Το χαρακτηριστικό μιας bull market είναι ότι η επενδυτική υπεραισιοδοξία δεν αφήνει να γίνουν πρωτοσέλιδα οι «προβληματικές» ειδήσεις, καθώς είναι εστιασμένη μόνο στις θετικές συνισταμένες που δίνουν καύσιμα στην αγορά.
Όταν αυτή η συνθήκη παύει να υφίσταται, τότε είναι πολύ πιθανόν η bull market να πλησιάζει στο τέλος ή και να έχει ήδη ρίξει τίτλους τέλους.
Πόσες εβδομάδες επισημαίνουμε την απαισιοδοξία των Αμερικανών όσον αφορά την πορεία του πληθωρισμού αλλά και την οικονομική τους κατάσταση; Xθες όμως η αγορά αποφάσισε να κάνει την απαισιοδοξία του Αμερικανού καταναλωτή πρωτοσέλιδο με τίτλους του τύπου: «Φόβους για ύφεση τροφοδότησαν τα οικονομικά στοιχεία που είδαν σήμερα το φως της δημοσιότητας». Μόνο που αυτά τα στοιχεία δεν είναι ακριβώς «σημερινά».
Για παράδειγμα, η έρευνα της Federal Reserve Bank of New York που δημοσιεύτηκε χθες, ήταν σχεδόν πανομοιότυπη με την προηγούμενη που είχε επίσης δείξει οι Αμερικανοί καταναλωτές περιμένουν ο πληθωρισμός να είναι υψηλότερος σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο και είναι απαισιόδοξοι για την οικονομική τους κατάσταση.
Απλά η χθεσινή έρευνα κατέδειξε μια εκ νέου οριακή επιδείνωση στις μέσες εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό του επόμενου έτους οι οποίες αυξήθηκαν στο 3,1% το Φεβρουάριο από το 3% της έρευνας του Ιανουαρίου, ενώ οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό σε τρία και πέντε χρόνια έμειναν σταθερές στο 3%.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι Αμερικανοί βλέπουν ταχύτερη αύξηση των τιμών στα καύσιμα, τα τρόφιμα, τις ιατρικές υπηρεσίες και τα ενοίκια, ενώ την ίδια στιγμή εμφανίζονται ανήσυχοι για την οικονομία, εκφράζοντας απαισιοδοξία για την ανεργία, την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους και την πρόσβαση στον δανεισμό. Το 27,4% δε, εκτιμά ότι η οικονομική του κατάσταση θα επιδεινωθεί το επόμενο έτος.
Με έναν στους τέσσερις Αμερικανούς να φοβούνται για μείωση του βιοτικού τους επιπέδου, η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί κανείς να διατηρεί την προσδοκία ότι θα καταναλώνουν το ίδιο.
Ποιος είναι όμως ο μεγαλύτερος μοχλός της οικονομίας των ΗΠΑ; O Aμερικανός καταναλωτής. Γι’αυτό από τη Morgan Stanley και την HSBC έως... τον πρόεδρο των ΗΠΑ, εκφράζονται φόβοι για ύφεση και πλήγμα στα εταιρικά αποτελέσματα.
Η παραδοχή του Τραμπ απασφάλισε τις αγορές
Οικονομολόγοι μεγάλων αμερικανικών τραπεζών προειδοποίησαν την Παρασκευή που μας πέρασε πως όσο περισσότερο παραμένουν σε εφαρμογή οι τελωνειακοί δασμοί, τόσο περισσότερο θα αυξάνεται ο κίνδυνος ύφεσης.
Τα μέλη της Επιτροπής της Ένωσης Αμερικανών τραπεζιτών - American Bankers Association, ABA - εξέφρασαν επίσης την ανησυχία τους για τον αντίκτυπο που θα έχει στους καταναλωτές η οικονομική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, δεδομένου πως οι δασμοί συνεπάγονται αυξήσεις τιμών. Μόνο αν οι νέοι τελωνειακοί δασμοί δεν παραμείνουν σε ισχύ όλο το 2025 μπορεί να αποφύγουμε τον κίνδυνο της ύφεσης κατά τα μέλη της ΑΒΑ, ή έστω η διάρκεια της να είναι μικρή, όπως στις αρχές του 2020, λόγω της κρίσης της πανδημίας του κορονοϊού.
Όταν όμως ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ δηλώνει ότι η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε περίοδο μετάβασης λόγω των σημαντικών μεταρρυθμίσεων που υλοποιούνται και στην πίεση των δημοσιογράφων να διευκρινίσει αν αναμένει ύφεση, απαντά «ποιος ξέρει;», τότε είναι λογικό η μεταβλητότητα να χτυπάει κόκκινο και η μητέρα των αγορών να σημειώνει νέα πτώση έως και 3%.
