Η τριπλέτα των συνεδριάσεων των Κεντρικών Τραπεζών έκλεψε τα φώτα της δημοσιότητας την προηγούμενη εβδομάδα με αποτέλεσμα μια πολύ σημαντική είδηση να περάσει στα «ψιλά γράμματα».
Μια είδηση που αποκαλύπτει πόσο προσηλωμένη είναι η ΕΕ στους στόχους που ανέδειξε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά τη φετινή ομιλία για την Κατάσταση της Ένωσης, η οποία μας αποκάλυψε γενναιόδωρα τον «δρόμο του ευρωπαϊκού χρήματος» :
-Ψηφιακή Μετάβαση
- Πράσινο υδρογόνο
- Τσιπ νέας γενιάς
-Τρένα νέας γενιάς
- Μπαταρίες λιθίου
-Μεταποίηση σπάνιων γαιών
Πριν 10 ημέρες έγινε κατανοητό ότι όταν έλεγε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η Ευρώπη θα έχει πολύ σύντομα νέες πηγές ενεργειακού εφοδιασμού, νέες εμπορικές συμφωνίες, νέα εργοστάσια παραγωγής τσιπ και μπαταριών, νέες μονάδες μεταποίησης και νέο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, με στόχο την αυτάρκεια, που με τη σειρά της θα εξασφαλίσει την ανεξαρτησία της, το εννοούσε 100%.
Πράγματι, πριν λίγες ημέρες η Ευρώπη ανέβασε ταχύτητα στις προσπάθειες της για απεξάρτηση από την Κίνα στον κομβικό τομέα των μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, με μια νέα συμφωνία που αλλάζει τα δεδομένα για τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες που προσπαθούν να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ποσότητες λιθίου, ήτοι του βασικού συστατικού για την κατασκευή των μπαταριών.
Την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2022, η ΕΕ και η Χιλή ήρθαν σε συμφωνία με στόχο την περαιτέρω απελευθέρωση του διμερούς εμπορίου μέσω του οποίου οι επιχειρήσεις με έδρα την Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε πρώτες ύλες όπως το λίθιο και ο χαλκός, που είναι κρίσιμες για την «πράσινη» μετάβαση και την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιος για θέματα οικονομίας, Valdis Dombrovskis, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Josep Borrell, και η Υπουργός Εξωτερικών της Χιλής, Antonia Urrejola, επέκτειναν την υπάρχουσα συμφωνία που είχε συναφθεί το 2003 και βάση της οποίας είχε απελευθερωθεί το εμπόριο στο 96% των προϊόντων.
Βάσει της νέας συμφωνίας η Ευρώπη θα αποκτήσει πρόσβαση στα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου στον κόσμο, στις ξηρές αλυκές της ερήμου Ατακάμα και ταυτόχρονα οι επιχειρήσεις με έδρα την ΕΕ θα αποφεύγουν στο μεγαλύτερο μέρος το σύστημα διπλής τιμολόγησης της Χιλής που ορίζει διαφορετικές χρεώσεις για εγχώρια χρήση ή εξαγωγές.
Η έρημος Ατακάμα βρίσκεται στη Βόρεια Χιλή και περιλαμβάνει απέραντες εκτάσεις αλατιού, αμμόλοφων κα ξηρής λάβας με συνολική επιφάνεια 181.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, εξαιρετικά πλούσιων σε ορυκτά. Ως εκ τούτου, η πρόσβαση της Ευρώπης σε αυτή την πλούσια σε ορυκτό πλούτο περιοχή μέσω της συμφωνίας που υπεγράφη πριν λίγες ημέρες είναι κάτι παραπάνω από σημαντική.
Βλέπετε, οι πρώτες ύλες είναι ο παράγοντας που τα επόμενα χρόνια θα «τοποθετήσει» την κάθε χώρα στη θέση της στον μελλοντικό παγκόσμιο χάρτη της ανταγωνιστικότητας. Η εμπορική συμφωνία λοιπόν της Ευρώπης με τη Χιλή είναι μια κίνηση ματ που θα βοηθήσει την ΕΕ να διαφοροποιήσει τους πόρους της και να ξεφύγει από την εξάρτηση από την Κίνα, ιδιαίτερα όσον αφορά το λίθιο και το χαλκό.
Όποιος έχει πρόσβαση σε συγκεκριμένους πόρους, θα έχει το προβάδισμα
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια το λίθιο και τα παράγωγά του χρησιμοποιούνται από την παραγωγή λιπαντικών μέχρι και την παραγωγή φαρμάκων. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για το λίθιο αυξήθηκε κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της χρήσης του στις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες για ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα, στα χλοοκοπτικά μηχανήματα, ενώ χωρίς αυτό δεν λειτουργούν ούτε τα λάπτοπ και τα κινητά μας τηλέφωνα.
