Κάποια στιγμή προς το τέλος του 2022, η άνοδος της τιμής του λιθίου ήταν τόσο μεγάλη, που παράγοντες της αυτοκινητοβιομηχανίας όπως ο Έλον Μασκ μιλούσαν για μία παράλογη κατάσταση που δεν ήταν δυνατόν να συνεχιστεί. Ορισμένοι ψύχραιμοι παρατηρητές ανέφεραν τότε πως η μεγάλη άνοδος οφειλόταν στη βιασύνη πολλών αυτοκινητοβιομηχανιών να εξασφαλίσουν λίθιο για τα εργοστάσια μπαταριών τους και πρόσθεταν πως η κατάσταση θα εξομαλυνόταν σύντομα καθώς θα αυξανόταν η παραγωγή.
Όπως φαίνεται, όλοι αυτοί μάλλον είχαν δίκιο αφού η τιμή του λιθίου όχι μόνο σταμάτησε να ανεβαίνει αλλά μέσα στη χρονιά σημείωσε πολύ έντονη, σχεδόν εντυπωσιακή, πτώση. Όπως διαβάζουμε σε σχετικό άρθρο του Bloomberg, η πτώση από την αρχή της χρονιάς είναι της τάξης του 80% ενώ από τα ψηλά που σημειώθηκαν το περσινό φθινόπωρο η πτώση πλησιάζει το 85%. Η μεγάλη πτώση έχει ουσιαστικά «ακυρώσει» την αντίστοιχα τεράστια άνοδο από το 2021 μέχρι το φθινόπωρο του 2022, όταν οι τιμές σχεδόν πενταπλασιάστηκαν.
Η εξήγηση που δίνει το άρθρο του διεθνούς πρακτορείου είναι σχετική με την αλλαγή στον τρόπο σύναψης συμβολαίων μεταξύ των εταιρειών που εξορύσσουν και επεξεργάζονται λίθιο και των εταιρειών που το χρησιμοποιούν, δηλαδή κυρίως των παραγωγών μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα.
Για πολλά χρόνια, τα συμβόλαια αυτά ήταν πολυετούς διαρκείας αλλά τα τελευταία χρόνια έγιναν ετήσιας. Η αλλαγή αυτή έχει λογικά σχέση με την αύξηση της ζήτησης λόγω της σημαντικής ανάπτυξης του τομέα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και των μπαταριών τους αλλά είχε ως παρενέργεια την αύξηση της μεταβλητότητας στην τιμή του μετάλλου. Πάντα σύμφωνα με το Bloomberg, η περίοδος κατά την οποία λαμβάνουν χώρα οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των παραγωγών και των βιομηχανιών είναι το δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου.
Την τελευταία διετία, καθώς η ζήτηση υπερέβαινε την προσφορά, η αγορά ήταν σε μία κατάσταση που οι Αμερικανοί χαρακτηρίζουν «seller’s market» καθώς οι πωλητές είχαν το πάνω χέρι και αυτό οδήγησε στην εκρηκτική αύξηση της τιμής. Από την στιγμή όμως που η προσφορά αυξήθηκε μέσα στο 2023, καθώς ανέβηκε το επίπεδο παραγωγής, η κατάσταση άλλαξε και φέτος μιλάμε για «buyer’s market», κάτι που είναι ένα πολύ καλό νέο για τις αυτοκινητοβιομηχανίες που θα ανακουφιστούν από τη μείωση του κόστους των μπαταριών.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών που συμβουλεύθηκαν οι συντάκτες του άρθρου, τα πράγματα δεν αναμένεται να αλλάξουν σύντομα στην αγορά, παρά το γεγονός πως η πτώση της τιμής του μετάλλου είναι πολύ πιθανόν να πλησιάζει στο τέλος της. Φαίνεται πως πολλές βιομηχανίες έχουν ήδη εξασφαλίσει ήδη τις απαραίτητες ποσότητες τη στιγμή που η ζήτηση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και μπαταρίες μάλλον υπολείπεται των περσινών και προπέρσινων προβλέψεων, πιθανότατα και σαν αποτέλεσμα των πολύ υψηλών περσινών τιμών, οι οποίες ανέβασαν τις τιμές των μπαταριών και των αυτοκινήτων. Ο πόλεμος τιμών μεταξύ των αυτοκινητοβιομηχανιών στην Κίνα και η μείωση των εκτιμήσεων για την παραγωγή στις ΗΠΑ και την Γερμανία πιστοποιούν αυτό το γεγονός.
Θα περίμενε κανείς πως η αρνητική εικόνα της τιμής του λιθίου θα επηρέαζε τη συμπεριφορά των μεγάλων εταιρειών του κλάδου ανά τον κόσμο και θα έβαζε ίσως φρένο στα επενδυτικά και αναπτυξιακά τους σχέδια. Η αλήθεια όμως είναι πως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Μπορεί οι μετοχές των μεγάλων παγκόσμιων εταιρειών του κλάδου όπως η αμερικανική Albermarle (ALB NYSE) και η χιλιανή Sociedad Quimica y Minera (SQM NYSE) να έχουν πέσει κατά 33% και 22% αντίστοιχα από τις αρχές του χρόνου αλλά και αυτές οι δύο και οι υπόλοιπες ισχυρές του κλάδου δεν έχουν σταματήσει την προσπάθειά τους να μεγαλώσουν.
