Γενικά δεν μας ενθουσιάζει η τάση της εποχής να καθιερώνεται μία παγκόσμια ημέρα για ένα πλήθος διαφορετικών ζητημάτων. Μας φαίνεται πολύ πιο χρήσιμο να ασχολούμεθα συστηματικά και σε βάθος με όλα αυτά παρά να τα θυμόμαστε με «θριαμβευτικό» τρόπο μία φορά τον χρόνο. Και μας αρέσει πολύ όταν βλέπουμε κάπου καταγεγραμμένη την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε σχέση με το παρελθόν.
Αυτή η ευκαιρία μας δίνεται εδώ και αρκετό καιρό, κάθε χρόνο, από το αμερικανικό Barron’s, το οποίο ασχολείται συστηματικά με την καταγραφή της αυξανόμενης παρουσίας και επιρροής των γυναικών στον κόσμο της οικονομίας και του χρηματιστηρίου. Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε χρόνο δημοσιεύει τον κατάλογο «100 Top Women in Finance: Blazing new trails in the Markets, the Economy and Industry». Σε ελεύθερη μετάφραση, αυτό σημαίνει «οι 100 ισχυρότερες γυναίκες στον κόσμο της οικονομίας: ανοίγοντας νέα μονοπάτια στις αγορές, στην οικονομία, στη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις».
Εξειδικεύοντας περισσότερο, η Reshma Kapadia, συντάκτρια του άρθρου, αναφέρει πως τα μέλη αυτού του κλαμπ των 100 ισχυρών γυναικών είναι αναγνωρισμένες και ανερχόμενες φυσιογνωμίες του κόσμου των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, του επιχειρηματικού κόσμου εν γένει και των κυβερνητικών υπηρεσιών, των οποίων η παρουσία παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των πραγμάτων στις αγορές, στην οικονομία και στη βιομηχανία.
Υποψήφιες για ένταξη σε αυτόν τον κατάλογο είναι οι γυναίκες που κατέχουν σημαντικές θέσεις σχετικές με οικονομικά ζητήματα. Αυτό σημαίνει πως αποκλείονται οι γυναίκες που διευθύνουν επιχειρήσεις που το αντικείμενό τους δεν έχει σχέση με τη χρηματοοικονομική βιομηχανία, σε αντίθεση με αυτές που είναι οικονομικές διευθύντριες σε αυτές. Πριν αναφερθούμε σε ορισμένες πολύ χαρακτηριστικές περιπτώσεις, θα αναφερθούμε σε ορισμένα γενικά στοιχεία που παραθέτει η Reshma Kapadia.
Ξεκινάμε από κάτι που είναι αλήθεια πως δεν γνωρίζαμε και μας έκανε μεγάλη εντύπωση. Φέτος, συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από τότε που μία νομοθετική πρωτοβουλία στις ΗΠΑ έδωσε την ελευθερία στις γυναίκες να αποκτούν τις δικές τους πιστωτικές κάρτες. Αν δούμε τα πράγματα μέσα από αυτό το πρίσμα, είναι μάλλον εντυπωσιακό το γεγονός πως αυτή τη στιγμή, γυναίκες κρατούν τη θέση της διευθύνουσας συμβούλου στο 10% των εταιρειών του καταλόγου Fortune 500 και καταλαμβάνουν πάνω από το 33% των θέσεων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών που συμμετέχουν στον χρηματιστηριακό δείκτη S&P 500.
Παρά το ότι χαρακτηρίσαμε εντυπωσιακό αυτό το στατιστικό στοιχείο, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε ικανοποιητικό, όχι μόνο σε σχέση με την αναλογία ανδρών και γυναικών στον γενικό πληθυσμό αλλά και σε σχέση με την αντίστοιχη παρουσία γυναικών σε χώρους όπως η ιατρική και η πολιτική.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα. Ο αριθμός των γυναικών που κατέχουν τη θέση της οικονομικής διευθύντριας σε εταιρείες του Fortune 500 και του δείκτη S&P 500 ανέρχεται αυτή τη στιγμή σε 58, πάνω από διπλάσιος από τις 25 πριν δέκα χρόνια. Αυτό δείχνει πως τα πράγματα αλλάζουν με ταχύ ρυθμό προς τη σωστή κατεύθυνση. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα μπορούμε να πούμε πως η γυναικεία παρουσία είναι καταλυτική. Όπως στη θέση της οικονομικής διευθύντριας στις περίφημες magnificent seven, δηλαδή τις κυρίαρχες αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες των ΗΠΑ.
Στις τέσσερις από αυτές την οικονομική διεύθυνση την ασκούν γυναίκες, οι οποίες βέβαια περιλαμβάνονται στον κατάλογο του Barron’s. Η Ruth Porat κατέχει αυτή τη θέση στην Alphabet (GOOGL NASDAQ) από το 2015, η Amy Hood στην Microsoft (MSFT NASDAQ) από το 2013, η Colette Kress στην Nvidia (NVDA NASDAQ) επίσης από το 2013 και η Susan Li στην Meta Platforms (META NASDAQ) από το 2022. Η Kress είναι μία από τις φετινές προσθήκες στον κατάλογο, ίσως λόγω της τεράστιας επιτυχίας της επιχείρησής της.
