Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας θα βρεθεί αντιμέτωπη με το μεγαλύτερο τεστ αξιοπιστίας την Πέμπτη καθώς ο πρόσφατα διορισμένος διοικητής της Naci Agbal πρέπει να αποφασίσει αν θα κάνει τα λόγια του πράξη. Θα αυξήσει τα παρεμβατικά επιτόκια όπως αναμένει η αγορά η θα τα διατηρήσει αμετάβλητα;
Το παρεμβατικό επιτόκιο της τουρκικής κεντρικής τράπεζας βρίσκεται στο 17% και είναι το υψηλότερο από τα επιτόκια των μεγάλων οικονομιών ενώ ο πρόεδρος Erdogan δεν έχει κρύψει ότι επιθυμεί μειώσεις σύντομα για να βοηθηθεί η ανάκαμψη από το χτύπημα της πανδημίας.
Με τον πληθωρισμό όμως σχεδόν στο 16% και με ανοδική τάση, με την αναστάτωση στη διεθνή αγορά ομολόγων να έχει πλήξει την τουρκική λίρα αυτό τον μήνα, η πίεση στην κεντρική τράπεζα έχει ενταθεί για αύξηση του παρεμβατικού επιτοκίου κατά μια ποσοστιαία μονάδα στο 18%.
Στα ραντάρ των διεθνών επενδυτών πέντε είναι τα κρίσιμα ερωτήματα.
-Θα προβεί η κεντρική τράπεζα σε αύξηση;
Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού βρίσκεται στα επίπεδα του 2019 και έχει παραμείνει διψήφιος για τέσσερα χρόνια. Οι απώλειες της λίρας έφτασαν το 10% τον τελευταίο μήνα, εξέλιξη που προσθέτει πληθωριστικές πιέσεις καθώς η οικονομία της Τουρκίας έχει εξάρτηση στις εισαγωγές.
Η πλειοψηφία των οικονομολόγων αναμένει αύξηση του παρεμβατικού επιτοκίου στο 18%. Δεδομένης της πίεσης στις αναδυόμενες οικονομίες από την άνοδο των ομολογιακών αποδόσεων διεθνώς, ο Agbal που ανέλαβε τα ηνία της κεντρικής τράπεζας τον Νοέμβριο και ήταν επιλογή του Erdogan δεν έχει περιθώρια για λάθος κίνηση. Θα ικανοποιήσει τις προσδοκίες της αγοράς ώστε να υπάρξει μια ασπίδα προστασίας από τη μεταβλητότητα στις παγκόσμιες αγορές;
-Έχει τη δυνατότητα η τουρκική κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια;
Όταν ο Erdogan διόρισε τον Agbal διοικητή παραδέχτηκε ότι θα χρειαστούν πικρές πολιτικές για να τιθασευτεί ο πληθωρισμός, στόχο που επανέλαβε και την προηγούμενη εβδομάδα.
Ωστόσο, ο Τούρκος πρόεδρος έχει ήδη διώξει δύο διοικητές της κεντρικής τράπεζας και διατηρεί την ανορθόδοξη άποψη οτι τα υψηλά επιτόκια δημιουργούν πληθωρισμό, εγείροντας ερωτηματικά για την ανεξαρτησία της νομισματικής αρχής της χώρας τα τελευταία χρόνια.
Ακόμη και αν ο νέος διοικητής αυξήσει τα επιτόκια την Πέμπτη, είναι πιθανό να χρειαστούν περαιτέρω αυξήσεις σύντομα.
Η άνοδος των τιμών ενέργειας αναμένεται να επιβαρύνει τον πληθωρισμό τους επόμενους δύο μήνες που σημαίνει ότι τα επιτόκια μπορεί να χρειαστεί να αυξηθούν πάνω από το 18% πριν αρχίσουν να υποχωρούν προς το τέλος της φετινής χρονιάς.
Το σίγουρο είναι ότι οι επενδυτές θέλουν επιβεβαίωση πως δεν θα υπάρξουν παρεμβάσεις στη διαμόρφωση της νομισματικής πολιτικής και μια αύξηση θα δείξει ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού παραμένει η πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης.
Τι άλλο διαβρώνει την αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας;
H δραματική μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων τα δύο τελευταία χρόνια έχει προκαλέσει ανησυχίες στους επενδυτές με έκθεση στην Τουρκία με αποτέλεσμα την έξοδο κεφαλαίων.
Το μαξιλάρι των αποθεμάτων αυτών συρρικνώθηκε κατά 75% πέρυσι, αφήνοντας την τουρκική οικονομία πιο ευάλωτη στις χρηματοοικονομικές κρίσεις.
Ο κύριος λόγος ήταν η πολιτική των παρεμβάσεων για να υποστηριχτεί η ισοτιμία της λίρας που ξόδεψε $130 δισ. από το 2019.
Ο Agbal έχει υποσχεθεί να ξαναφουσκώσει το μαξιλάρι των συναλλαγματικών αποθεμάτων και η μέχρι τώρα ορθόδοξη πολιτική που ακολουθεί έχει καταφέρει να αντιστρέψει το τσουνάμι των εκροών.
Θα εμπιστευτούν οι Τούρκοι τη λίρα;
H εξασθένιση του τουρκικού νομίσματος για δεκαετίες έχει στρέψει τους Τούρκους στο δολάριο, το ευρώ και τον χρυσό, ιδιαίτερα σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού που αυξάνει το κόστος διαβίωσης.
Τα αρνητικά επιτόκια πέρυσι επιδείνωσαν τη χαμηλή εμπιστοσύνη των πολιτών στη λίρα. Η εγχώρια αποταμίευση σε ξένα νομίσματα και χρυσό έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ τον Φεβρουάριο στα $236 δισ.
Αντιστροφή της τάσης θα συμβεί μόνο στην περίπτωση που ο πληθωρισμός τιθασευτεί ή τα πραγματικά επιτόκια σε καταθέσεις λίρας αυξηθούν. Θα απαιτηθεί χρόνος για να πειστούν οι Τούρκοι ότι η αξία της λίρας θα αυξηθεί.
Τα σενάρια
Μια αύξηση των παρεμβατικών επιτοκίων κατά μία ποσοστιαία μονάδα θα δρούσε καταπραϋντικά όσον αφορά στην πρόσφατη νευρικότητα της τουρκικής αγοράς και θα ενίσχυε την αξιοπιστία που ήδη έχει χτίσει ο διοικητης Agbal μετά το σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής και την αύξηση των επιτοκίων στο 17% από 10,25% τον Νοέμβριο εκτιμούν οι αναλυτές.
Αν όμως η κεντρική τράπεζα διαψεύσει τις προσδοκίες και διατηρήσει τα επιτόκια αμετάβλητα θα βρεθεί εκτεθειμένη στην πιθανή μήνη των αγορών με τις μεγάλες οικονομίες να ανακάμπτουν από την πανδημία.
Ο πληθωρισμός παραμένει εντός του εύρους των προβλέψεων της κεντρικής τράπεζας. Αν όμως η λίρα δεχτεί νέο χτύπημα οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό θα αναθεωρηθούν υψηλότερα.
Αν διαψευστούν οι προσδοκίες της αγοράς για τα επιτόκια και υπάρξει νέα εξασθένηση της λίρας αυτό θα πυροδοτήσει νέα έξαρση του πληθωρισμού.