Απόδειξη της δίψας των μεγάλων του κλάδου για να επεκταθούν είναι οι μάχες που δίνουν μεταξύ τους ή με άλλους για την εξαγορά μικρότερων επιχειρήσεων, κυρίως στην Αυστραλία αλλά όχι μόνο εκεί. Οι κινήσεις αυτές έχουν οδηγήσει και στην πολύ μεγάλη αύξηση των τιμών των εταιρειών στόχων, σε πλήρη αντίθεση με την πορεία των μετοχών των μεγάλων του κλάδου.
Κάποιες από τις προσπάθειες έχουν στεφθεί από επιτυχία, όχι όμως όλες. Πριν δύο μήνες είδαμε την Albermarle να αποχωρεί από τη διεκδίκηση της αυστραλιανής Liontown Resources μετά την παρέμβαση της Αυστραλής δισεκατομμυριούχου Gena Rinehart, η οποία στην ουσία μπλοκάρισε την προσπάθεια της αμερικανικής εταιρείας αγοράζοντας από το χρηματιστήριο περίπου το 20% της Liontown. Έτσι, οι Αμερικανοί αποχώρησαν αφού πρώτα είχαν ανεβάσει τέσσερις φορές την προτεινόμενη τιμή εξαγοράς και είχαν οδηγήσει σε υπερδιπλασιασμό την τιμή της μετοχής της. Αποτέλεσμα της αποχώρησής τους ήταν και η απότομη πτώση της μετοχής της Liontown (LTR SYDNEY) κατά περίπου 50%.
Η Rinehart, η οποία είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος της Αυστραλίας χάρη στις δραστηριότητές της στην εξόρυξη σιδηρομεταλλεύματος, παρενέβη και στην προσπάθεια της SQM να εξαγοράσει την επίσης αυστραλιανή Azure Minerals (AZS SYDNEY) αποκτώντας το 18% της εταιρείας. Τελικά, εδώ οι Χιλιανοί προτίμησαν να συνεργαστούν με την Rinehart θεωρώντας πως ο συνεταιρισμός με αυτήν δεν είναι τελικά κάτι τόσο κακό, δεδομένης της δύναμής της στην Αυστραλία. Πριν από μερικές ημέρες ανακοινώθηκε και η οριστική συμφωνία συγχώνευσης μεταξύ της αμερικανικής Livent Corporation (LTHM NYSE) και της επίσης αυστραλιανής Allkem (AKE SYDNEY), ύστερα από την απόφαση των μετόχων των δύο επιχειρήσεων.
Σε αντίθεση με την Liontown και την Azure, το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων της Allkem βρίσκεται στην Αργεντινή. Την ίδια στιγμή, συνεχίζεται η διαδικασία εκδήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της βραζιλιάνικης Sigma Lithium (SGML NASDAQ) με σκοπό την ενδυνάμωσή της ενόψει των σημαντικών επενδύσεων που πρέπει να κάνει για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λιθίου που διαθέτει. Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στους πρώτους μήνες του 2024 και οι πληροφορίες του διεθνούς οικονομικού Τύπου αναφέρουν πως υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον από μεγάλα διεθνή επιχειρηματικά ονόματα.
Δεν ξέρουμε πως θα εξελιχθεί τελικά η προσπάθεια της Sigma Lithium να βρει επενδυτές, όπως δεν αποκλείουμε ένα ακόμα επεισόδιο στην υπόθεση της Liontown. Αυτό για το οποίο δεν έχουμε αμφιβολία είναι πως οι διοικήσεις των μεγάλων επιχειρήσεων του κλάδου του λιθίου, αλλά και άλλες μεγάλες εξορυκτικές εταιρείες με εξειδίκευση σε άλλα μέταλλα, είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες για το μέλλον. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να εξηγήσουμε την προθυμία τους να προχωρήσουν σε εξαγορές και συγχωνεύσεις προσπαθώντας να αποκτήσουν πρόσβαση σε αξιόλογα κοιτάσματα του «πράσινου» αυτού μετάλλου ακόμα και την στιγμή που πέφτει πολύ η τιμή του.
Εδώ που τα λέμε, όμως, δεν πρέπει να είναι και πολύ ενοχλημένοι από αυτό, για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι πως η επιστροφή της τιμής του λιθίου σε φυσιολογικά επίπεδα εξασφαλίζει τη διατήρηση της ζήτησης σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο και ο δεύτερος πως με την τιμή σχετικά χαμηλή οι τιμές των μετοχών των πιθανών στόχων τους θα είναι σε τέτοιο σημείο που ακόμα και αν διπλασιαστούν δεν θα κάνουν απαγορευτική μία πιθανή εξαγορά τους.
