Επιτέλους, ύστερα από πολύχρονη ταλαιπωρία, το ελληνικό χρηματιστήριο, και η ελληνική κεφαλαιαγορά γενικότερα, πατάνε πλέον γερά στα πόδια τους και υπόσχονται στους επενδυτές τους και στη χώρα μία ανοδική και παραγωγική πορεία που μπορεί – και πρέπει – να κρατήσει για πολύ καιρό.
Όπως έχει γραφτεί επανειλημμένα από τις σελίδες του liberal markets, υπάρχουν πολλές αξιόλογες εισηγμένες εταιρείες και πολλές άλλες που υπό τις κατάλληλες συνθήκες θα μπορούσαν να εισαχθούν στο ελληνικό χρηματιστήριο, ενώ η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κάνει μία πολύ συστηματική δουλειά για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου λειτουργίας των ελληνικών αγορών κεφαλαίου.
Ήδη, οι Έλληνες ιδιώτες επενδυτές, με τους οποίους ο γράφων συμπορεύεται επαγγελματικά εδώ και πολλά χρόνια, έχουν αρχίσει να νοιώθουν πιο καλά απέναντι στην εγχώρια αγορά και εμπιστεύονται και πάλι το Χρηματιστήριο μας και τις εισηγμένες εταιρείες, μόνο που αυτή τη φορά ένα μεγάλο μέρος τους εντάσσει τις επενδύσεις του στην ελληνική αγορά μέσα σε ένα σχεδόν «παγκόσμιο» χαρτοφυλάκιο, και θα πρέπει να είμαστε ευτυχείς αν το τηρεί σε κάποια εγχώρια Ε.Π.Ε.Υ.
Η ευκολία επένδυσης σε όλο τον κόσμο κάνει πολύ πιο άμεσες τις συγκρίσεις με τις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές και το πως λειτουργούν.
Αρκετοί επενδυτές, ή υποψήφιοι επενδυτές, κάνουν πολλές επισημάνσεις σχετικά με ορισμένα πράγματα που τους προβληματίζουν στην ελληνική αγορά και τα οποία λειτουργούν ως αντικίνητρα.
Ορισμένες από αυτές, σε εντελώς τυχαία σειρά, θα παραθέσω σήμερα, δανείζοντας τη «φωνή» μου σε ανθρώπους με τους οποίους συνομιλώ καθημερινά και ακούω τους προβληματισμούς τους.
Για ποιόν λόγο δεν επιτρέπεται η κατοχή μετοχών εταιρειών με έδρα εκτός Ελλάδος στις κοινές επενδυτικές μερίδες; Πολλοί επενδυτές προτιμούν να τηρούν τα χαρτοφυλάκιά τους σε μερίδες κοινές με πρόσωπα της επιλογής τους, συνήθως μέλη της οικογένειάς τους.
Όταν ανακαλύπτουν πως δεν μπορούν σε αυτά τα χαρτοφυλάκια να εντάξουν εταιρείες που έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό, απορούν και, σε αρκετές περιπτώσεις, αποφασίζουν να μην προχωρήσουν σε καμία χρηματιστηριακή επένδυση (τουλάχιστον μέσω ελληνικής Ε.Π.Ε.Υ.).
Η επίσημη εξήγηση συνήθως αναφέρεται στην ισχύουσα νομοθεσία, αλλά είναι δύσκολο να πιστέψουμε πως δεν μπορεί να βρεθεί τρόπος αλλαγής της. Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι πως εξαιτίας αυτής της απαγόρευσης, οι Έλληνες επενδυτές δεν μπορούν να αγοράσουν μέσω ελληνικής χρηματιστηριακής εταιρείας μετοχές της Viohalco, της ΤΙΤΑΝ, της CENERGY και της Coca Cola Hellenic για τις κοινές επενδυτικές μερίδες τους.
Η αλήθεια είναι πως το σύστημα X-NET της ΕΧΑΕ δίνει μία λύση σε αυτό το πρόβλημα, αλλά πολλές Ε.Π.Ε.Υ. δεν το χρησιμοποιούν.
Πώς μπορεί να ζωντανέψει η αγορά των options επί μετοχών, που αυτή τη στιγμή στην ελληνική αγορά είναι σχεδόν ανύπαρκτη;
Όσοι παρακολουθούν τις ξένες αγορές γνωρίζουν πως τα options (δικαιώματα προαίρεσης), είναι το πιο δημοφιλές εργαλείο για τους ιδιώτες επενδυτές που θέλουν να προστατεύσουν τα χαρτοφυλάκιά τους από πιθανούς κινδύνους, αλλά και για αυτούς που θέλουν να κερδοσκοπήσουν.
Γνωρίζω πως δεν υπάρχει εύκολη απάντηση στο ερώτημα, και πιθανολογώ πως δεν έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τους περισσότερους παράγοντες της αγοράς. Είναι όμως μία έλλειψη που επισημαίνεται από αρκετούς επενδυτές και η αντιμετώπισή της θα έκανε πραγματικά καλό στην αγορά μας.
