Για πρώτη φορά μέσα στο 2024, οι επίσημες ανακοινώσεις για την πορεία του πληθωρισμού στις ΗΠΑ έφεραν χαμόγελα στους αναλυτές, τους οικονομολόγους και τους επενδυτές. Τα ποσοστά του ονομαστικού και του δομικού πληθωρισμού (ο ονομαστικός χωρίς τον υπολογισμό της επίδρασης των τιμών των καυσίμων και των τροφίμων) ήταν σχεδόν ακριβώς όπως τα είχαν εκτιμήσει οι ειδικοί αναλυτές, με το ονομαστικό πληθωρισμό να είναι ελάχιστα πιο κάτω από τις εκτιμήσεις.
Εκτός από αυτό, σημαντικό είναι και το γεγονός ότι και ο ονομαστικός και ο δομικός πληθωρισμός ήταν χαμηλότεροι από του Μαρτίου, σε ετήσια και μηνιαία βάση. Για να περάσουμε και στα ανακοινωθέντα στοιχεία, ο ονομαστικός πληθωρισμός του Απριλίου στις ΗΠΑ μετρήθηκε στο 3,4% σε ετήσια βάση και στο 0,3% σε μηνιαία βάση.
Η εκτίμηση των αναλυτών ήταν για ετήσια μεταβολή κατά 3,4% και μηνιαία κατά 0,4%. Αυτό σημαίνει πως οι μετρήσεις ήταν ελαφρά χαμηλότερες από τις εκτιμήσεις, κάτι που είχε αρκετούς μήνες να συμβεί. Εδώ πρέπει να προσθέσουμε πως τον Μάρτιο ο ετήσιος πληθωρισμός είχε μετρηθεί στο 3,5% και ο μηνιαίος στο 0,4%. Στο μέτωπο του δομικού πληθωρισμού οι μετρήσεις επιβεβαίωσαν ακριβώς τις εκτιμήσεις των αναλυτών.
Σε ετήσια βάση μετρήθηκε στο 3,6%, από 3,8% για τον Μάρτιο και σε μηνιαία βάση στο 0,3% από 0,4% τον Μάρτιο. Η υστέρηση του ονομαστικού μηνιαίου πληθωρισμού σε σχέση με ό,τι ανέμεναν οι αναλυτές ήταν πολύ μικρή και στην πράξη δεν σημαίνει πολλά πράγματα. Αυτό που άρεσε όμως στους επενδυτές ήταν το γεγονός πως για πρώτη φορά ύστερα από μήνες τα πράγματα στο μέτωπο του πληθωρισμού δεν αποδείχθηκαν χειρότερα του αναμενομένου.
Πέρα από τα βασικά μεγέθη που ανακοινώθηκαν, σχετικά ενθαρρυντικά ήταν και ορισμένα άλλα στοιχεία των χθεσινών ανακοινώσεων. Ο δομικός πληθωρισμός των αγαθών ήταν αρνητικός κατά 0,1% σε σχέση με τον Μάρτιο ενώ ο δομικός πληθωρισμός των υπηρεσιών ήταν 0,4%, δηλαδή η μικρότερη τιμή του από τον προηγούμενο Δεκέμβριο.
Ο δομικός πληθωρισμός του τομέα των υπηρεσιών ήταν λίγο μικρότερος και σε ετήσια βάση, αφού τον Απρίλιο ήταν 5,3% και τον Μάρτιο 5,4%. Ενθαρρυντικό είναι και το γεγονός πως ο πληθωρισμός των τροφίμων ήταν μόλις 0,1% σε μηνιαίο επίπεδο, όπως ακριβώς και τον Μάρτιο.
Όπως συμβαίνει σταθερά εδώ και πολλούς μήνες, τη σημαντικότερη συμμετοχή στην αύξηση του ονομαστικού και του δομικού πληθωρισμού την προκάλεσε ο πληθωρισμός στα ενοίκια και το κόστος κατοικιών. Ο ονομαστικός πληθωρισμός του τομέα ενοικίων και κόστους ιδιοκατοίκησης (owner’s equivalent rent) μετρήθηκε στο 5,44% σε ετήσια βάση και ο δομικός στο 5,5%. Κατά τους υπολογισμούς των αρμόδιων αμερικανικών αρχών, το 32% του ονομαστικού πληθωρισμού και το 42% του δομικού πληθωρισμού καθορίζεται από τις μεταβολές στο κόστος στέγασης.
Αυτό σημαίνει πως ο βασικός λόγος για τον οποίον ο πληθωρισμός δεν πλησιάζει ακόμα προς το επιθυμητό 2% είναι η επίδραση του κόστους στέγασης. Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται και από το υπουργείο εργασίας το οποίο είναι υπεύθυνο για τον υπολογισμό του πληθωρισμού. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ανέφεραν πως το κόστος στέγασης ήταν ο μεγαλύτερος παράγοντας που οδήγησε στη μηνιαία αύξηση του δομικού πληθωρισμού κατά 0,3%.
Οι ίδιες υπηρεσίες ανέφεραν πως το κόστος στέγασης είναι υπεύθυνο για το 65% της ετήσιας αύξησης του δομικού πληθωρισμού. Κάποιος θα μπορούσε να πει πως ο ετήσιος δομικός πληθωρισμός θα ήταν κοντά στο 1% αν δεν υπήρχε η τόσο σημαντική αύξηση του κόστους στέγασης. Αυτό φυσικά δεν έχει κάποια επιστημονική βάση, πρέπει όμως να επισημάνουμε πως το κόστος στέγασης που χρησιμοποιείται από τις κρατικές υπηρεσίες για τον υπολογισμό του πληθωρισμού εμφανίζει καθυστέρηση πολλών μηνών σε σχέση με την εξέλιξη του πραγματικού κόστους, το οποίο εμφανίζει αργή αλλά σταθερή μείωση.
