω πλέον (και) τα ομόλογα
Κύκλοι της αγοράς, μιλώντας στο Liberal επισημαίνουν το γεγονός ότι πλέον τα (μεγάλα) ομόλογα «φεύγουν» έξω, καθώς εκδίδονται στο εξωτερικό, με τις τράπεζες ασφαλώς να δείχνουν το δρόμο.
Η Εθνική εξέδωσε όλο το ομόλογό της στο εξωτερικό, το ίδιο και οι Eurobank και Πειραιώς, η Folli Follie εξέδωσε ομόλογο σε ελβετικό φράγκο το οποίο θα ξεκινήσει διαπραγμάτευση στο Λουξεμβούργο, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες στο εξωτερικό θα εκδώσει και το μεγάλο ομόλογό της η Jumbo.
Όπως τόνισε πρόσφατα ο επικεφαλής της Jumbo Απόστολος Βακάκης στην Ένωση Θεσμικών η επιχείρηση θα προχωρήσει στην έκδοση ομολογιακού δανείου μετατρέψιμου μετοχές έως και 250 εκατ. ευρώ για να υποστηρίξει το μεγάλο επενδυτικό πλάνο στη Ρουμανία και να ενισχύσει τη ρευστότητά της. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αυτό το ομόλογο θα εκδοθεί στο εξωτερικό.
Το σίγουρο είναι ότι η ελληνική αγορά δεν μπορεί να «σηκώσει» εκδόσεις 500 εκατ. ευρώ που κάνουν οι τράπεζες.
Μια άλλη παράμετρος είναι ότι τα Ελληνικά Εταιρικά Ομόλογα δέχονται και χρήματα δεσμευμένα στην Ελλάδα λόγω των capital controls (Old Money).
Αντιθέτως, στις εκδόσεις που γίνονται στο εξωτερικό, όποιος επενδυτής δεν έχει καταθέσεις έξω, δεν μπορεί να συμμετάσχει. Δηλαδή αν ένας εγχώριος επενδυτής θέλει να συμμετάσχει στις εκδόσεις των τραπεζών – και τα κεφάλαιά του είναι μόνο σε εγχώριες τράπεζες – δεν μπορεί να συμμετάσχει...
Μέσα στο πρώτο 4μηνο του 2018 οι όποιες νέες εκδόσεις
Πάντως, η αλήθεια είναι ότι οι έως τώρα εκδόσεις των ομολόγων που εισήχθησαν στο Χ.Α. πάνε πολύ καλά. Η δευτερογενής αγορά πάει καλά και τα περισσότερα ομόλογα διαπραγματεύονται σε άνοδο, δηλαδή όσοι έχουν βάλει τα λεφτά τους, είναι κερδισμένοι.
Όπως τονίζει χρηματιστής «μέσα στο πρώτο 4μηνο του 2018 λογικά θα έχουμε άλλες 3-4 εκδόσεις ομολόγων που θα εισαχθούν στο Χ.Α.».
Το ζητούμενο για αυτή την καινούρια αγορά είναι να βρεθούν καλές εταιρείες, όπως αυτές που έχουν κάνει εκδόσεις έως τώρα, ώστε κάθε ομόλογο να πηγαίνει καλά, να κερδίζεται δηλαδή αργά αλλά σταθερά η εμπιστοσύνη και των ξένων επενδυτών γι'' αυτή την αγορά.
Όπως τονίζουν παράγοντες του χρηματιστηρίου, παρά τις αδυναμίες της αγοράς, χρέος όλων είναι να βοηθήσουν ώστε και αυτή η αγορά να συνεχίσει να αναπτύσσεται, με απώτερο σκοπό ασφαλώς την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, την περαιτέρω διεθνοποίησή τους, την αύξηση των εργαζομένων τους και το όφελος για τους μετόχους τους.
Φωτογραφία SOOC