Ένας «καημός» πάρα πολλών επενδυτών, έχει να κάνει με τα διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (E.T.F.). Εντός Ελλάδος, επειδή η εμπορευσιμότητα του, μοναδικού πλέον, εγχώριου E.T.F. είναι σχεδόν ανύπαρκτη, τη στιγμή που στις περισσότερες ξένες αγορές τα αντίστοιχα προϊόντα είναι από τα πρώτα σε όγκο συναλλαγών και αποτελούν την πρώτη λύση για τους νέους επενδυτές και η προβληματική λειτουργία τους είναι σίγουρα αποθαρρύνει κάποιους υποψήφιους επενδυτές.
Και εκτός Ελλάδος, αφού η ευρωπαϊκή νομοθεσία της κεφαλαιαγοράς ουσιαστικά αφήνει τους ιδιώτες επενδυτές μακριά από την τεράστια αμερικανική αγορά E.T.F. μειώνοντας το εύρος των επενδυτικών επιλογών τους. Σίγουρα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς γνωρίζει τα «παράπονα» των επενδυτών για το θέμα των διεθνών E.T.F., αλλά ακόμα και αν τα συμμερίζεται φοβάμαι πως δεν μπορεί να κάνει πολλά.
Ένα εντελώς διαφορετικό θέμα είναι η ενημέρωση των ιδιωτών μετόχων στις περιπτώσεις που εισηγμένες εταιρείες αντιμετωπίζουν προβλήματα που οδηγούν στην αναστολή διαπραγμάτευσης των μετοχών τους και οι διοικήσεις είτε δεν είναι συνεργάσιμες είτε διώκονται.
Δεν αναφέρομαι σε παλαιότερες περιπτώσεις όπως αυτή της Φιλίππου Δομικά Έργα όπου οι επενδυτές έχασαν όλα τους τα χρήματα και κανείς δεν τους ενημέρωσε ποτέ για το τι έγινε και για το αν κάποιος τιμωρήθηκε.
Η ζημιά στην αξιοπιστία της χρηματιστηριακής μας αγοράς από αυτήν και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις έχει ήδη γίνει και έχει παίξει μεγάλο ρόλο στην δυσπιστία του επενδυτικού κοινού απέναντι στο χρηματιστήριο.
Η περίπτωση ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ είναι όμως πολύ πιο πρόσφατη, αφού η διαπραγμάτευση της μετοχής της έχει ανασταλεί από τον Μάιο του 2019, η διοίκηση έχει παυθεί και νέοι επενδυτές έχουν αναλάβει τον έλεγχο της επιχείρησης.
Αυτό που δεν έχει γίνει είναι μία απλή, ξεκάθαρη ενημέρωση των μετόχων μειοψηφίας της εταιρείας για την τύχη των μετοχών τους. Εξακολουθούν και τις βλέπουν στην κατάσταση του χαρτοφυλακίου τους, υποπτεύονται πως στην ουσία δεν αξίζουν τίποτα αλλά για να αντιληφθούν τι αντιπροσωπεύουν αυτές οι μετοχές (όντως τίποτα) και το τι σημαίνει η «μεταβίβαση μέρους του ενεργητικού και του παθητικού της εταιρείας στον στρατηγικό επενδυτή» (όπως απλά αναφέρεται στις ανακοινώσεις της επιχείρησης) πρέπει να φθάσουν στην 145η σελίδα του σχεδίου εξυγίανσης που υπάρχει αναρτημένο στην ιστοσελίδα της επιχείρησης. Σίγουρα θα μπορούσε να έχει βρεθεί κάποιος πιο απλός τρόπος για να πούμε σε αυτούς τους ανθρώπους πως έχασαν τα χρήματά τους.
Ένα τελευταίο, και αρκετά πιο πεζό ζήτημα, είναι αυτό της γραφειοκρατίας. Δεν είναι λογικό τη στιγμή που το δημόσιο αποδέχεται τις υπεύθυνες δηλώσεις και τις εξουσιοδοτήσεις μέσω της υπηρεσίας gov.gr, πολλές Ε.Π.Ε.Υ. να υποχρεώνουν τους υποψήφιους πελάτες να τρέχουν στα Κ.Ε.Π. ή στα Αστυνομικά Τμήματα για τη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής τους. Αυτό μάλλον ως αντικίνητρο λειτουργεί, ειδικά όταν είναι τόσο εύκολο το άνοιγμα λογαριασμού από τις διάφορες πλατφόρμες.
Τα περισσότερα θέματα που προβληματίζουν τους ιδιώτες επενδυτές στη χώρα μας δεν είναι και πολύ περίπλοκα. Σίγουρα κάποια από αυτά δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστούν άμεσα, αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν αξίζει να το προσπαθήσουμε.
