Ο «ονομαστικός» ετήσιος πληθωρισμός για τον μήνα Ιούνιο στις ΗΠΑ ήταν ο χαμηλότερος από τον Μάρτιο του 2021, και η πρώτη φορά από τότε που έπεσε κάτω από το 3%. Αυτό το λέμε γιατί η ακριβής μέτρηση του ετήσιου πληθωρισμού ήταν 2,97% αλλά για λόγους ευκολίας αυτό στρογγυλοποιήθηκε στο 3%.
Οι οικονομολόγοι και οι αναλυτές των τραπεζών και των χρηματιστηριακών εταιρειών, καθώς και οι επενδυτές που ακολουθούν τις εκτιμήσεις των ειδικών περίμεναν κάτι λίγο μεγαλύτερο, κοντά στο 3,10%. Μικρή η διαφορά αλλά αρκετή για να δημιουργήσει αρκετά αισιόδοξο κλίμα στις αγορές. Κοιτώντας λίγο πιο αναλυτικά την μέτρηση για τον πληθωρισμό, είναι φανερό πως η μεγάλη πτώση του οφείλεται στις σημαντικά χαμηλότερες τιμές των καυσίμων και του φυσικού αερίου σε σχέση με τον Ιούνιο του 2022. Η βενζίνη ήταν 26,5% πιο χαμηλά από τα περσινά επίπεδα, το ντίζελ σχεδόν 37% πιο κάτω και το φυσικό αέριο 18,6% πιο χαμηλά.
Ο πληθωρισμός κρατήθηκε σε θετικό επίπεδο λόγω της διατήρησης σε σχετικά υψηλά επίπεδα του κόστους διατροφής και του κόστους ενοικίασης κατοικιών. Η διατήρηση σε υψηλά επίπεδα του κόστους των ενοικίων είναι η βασική αιτία, μαζί με το κόστος των υπηρεσιών μετακίνησης, για την παραμονή του δομικού πληθωρισμού στο επίπεδο του 4,8%. Ακόμα και αυτό όμως δεν στενοχώρησε τους επενδυτές, καθώς περίμεναν κάτι κοντά στο 5%. Αυτή η τιμή ήταν η χαμηλότερη από τον Οκτώβριο του 2021 και δεν αποκλείεται να κατεβεί ακόμα περισσότερο τους επόμενους μήνες καθώς επηρεάζεται πάρα πολύ από το κόστος των ενοικίων το οποίο αναμένεται να υποχωρήσει τους επόμενους μήνες.
Εδώ δεν βλάπτει να υπενθυμίσουμε πως ο δομικός πληθωρισμός υπολογίζεται αν βγάλουμε από τον ονομαστικό πληθωρισμό το κόστος της ενέργειας και της διατροφής. Όπως μας διαβεβαιώνουν οι ειδικοί και δεν διαψεύδουν οι αξιωματούχοι της Κεντρικής Τράπεζας (Fed), ο δομικός πληθωρισμός απασχολεί πολύ τον διοικητή Πάουελ και την ομάδα του, οι οποίοι θα θεωρήσουν πως κέρδισαν την μάχη κατά του πληθωρισμού όταν δουν σημάδια ακόμα μεγαλύτερης υποχώρησης στον δομικό πληθωρισμό.
Γνωρίζοντας αυτά, οι επενδυτές έκριναν πως τα νέα από το μέτωπο του πληθωρισμού ήταν αρκετά καλά, χωρίς υποσημειώσεις, και αντέδρασαν αγοράζοντας μετοχές και ομόλογα, με αποτέλεσμα την άνοδο των χρηματιστηριακών δεικτών και την πτώση των αποδόσεων των ομολόγων. Η πτώση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ είχε ως αποτέλεσμα και την υποχώρηση του δολαρίου, την άνοδο της τιμής των πολύτιμων μετάλλων και αρκετών μεταλλικών πρώτων υλών. Στον διεθνή οικονομικό Τύπο εμφανίστηκαν και αρκετοί τίτλοι που υπονοούσαν πως οι αγορές και οι επενδυτές δεν πρέπει πλέον να φοβούνται τον πληθωρισμό, κηρύσσοντας κατά κάποιο τρόπο την λήξη του μεγάλου συναγερμού που κρατά σε εγρήγορση τις αγορές μετοχών και ομολόγων εδώ και τουλάχιστον ενάμιση χρόνο.
Είναι άραγε έτσι τα πράγματα; Όχι ακριβώς, θα λέγαμε. Η άνοδος των χρηματιστηριακών αγορών την Τετάρτη ήταν αρκετά καλή αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να την πούμε εντυπωσιακή. Μπορεί το 2,97% να ήταν χαμηλότερο από το αναμενόμενο και κάτι αντίστοιχο να συνέβη και στον δομικό πληθωρισμό, αλλά ο αιφνιδιασμός των αγορών δεν φάνηκε να είναι και τόσο μεγάλος. Αυτό δεν είναι και πολύ παράξενο γιατί όλοι ήξεραν πως η σύγκριση των τωρινών τιμών των καυσίμων με τις περσινές θα πίεζε πολύ προς τα κάτω την μέτρηση του ετήσιου πληθωρισμού για τον Ιούνιο, οπότε αυτή η μικρή διαφορά δεν λέει και πολλά πράγματα.