Αν μη τι άλλο ο Τραμπ είναι ρεαλιστής και προτίμησε να είναι ειλικρινής και να μην αποκλείσει ότι η αμερικανική οικονομία πιθανότατα να εισέλθει σε ύφεση το τρέχον έτος.
Άλλωστε είναι προφανής η πρόθεση του Αμερικανού Προέδρου να διευκρινίσει τις προτεραιότητες του, μέσα στις οποίες είναι το συμμάζεμα του χρέους και όχι η υπεραπόδοση των μετοχών.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ παραδέχθηκε ότι η οικονομία θα παρουσιάσει προσαρμογή, καθώς περιορίζονται οι κρατικές δαπάνες. Σύμφωνα με την εκτίμηση της Fed Atlanta, το ΑΕΠ στις ΗΠΑ θα παρουσιάσει το πρώτο τρίμηνο ετησιοποιημένη υποχώρηση κατά 2,4%.
Μετά από όλες αυτές τις δηλώσεις ήταν λογικό η «πάσα» να περάσει στην επενδυτική κοινότητα η οποία έσπευσε να κατοχυρώσει τα κέρδη της κάτω από το βάρος της προσδοκίας ότι τα εταιρικά αποτελέσματα των επόμενων τριμήνων δύσκολα σε κάποιους κλάδους θα δικαιολογήσουν τις σημερινές απαιτητικές αποτιμήσεις.
Και αν η ύφεση δεν είναι βραχυπρόθεσμη;
O μεγαλύτερος κίνδυνος για τις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή δεν είναι μια βραχυπρόθεσμη ύφεση, λόγω της αποδυνάμωσης του Αμερικανού καταναλωτή, ο οποίος είναι θέμα χρόνου να έρθει αντιμέτωπος με τα αποτελέσματα της δασμολογικής πολιτικής του Ντόναλτ Τραμπ.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι στο τέλος της ημέρας όλοι να κάνουν εμπόριο μεταξύ τους και χωρίς τις ΗΠΑ.
Η υπουργός εξωτερικών του Καναδά, Μελανί Ζολί, προανήγγειλε σε πρόσφατη συνέντευξη της ότι ο Καναδάς θα προχωρήσει μονομερώς σε ενέργειες που θα αντισταθμίσουν την αβεβαιότητα που έχει εισαγάγει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ με την εμπορική του πολιτική.
Ο Καναδάς δεν είναι ένας οποιοσδήποτε εμπορικός εταίρος. Είναι ένας εκ των βασικών τριών εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ σε επίπεδο προμηθειών ενέργειας, πρώτων υλών και εργατικού δυναμικού. Το να αναζητά λοιπόν τρόπους να υποκαταστήσει τις εμπορικές και αμυντικές σχέσεις με τις ΗΠΑ μέσω της Ευρώπης, της Ινδίας, της Αυστραλίας, του Μεξικό, της Ιαπωνίας, του Ηνωμένου Βασιλείου κ.α δεν αποτελεί αμελητέα εξέλιξη για τις ΗΠΑ και πάνω από όλα δεν αποτελεί μια προσωρινή απώλεια.
Η Ευρώπη επίσης εξετάζει νέες εμπορικές συμφωνίες, όπως και το Μεξικό, και λίγο πολύ όλοι οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ αναζητούν πλέον νέες συνεργασίες προκειμένου να τις αντικαταστήσουν στις εμπορικές συναλλαγές τους.
Οι συνεργασίες αυτές στοχεύουν στο να χτίσουν έναν νέο εμπορικό χάρτη που θα παρακάμπτει τις ΗΠΑ, έτσι ώστε να ξεπεραστεί η αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτικής του Τραμπ.
Είναι δε κατανοητό ότι όταν ο νέος αυτός εμπορικός χάρτης επικυρωθεί μέσω νέων εφοδιαστικών αλυσίδων, κάτι που θα απαιτήσει σοβαρές επενδύσεις, δεν θα είναι εύκολο να ακυρωθεί, ακόμα και αν υπαναχωρήσουν σε πολλές από τις απαιτήσεις τους οι ΗΠΑ.
Οι αγρότες αντιλαμβάνονται πρώτοι τον κίνδυνο του απομονωτισμού
Αν κάποιος έχει αντιληφθεί τον κίνδυνο του απομονωτισμού των ΗΠΑ, αυτός είναι ο αγροτικός κόσμος.
Με ανάρτηση του στα κοινωνικά δίκτυα ο Ντόναλτ Τραμπ κάλεσε τους αγρότες να αυξήσουν τις παραγωγές τους και να είναι έτοιμοι να διαθέσουν άμεσα τα προϊόντα τους στην εγχώρια αγορά, καθώς από τις 2 Απριλίου, θα επιβληθούν δασμοί σε ανταγωνιστικά προς αυτούς εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα από τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα.