Σύντομα το λίθιο και οι σπάνιες γαίες θα είναι σημαντικότερες πρώτες ύλες από το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο και οι ανάγκες της Ευρώπης για σπάνιες γαίες αναμένεται να πενταπλασιαστούν έως το 2030.
Αλλά και σε παγκόσμια βάση, η ζήτηση για τον «λευκό χρυσό» όπως αποκαλούν πολλοί το λίθιο, θα εκτοξευτεί. Ήδη η ζήτηση σε λίθιο σε παγκόσμια κλίμακα από τους 317.517 μετρικούς τόνους το 2020 εκτοξεύτηκε στους 500.000 μετρικούς τόνους το 2021, ενώ αναλυτές του συγκεκριμένου κλάδου προβλέπουν τουλάχιστον τον εξαπλασιασμό της ζήτησης έως το 2030, πέριξ των 3-4 εκατ. μετρικών τόνων. Το 2050 δε υπολογίζεται ότι η βιομηχανία θα χρειαστεί έως και 60 φορές περισσότερο λίθιο απ’ό,τι σήμερα.
Η Κίνα, αν και έχει μόλις το 7% των παγκόσμιων αποθεμάτων, ισοδυναμεί στο 17% της παραγωγής, ενώ ως κορυφαίος επενδυτής στη διύλιση λιθίου, ελέγχει το 60% της παγκόσμιας επεξεργασίας του μετάλλου. Οι κορυφαίοι Κινέζοι κατασκευαστές μπαταριών δε, όπως η CATL και η BYD, αντιπροσωπεύουν από κοινού περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου μεριδίου αγοράς.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας -IEA- έχει χαρακτηρίσει αυτή την κατάσταση ως «οιονεί μονοπωλιακή» και δεν έχει άδικο.
Το μονοπώλιο όμως μιας μη δημοκρατικής χώρας σε ένα αγαθό «στρατηγικής» σημασίας όπως εξελίσσεται το λίθιο, δεν είναι μια συνθήκη που είναι διατεθειμμένη να υιοθετήσει η Ευρώπη, ειδικά μετά το σκληρό μάθημα από την εξάρτηση της στο φυσικό αέριο με τη Ρωσία.
Είναι φυσικό λοιπόν να επιδιώκει να αποκτήσει αυτάρκεια στην εφοδιαστική αλυσίδα και να χαράξει τη δική της εξορυκτική στρατηγική, προχωρώντας σε συμφωνία με τη Χιλή, μια χώρα που διαθέτει μακράν τα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου παγκοσμίως και είναι η δεύτερη χώρα σε επίπεδα παραγωγής.
Η χώρα της Λατινικής Αμερικής εκτιμάται ότι διαθέτει περίπου 8 εκατ. τόνους λιθίου και ήδη αυτή τη στιγμή καλύπτει 66% της παγκόσμιας προσφοράς ανθρακικού λιθίου, το οποίο εξάγει από την εξατμισμένη άλμη της ερήμου της Ατακάμα.
Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, η Αυστραλία εκτιμάται ότι διαθέτει 2,7 εκατ. τόνους, η Αργεντινή 2 εκατ. τόνους και η Κίνα ένα εκατ. τόνους. Παρά ταύτα, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι την πρωτιά σε παραγωγή και εκμετάλλευση κατέχει η Αυστραλία με περίπου 55.000 τόνους, έναντι μόλις 26.000 για την Χιλή.
Όμως τα πράγματα δείχνει ότι αλλάζουν.
Μέχρι τώρα στον κλάδο κυριαρχούσαν δύο ιδιωτικές εταιρείες, η Albemarle με έδρα το Charlotte της Βόρειας Καρολίνας και ο μεγαλύτερος πάροχος λιθίου για μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων το 2020 και η χιλιανή SQM που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός λιθίου στον κόσμο.
Ο νέος από τον Μάρτιο του 2022 αριστερός πρόεδρος της χώρας Γκάμπριελ Μπόριτς, αποφάσισε να βάλει και τον κρατικό τομέα στο παιχνίδι, με μια νέα κρατική εταιρεία για τη διαχείριση των εθνικών αποθεμάτων και την επιτάχυνση της εκμετάλλευσης τους, η οποία όμως θα είναι θετική στην συμμετοχή και ιδιωτικών επενδυτών.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά,συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