Προφανώς τα νέα ήταν θετικά αλλά ακόμα δεν αρκούν για να κάνουν τους επενδυτές να ξεχάσουν εντελώς τον πληθωρισμό και, κυρίως, αυτό που προκάλεσε ο υψηλός πληθωρισμός: την άνοδο των επιτοκίων. Κακά τα ψέμματα, αν τα επιτόκια αναφοράς δεν αρχίσουν να πέφτουν σύντομα, η υποχώρηση του πληθωρισμού δεν αρκεί για να καθησυχάσει τις αγορές που προβληματίζονται για τις πιθανές επιπτώσεις μίας παρατεταμένης παραμονής των επιτοκίων αναφοράς πάνω από το επίπεδο του 5%. Αν έχουν δίκιο οι επενδυτές του χρηματιστηρίου παραγώγων του Σικάγου και το σχετικό προϊόν που προβλέπει την εξέλιξη των επιτοκίων αναφοράς, δεν αναμένεται πτώση τους κάτω από το 5% πριν τον Μάρτιο του 2024, δηλαδή σε σχεδόν οκτώ μήνες από τώρα. Προφανώς αντιμετωπίζουμε το συγκεκριμένο προϊόν με επιφυλακτικότητα, καθώς πολύ συχνά οι τιμές του μεταβάλλονται με πάρα πολύ απότομο τρόπο σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ανάλογα με τις οικονομικές ειδήσεις.
Για να έχουν δίκιο αυτοί που προβλέπουν την έναρξη μίας νέας εποχής χωρίς τον βραχνά του πληθωρισμού, θα πρέπει να έρθουν και άλλα οικονομικά νέα που θα μπορούν να δώσουν στην Fed την δυνατότητα να αρχίσει να χαλαρώνει την στάση της. Τα νέα για τον πληθωρισμό στις τιμές παραγωγού, τα οποία ανακοινώθηκαν χθες Πέμπτη το απόγευμα ήταν στην ίδια κατεύθυνση με τα νέα της Τετάρτης για τον πληθωρισμό στις τιμές καταναλωτή. Από την άλλη μεριά όμως, οι νέες αιτήσεις για λήψη επιδομάτων ανεργίας ήταν αρκετά λιγότερες από αυτές που περίμεναν οι αναλυτές, πράγμα που πιθανώς να δείχνει πως η αγορά εργασίας εξακολουθεί να είναι πολύ δυνατή, κάτι που λογικά αρέσει στους εργαζόμενους αλλά δεν αρέσει και πολύ στους ιθύνοντες των κεντρικών τραπεζών και της Fed.
Και πάλι όμως, δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι πως η νίκη κατά του πληθωρισμού θα φέρει οπωσδήποτε μία πολύ ανοδική χρηματιστηριακή αγορά. Σημαντικό ρόλο θα παίξει το τι θα ακούσει η αγορά κατά την περίοδο ανακοίνωσης των οικονομικών αποτελεσμάτων των αμερικανικών επιχειρήσεων για το προηγούμενο τρίμηνο. Η περίοδος αυτή αρχίζει σήμερα με κάποιες από τις μεγάλες αμερικανικές τράπεζες και θα συνεχιστεί για μερικές εβδομάδες.
Οι επιδόσεις του προηγούμενου τριμήνου και κυρίως οι εκτιμήσεις για την συνέχεια είναι πολύ πιθανόν να επηρεάσουν την πορεία των χρηματιστηριακών αγορών. Εκτός από αυτό όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά όπως και οι περισσότερες διεθνείς έχουν κινηθεί έντονα ανοδικά από τον περασμένο Οκτώβριο μέχρι τώρα. Το γεγονός πως η έναρξη αυτής της ανοδικής κίνησης συνέπεσε τότε με την ανακοίνωση πολύ αρνητικών νέων για τον πληθωρισμό μας θυμίζει πως τα καλά ή τα κακά νέα δεν σηματοδοτούν κατ’ ανάγκην μία αντίστοιχη κίνηση των χρηματιστηριακών αγορών.
Το τι σηματοδοτεί ακριβώς για τις χρηματιστηριακές αγορές η πτώση του πληθωρισμού στα χαμηλότερα επίπεδα από την άνοιξη του 2021 δεν είναι πολύ εύκολο να το πούμε. Αν όμως θα έπρεπε να κρίνουμε από την άμεση αντίδραση των αγορών το μυαλό μας θα πήγαινε στην συνέχιση του καλού κλίματος των τελευταίων εβδομάδων, πράγμα που σημαίνει πως δεν αποκλείεται πλέον η προσέγγιση των υψηλών που είχαν πετύχει οι αμερικανικοί χρηματιστηριακοί δείκτες στις αρχές του 2022. Στην περίπτωση του S&P 500 αυτά βρίσκονται περίπου 7% πάνω από τις χθεσινές τιμές του.
Καθόλου απίθανη λοιπόν η επιστροφή στα ιστορικά υψηλά του S&P 500, ίσως και σχετικά σύντομα. Όχι όμως και σίγουρη. Όπως πάντα, η αγορά δεν θα αργήσει να μας δείξει αν αυτή η πρώτη εκτίμηση είναι σωστή ή όχι. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το να πιστέψει κανείς πως οι κίνδυνοι έχουν φύγει από τις αγορές δεν είναι καθόλου φρόνιμο. Για να είμαστε ειλικρινείς, αυτό δεν ήταν ποτέ φρόνιμο.