Η ανάρτηση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση τόσο της αγροτικής βιομηχανίας όσο και των ίδιων των παραγωγών, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι δασμοί θα γυρίσουν μπούμερανγκ για τα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα, καθώς θα αυξήσουν το κόστος των εισροών, όπως τα λιπάσματα, λόγω των αντιποίνων και θα πλήξουν την αγροτική Αμερική.
Ο αντίκτυπος των αντιποίνων αναμένεται να είναι μεγάλος, καθώς θα περιορίσει την πρόσβασή των Αμερικανών αγροτών σε ορισμένες από τις σημαντικότερες εξαγωγικές αγορές των ΗΠΑ για βασικά είδη, όπως καλαμπόκι, σόγια, κόκκινο κρέας και χοιρινό.
Πολλοί μάλιστα εκπρόσωποι του αγροτικού τομέα επισημαίνουν ότι ήδη οι πελάτες τους αναζητούν εναλλακτικές αγορές, όπως η Βραζιλία.
Και πράγματι, όπως έχει προειδοποιήσει η Αμερικανική Ένωση Σόγιας, η Βραζιλία και άλλοι παραγωγοί σόγιας αναμένουν μεγαλύτερες σοδειές και είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν σε οποιαδήποτε ζήτηση προκύψει από τον ανανεωμένο εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας.
H Κίνα επιδιώκει εδώ και καιρό να διαφοροποιηθεί από τα αμερικανικά γεωργικά προϊόντα όπως η σόγια και το νέο κεφάλαιο του εμπορικού πολέμου υπό τη δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ δυστυχώς θα εδραιώσει αυτή την τάση.
Μάλιστα, όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς, η Κίνα άρχισε πρόσφατα να ευνοεί τις εισαγωγές σόγιας από χώρες με πιο αδύναμα νομίσματα και πιο ευνοϊκές συναλλαγματικές ισοτιμίες από τις ΗΠΑ, όπως η Βραζιλία.
Αυτό που ανησυχεί περισσότερο από όλα τον αγροτικό κόσμο, είναι ότι κινδυνεύουν να τιναχτούν στον αέρα εμπορικές σχέσεις που χρειάστηκαν ολόκληρες δεκαετίες για να χτιστούν. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο πρόεδρος της Αμερικανικής Ένωσης Σόγιας, Caleb Ragland:«Οι αγρότες είναι απογοητευμένοι… Όχι μόνο χτυπούν τις οικογενειακές μας επιχειρήσεις στο πορτοφόλι, αλλά ταράζουν ένα βασικό δόγμα πάνω στο οποίο χτίζονται οι εμπορικές μας σχέσεις και αυτό είναι η αξιοπιστία».
Οι ίδιοι προβληματισμοί υπάρχουν και στους κτηνοτρόφους των ΗΠΑ, οι οποίοι εξάγουν περίπου το 10% της παραγωγής χοιρινού κρέατος στο Μεξικό και τώρα κινδυνεύουν να υποκατασταθούν από τη Βραζιλία, τη Χιλή και την Αργεντινή.
Θα πει κανείς ότι δεν είναι η πρώτη φορά που οι αγρότες και κτηνοτρόφοι των ΗΠΑ έρχονται αντιμέτωποι με τους δασμούς. Ο τελευταίος εμπορικός πόλεμος με την Κίνα το 2018 οδήγησε σε ζημίες 27 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη γεωργία των ΗΠΑ, σύμφωνα με εκτιμήσεις γεωργικών ομάδων.
Όμως αυτή τη φορά ο αγροτικός τομέας είναι ήδη εξαντλημένος, καθώς το κόστος για εισροές όπως σπόροι, φυτοφάρμακα και λιπάσματα είναι ήδη υψηλό. Θα είναι δύσκολο να αντέξουν νέες ανατιμήσεις, οι οποίες όμως πρέπει να είναι αναμενόμενες. Για παράδειγμα, το κόστος των λιπασμάτων, αναμένεται να εκτοξευτεί λόγω των δασμών του Τραμπ, καθώς το 80% των προμηθειών ποτάσας των ΗΠΑ προέρχεται από τον Καναδά.
Όλες αυτές οι ανατιμήσεις θα περάσουν στον Αμερικανό καταναλωτή, ο οποίος στο τέλος της ημέρας θα είναι αυτός που θα υποστεί τις μεγαλύτερες συνέπειες, κάτι που όπως κατέδειξε η έρευνα της Fed Bank of New York, ήδη γνωρίζει.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
