Σε μια αγορά διακυμάνσεων τον πρώτο λόγο έχει η ψυχολογία και η ψυχολογία συνήθως είναι κακός οδηγός επενδυτικών αποφάσεων. Εν θερμώ αγορές και πωλήσεις χωρίς τη συνδρομή των αριθμών περιέχουν σημαντική πιθανότητα σφάλματος, δεν λέμε ότι οι αγορές λειτουργούν πάντα αποτελεσματικά, επιμέρους ωστόσο η προσέγγιση των εταιριών και η πορεία τους στο μέλλον εξαρτάται από την ανάπτυξη τους και άρα από τα ρυθμούς μεγέθυνσης τους. Τουτέστιν από τη δραστηριότητα και την κερδοφορία τους.
Η ιστορία λοιπόν έχει δείξει ότι μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν έχουν υπάρξει στις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη τρία ή περισσότερα χρόνια μηδενικής αύξησης κερδών σε επίπεδο αγορών. Σε επίπεδο εταιριών το έχουμε δει και φυσικά στην Ελλάδα στη δεκαετή κρίση που ήταν ένας συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων.
Η υποχώρηση των αγορών μετά και τη χθεσινή πτώση πιθανολογεί κατάρρευση έως και μηδενισμό της εταιρικής κερδοφορίας και των μερισμάτων για παραπάνω από 3 χρόνια. Δεδομένου ότι οι υπηρεσίες εξαιρούνται από τους δασμούς, πράγμα που σημαίνει ότι οι πιέσεις στις τιμές για τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών θα πρέπει να είναι συνολικά πολύ χαμηλότερες από ό,τι για τις μεταποιητικές ή βιομηχανικές εταιρείες, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να προκύψει μια τόσο ακραία πτώση των κερδών που έχει τιμολογηθεί σήμερα στις αγορές.
Εκτός αν πλέον θα πρέπει να αλλάξουν τα ασφάλιστρα κινδύνου αποτίμησης των εταιριών, μια άσκηση που στο αποκορύφωμα της κρίσης του 2015 είχε φθάσει έως και το 45% για το κόστος του μετοχικού κεφαλαίου των μη τραπεζικών εταιριών εισηγμένων στο ΧΑ. Τόσο μεγάλες τιμές σε συντελεστές προεξόφλησης ταμειακών ροών ή μερισμάτων δεν θα συναντήσει κανείς εύκολα και θεωρούνται ως ειδικές περιπτώσεις σε καταστάσεις ξεπουλήματος των αγορών (Covid, Πιστωτική κρίση κλπ).
Η μόνη περίπτωση να δικαιολογούνται οι τιμές που βλέπουμε μπορεί να έχει να κάνει με το ασφάλιστρο κινδύνου. Αν ο συντελεστής αυξηθεί στο 20% ή στο 30% τότε πιθανότατα οι μετοχές βρίσκονται στο σωστό δρόμο. Βέβαια, το ασφάλιστρο κινδύνου αντανακλά το ρίσκο που έχει το κρατικό επιτόκιο δανεισμού της δεκαετίας που συνδέεται με το αξιόχρεο κάθε χώρας. Και τέτοιους συντελεστές έχουν χώρες σαν τη Βενεζουέλα (27,9%), την Αργεντινή (20,35%), το Σουδάν (27,9%), την κατεστραμμένη Συρία (27,9%) κλπ. Η επενδυτική αξιολόγηση των χωρών αυτών είναι στην κατώτερη βαθμίδα που δηλώνει όχι απλά μια αξιολόγηση «σκουπίδια» αλλά χρεοκοπία.
Θα χρεοκοπήσει επομένως η Ευρώπη; Θα χρεοκοπήσει η Αμερική; Αν η απάντηση είναι όχι και ο επενδυτικός ορίζοντας του χαρτοφυλακίου σας μεγαλύτερος των δύο μηνών είμαστε στη ζώνη των ευκαιριών που δημιουργεί η ψυχολογία και κυρίως η αποστροφή του κινδύνου.
