Η παγκόσμια οικονομία γίνεται ολοένα και πιο απρόβλεπτη και επικίνδυνη. Η χρήση οικονομικών εργαλείων όπως είναι οι δασμοί, για την επίτευξη πολιτικών στόχων, αναδιατάσσει ισορροπίες και συσχετισμούς. Το ελεύθερο εμπόριο και η παγκόσμια κίνηση κεφαλαίων, αποχωρούν από το προσκήνιο, δίνοντας τη θέση τους, στα τείχη και στον απομονωτισμό. Μοναδικό σωσίβιο σε αυτήν την τρικυμία παραμένει ο χρυσός. Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Η υψηλή πτήση της τιμής των συμβολαίων χρυσού / Gold Futures–Apr25 (GCJ5), στο ιστορικό ρεκόρ των $2872/oz, έχει ερμηνευτεί ως απάντηση των αγορών στο αναμενόμενο πληθωριστικό κύμα, που αναμένεται να εκδηλωθεί έπειτα από την επιβολή δασμών στις εισαγωγές από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Ωστόσο, η αιτία είναι πολύ πιο βαθιά. Διότι είναι περισσότερο οι γεωπολιτικές εντάσεις αυτές που αναδιαμορφώνουν σήμερα την παγκόσμια οικονομία, παρά οι δασμοί.
Οι νέοι δασμοί ύψους 25% στον Καναδά και στο Μεξικό, ανακλήθησαν πριν καν επιβληθούν. Είναι δύσκολο επομένως να υποστηριχθεί ότι οι μαζικές τοποθετήσεις στο χρυσό, ήταν απλά αποτέλεσμα της υιοθέτησης των δασμών. Οπότε, προς το παρόν μιλάμε για απειλές επιβολής δασμών, οι οποίες έχουν ως σκοπό να σύρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τα απειλούμενα μέρη.
Έτσι ο κίνδυνος να περάσει σε ύφεση η οικονομία του Καναδά, λόγω των δασμών Τραμπ, παραπέμφθηκε στις καλένδες. Ωστόσο, ο κίνδυνος να περάσει η ήδη βραδυπορούσα ευρωπαϊκή οικονομία σε ύφεση παραμένει ορατός, εάν και εφόσον ο Λευκός Οίκος επιχειρήσει να επιβάλει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση δασμούς. Η δε επιβολή επιπλέον δασμών και προς τα κινεζικά προϊόντα, κινητοποίησε ήδη αντίμετρα από την πλευρά του Πεκίνου.
Η κυβέρνηση της Κίνας ανακοίνωσε πως θα προχωρήσει στην επιβολή τελωνειακών δασμών 15% στον άνθρακα και στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που εισάγονται από τις ΗΠΑ, σκληραίνοντας τη στάση της στον εμπορικό πόλεμο που κλιμακώνει κατά τη διάρκεια της δεύτερης προεδρικής του θητείας ο Ντόναλντ Τραμπ. Ακόμη, θα επιβάλει τελωνειακούς δασμούς 10% στο εισαγόμενο αμερικανικό πετρέλαιο, καθώς και σε διάφορα προϊόντα άλλων κατηγοριών από τις ΗΠΑ, όπως τα αγροτικά μηχανήματα, τα σπορ αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού και τα SUV.
Μέχρι στιγμής, ο πρόεδρος Τραμπ εμφανίζεται ως ο νικητής που κερδίζει την παρτίδα μέσα από την απειλή των δασμών. Και δεν πρέπει να λησμονούμε ότι έχει απειλήσει με την επιβολή δασμών, τα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ που προέρχονται από τις χώρες της ομάδας των BRICS, δηλαδή τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, τη Νότια Αφρική, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και τη Σαουδική Αραβία. Οι δασμοί, σε αυτήν την περίπτωση θα έχουν τιμωρητικό χαρακτήρα, καθώς οι χώρες των BRICS, προσπαθούν να «αποδολαριοποιήσουν» ολοένα και περισσότερο το διεθνές εμπόριο, κλονίζοντας έτσι την κυριαρχία των ΗΠΑ.
Επομένως, δεν είναι μόνο οι δασμοί αυτοί που ωθούν την τιμή του χρυσού προς τα πάνω. Δεν είναι μόνο ο φόβος για επάνοδο του πληθωρισμού και για αύξηση των επιτοκίων. Η κίνηση των επενδυτών προς τον χρυσό αποτελεί ένα επασφάλιστρο κινδύνου πάνω στο αυξανόμενο οικονομικό ρίσκο. Σε μια περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας οι αποδόσεις μειώνονται. Και το δίδυμο «υψηλού ρίσκου και χαμηλών αποδόσεων» είναι ασφυκτικό.
Η παγκόσμια οικονομία γίνεται ολοένα πιο απρόβλεπτη και επικίνδυνη. Η χρήση οικονομικών εργαλείων για την επίτευξη πολιτικών στόχων, ανατρέπει παραδοσιακές ισορροπίες και συσχετισμούς. Για παράδειγμα, ήδη στην ΕΕ ακούγονται φωνές για οικονομικό άνοιγμα προς την Κίνα, ως απάντηση στο φόβο επιβολής δασμών από τις ΗΠΑ. Μια παγκόσμια οικονομία που πορεύεται με βάση τους δασμούς και τις κυρώσεις, τον προστατευτισμό και τις απειλές, παράγει επισφαλή αποτελέσματα. Παράγει αστάθεια, χαμηλές αποδόσεις, κλονίζοντας την παραγωγή, το εμπόριο και το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας στην καρδιά της. Το ελεύθερο εμπόριο και η παγκόσμια κίνηση κεφαλαίων, αποχωρούν από το προσκήνιο, δίνοντας τη θέση τους στα τείχη, τον απομονωτισμό και στην αθόρυβη μετωπική σύγκρουση.
Γι’ αυτό βλέπουμε την στροφή προς τον χρυσό. Σύμφωνα με το World Gold Council μόνο το 44% του χρυσού που αγοράζεται σήμερα οδεύει προς την εμπορική του εκμετάλλευση. Το 18% καταλήγει στα θησαυροφυλάκια των κεντρικών τραπεζών και το υπόλοιπο 38% αγοράζεται από επενδυτές. Από τις χώρες του ευρύτερου περιβάλλοντος των BRICS, η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία συνεχίζουν να αποθεματοποιούν χρυσό. Αλλά και άλλες χώρες όπως η Πολωνία και η Τσεχία, ενισχύουν τα αποθεματικά τους σε χρυσό.
H Goldman Sachs σε πρόσφατη έκθεσή της κάνει αναφορά σε μια σημαντική αγορά χρυσού «over the counter» που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο ύψους 117 τόνων από θεσμικούς επενδυτές και σε μια δεύτερη συναλλαγή που συμφωνήθηκε στην Ελβετία από κεντρική τράπεζα που δεν έχει διαρρεύσει το όνομά της, ύψους 43 τόνων.
Είναι γεγονός ότι κάποιοι μαζεύουν μεθοδικά χρυσό, προετοιμαζόμενοι για την επόμενη οικονομική και γεωπολιτική σύγκρουση. Και αυτοί οι «κάποιοι» δεν είναι σίγουρα μικροί παίκτες.