Όλα αυτά σημαίνουν πως οι χθεσινές ανακοινώσεις για τον πληθωρισμό δημιουργούν την αίσθηση πως σταδιακά θα αρχίσει και πάλι να κατεβαίνει. Όχι με ταχύ ρυθμό όπως κατέβαινε το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2023, αλλά αργά και σταθερά.
Η αντίδραση των αγορών δείχνει πως αρκετοί επενδυτές βλέπουν κάπως έτσι τα πράγματα, καθώς οι αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου σημείωσαν αξιόλογη πτώση και το παράγωγο προϊόν του χρηματιστηρίου του Σικάγου έδειξε μία μεγαλύτερη σιγουριά των επενδυτών σε σχέση με προχθές πως η Fed θα μειώσει τα επιτόκια αναφοράς δύο φορές μέσα στο 2024.
Οι αγορές εκτιμούν λοιπόν πως τα ελαφρώς θετικά χθεσινά στοιχεία για τον πληθωρισμό θα δώσουν, για πρώτη φορά ύστερα από αρκετούς μήνες, στην Fed και τον πρόεδρό της Τζέι Πάουελ την ευκαιρία να βγάλουν έναν αναστεναγμό ανακούφισης και να τα θεωρήσουν ως προάγγελο μίας νέας επιβράδυνσης του πληθωρισμού, βάζοντας ταυτόχρονα «πάγο» στα σενάρια που κυκλοφορούν τελευταία για το χρονικό σημείο έναρξης της διαδικασίας μείωσης των επιτοκίων. Τα σενάρια αυτά μιλούν μέχρι και για παραμονή των επιτοκίων αναφοράς στο σημερινό επίπεδο για όλο το 2024.
Οι εκτιμήσεις αυτές ενισχύονται και από ένα άλλο οικονομικό στοιχείο που ανακοινώθηκε χθες και είχε σχέση με τις λιανικές πωλήσεις στις ΗΠΑ. Προς μεγάλη έκπληξη των αναλυτών οι οποίοι εκτιμούσαν άνοδο της τάξης του 0,4%, οι λιανικές πωλήσεις για τον Απρίλιο παρέμειναν σταθερές σε σχέση με τον Μάρτιο. Οι πωλήσεις των αγαθών που περιλαμβάνονται στην «ομάδα ελέγχου, control group» και οι μεταβολές τους μετράνε πολύ στον υπολογισμό της μεταβολής του ΑΕΠ, μειώθηκαν κατά 0,3% με τους αναλυτές να περιμένουν αύξηση της τάξης του 0,1%.
Τα αδύναμα αυτά μεγέθη έστειλαν στις αγορές ένα μήνυμα μείωσης της ζήτησης από την πλευρά των καταναλωτών, κάτι που συνήθως έχει ως αποτέλεσμα και τη συγκράτηση των τιμών πώλησης των αγαθών και κατ’ επέκταση την υποχώρηση του πληθωρισμού.
Τα χθεσινά οικονομικά νέα λοιπόν έδωσαν την ευκαιρία στις αγορές και τους επενδυτές να χαλαρώσουν λίγο και να κοιτάξουν πιο αισιόδοξα τα πράγματα, όσον αφορά στον πληθωρισμό και την προοπτική μείωσης των επιτοκίων. Την ίδια στιγμή, δίνουν ένα μεγαλύτερο περιθώριο χειρισμών στις δύο βασικότερες κεντρικές τράπεζες, την αμερικανική Fed και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Όσο πιο ήρεμα είναι τα πράγματα στο μέτωπο του πληθωρισμού τόσο λιγότερο φοβούνται ο Τζέι Πάουελ και η Κριστίν Λαγκάρντ πως θα υποχρεωθούν να καθυστερήσουν τη μείωση των επιτοκίων. Και οι δύο γνωρίζουν πως όσο περισσότερο παραμένουν στα τωρινά επίπεδα τόσο πιο πιθανό είναι να κάνουν τελικά ζημιά στην οικονομία, ζημιά την οποία είναι πιθανόν να τους «χρεώσουν» η κοινή γνώμη και οι πολιτικές ηγεσίες. Πιο μεγάλη είναι μάλλον η ανακούφιση της Κριστίν Λαγκάρντ, καθώς η ευρωπαϊκή οικονομία έχει περισσότερο ανάγκη τη μείωση του κόστους χρήματος.
Όχι βέβαια πως ο Αμερικανός ομόλογός της ανησυχεί λιγότερο την ώρα που βλέπει πολύ πιθανή την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Ας μην ξεχνάμε πως ο πρώην και ίσως μελλοντικός πρόεδρος έχει δηλώσει ξεκάθαρα πως θα τον απολύσει μόλις επανέλθει στον Λευκό Οίκο. Μας φαίνεται λοιπόν πολύ λογικό να χαμογελούν σήμερα οι επικεφαλής των δύο μεγάλων κεντρικών τραπεζών και να ελπίζουν πως θα έχουν σύντομα και άλλα παρόμοια ευχάριστα νέα.