Εκτός από την πραγματικά πολύ ισχυρή γυναικεία παρουσία στην οικονομική διεύθυνση των μεγάλων τεχνολογικών επιχειρήσεων, το Barron’s κάνει φέτος ιδιαίτερη αναφορά στην Kathryn Mikkels, οικονομική διευθύντρια της μεγάλης πετρελαϊκής/ενεργειακής εταιρείας Exxon Mobil (XOM NYSE) από το 2021. Είναι γνωστό πως πολλές από τις πετρελαϊκές εταιρείες, όπως και πολλές από όσες ασχολούνται με την εξόρυξη μετάλλων είναι ανδροκρατούμενες, πράγμα που κάνει την παρουσία της Mikkels ακόμα πιο άξια λόγου.
Η Mikkels, μαζί με την Kress της Nvidia είναι οι δύο νέες CFO στον κατάλογο του αμερικανικού περιοδικού. Οι νέες παρουσίες ανέρχονται φέτος σε 23 και αρκετές από αυτές έχουν σχέση με τη χρηματοοικονομική βιομηχανία. Μία από αυτές είναι η Titi Cole που εργάζεται στον όμιλο Citigroup και είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση του προγράμματος πώλησης διάφορων τομέων Citibank. Η Cole πρέπει να σημειωθεί πως αναφέρεται κατ’ ευθείαν στη Jane Fraser, η οποία είναι η διευθύνουσα σύμβουλος της Citigroup (C NYSE) και είναι επίσης μέλος του καταλόγου.
Ισχυρή είναι η παρουσία γυναικών στον τομέα των hedge funds, με την Joanna Welsh να κάνει ιδιαίτερη εντύπωση λόγω της θέσης της στο γιγαντιαίο Citadel του θρύλου της αγοράς Ken Griffin. H Walsh είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο των κινδύνων κατά τη διαχείριση των χρημάτων των πελατών του hedge fund, κατέχει δηλαδή μία από τις πιο σημαντικές θέσεις στην επιχείρηση.
Ιδιαιτέρως αισθητή είναι η παρουσία γυναικών και σε θέσεις που έχουν σχέση με την κυβέρνηση ή κυβερνητικές υπηρεσίες. Μία από τις φετινές προσθήκες είναι αυτή της Gina Raimondo, της υπουργού που είναι υπεύθυνη για τη βιομηχανική πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν και χειρίζεται ιδιαίτερα κρίσιμα ζητήματα όπως τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα στον βιομηχανικό τομέα και τους περιορισμούς στις πωλήσεις κρίσιμων εξαρτημάτων προς την κινεζική βιομηχανία μικροεπεξεργαστών.
Στον κατάλογο περιλαμβάνονται και άλλες γνωστές και ισχυρές παρουσίες, όπως η Lorie Logan η οποία διευθύνει το παράρτημα της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας στο Ντάλας του Τέξας, η Mary Daly που διευθύνει το αντίστοιχο στο Σαν Φρανσίσκο, η Lael Brainard η οποία διευθύνει το συμβούλιο οικονομικής πολιτικής του προέδρου Μπάιντεν και φυσικά η υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ Janet Yellen.
Πηγαίνοντας πάλι προς τον χρηματοοικονομικό τομέα βλέπουμε πως δεσπόζουν παρουσίες όπως της Abigail Johnson που είναι η διευθύνουσα σύμβουλος της Fidelity, κολοσσού στη διαχείριση κεφαλαίων, της Jennifer Johnson που είναι διευθύνουσα σύμβουλος της πολύ σημαντικής εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων Franklin Resources (BEN NYSE) και της Adena Friedman η οποία είναι η διευθύνουσα σύμβουλος του χρηματιστηρίου Nasdaq (NDAQ NASDAQ). Στον τομέα της διαχείρισης κεφαλαίων έκανε και την καριέρα της πριν συνταξιοδοτηθεί η Abby Joseph Cohen, η οποία μετά την αποχώρησή της από την Goldman Sachs (GS NYSE) έχει αναλάβει θέση επίτιμης καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Columbia.
Προφανώς δεν είναι δυνατόν να αναφερθούμε σε όλες τις γυναίκες που βρίσκονται στον κατάλογο του αμερικανικού περιοδικού, ούτε είναι και ο στόχος μας σήμερα. Απλώς προσπαθήσαμε να δείξουμε πως με την πάροδο του χρόνου καταρρίπτονται σταδιακά όλα τα στερεότυπα σχετικά με το ποιοι είναι κατάλληλοι να αναλάβουν τις κρίσιμες θέσεις σε μεγάλες επιχειρήσεις αλλά και σε κυβερνητικούς οργανισμούς. Είμαστε σίγουροι πως τα επόμενα χρόνια η γυναικεία παρουσία θα ενισχύεται συνεχώς, μέχρι το σημείο που η κατάρτιση καταλόγων σαν αυτόν του Barron’s θα πάψει να έχει νόημα. Μέχρι τότε όμως θα είναι καλό του ρίχνουμε μία ματιά που και που, για να βλέπουμε με πόσο γρήγορο ρυθμό αλλάζουν τα πράγματα γύρω μας.
