Το μέτωπο εναντίον της Μαρίν Λεπέν πήγε τόσο καλά, που ο Ζαν Λυκ Μελανσόν απαιτεί να γίνει πρωθυπουργός. Αν γίνει κάτι τέτοιο οι αγορές θα σοκαριστούν. Δεν θα γίνει όμως, καθώς απαιτείται η συναίνεση του Εμάνουελ Μακρόν, ο οποίος όμως θα μπορούσε να συμμαχήσει με τους υπόλοιπους αριστερούς πλην Μελανσόν.
Μετά από μία προεκλογική εκστρατεία αστραπή και δύο διαδοχικές κυριακάτικες αναμετρήσεις, χθες έπεσε η αυλαία των βουλευτικών εκλογών που προκήρυξε ξαφνικά πριν έναν μήνα ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν. Το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου ξάφνιασε τον πολιτικό και οικονομικό κόσμο και μάλλον αχρήστευσε τα περισσότερα σενάρια που επεξεργάζονταν εδώ και μέρες πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, η ετερόκλητη συμμαχία πολλών αριστερών, ακραίων αριστερών, σοσιαλιστικών και οικολογικών κομμάτων καταλαμβάνει την πρώτη θέση από πλευράς εδρών και φαίνεται πως εξασφαλίζει πάνω από 200 εκ των 577 εδρών του Κοινοβουλίου. Τη δεύτερη θέση φαίνεται να καταλαμβάνει το κόμμα του προέδρου Μακρόν, με έναν αριθμό εδρών που εκτιμάται πως θα είναι κοντά στην περιοχή των 160 έως 170. Η Εθνική Συμμαχία της Μαρίν Λεπέν και του Ζορντάν Μπαρντελά πιθανολογείται πως θα καταλάβει την τρίτη θέση, πέφτοντας ίσως και κάτω από 140 έδρες. Πριν προχωρήσουμε περαιτέρω, τονίζουμε πως αυτή τη στιγμή (λίγο πριν τις 23:00 της Κυριακής) αναφερόμαστε μόνο σε εκτιμήσεις των exit polls, οι οποίες όμως σπάνια πέφτουν πολύ έξω στις Γαλλικές εκλογές.
Τα οριστικά αποτελέσματα θα γίνουν γνωστά αργότερα, πιθανότατα μετά τα μεσάνυχτα (δικά μας) της Κυριακής προς τη Δευτέρα. Σύμφωνα λοιπόν με τις εκτιμήσεις που είναι διαθέσιμες σε εμάς, μπορούμε να προσπαθήσουμε να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα, με τον προφανή κίνδυνο να εκτεθούμε αν τα exit polls πέσουν για πρώτη φορά πολύ έξω.
Μεγάλοι ηττημένοι είναι η Μαρίν Λεπέν, ο Ζορντάν Μπαρντελά και η Εθνική Συμμαχία τους. Όχι τόσο γιατί δεν πήγαν καλά σε επίπεδο ποσοστών ψήφων ανά τη χώρα. Αυτό δεν το έχουμε αυτή στη διάθεσή μας αλλά μάλλον δεν έχει μεγάλη σημασία. Το μήνυμα που έστειλαν οι ψηφοφόροι είναι πως το μεγαλύτερο μέρος τους δε θέλει σε καμία περίπτωση να τους δει να παίρνουν την εξουσία. Έτσι εξηγείται η μεγάλη επιτυχία της – αναγκαστικής – συμμαχίας του Νέου Λαϊκού Μετώπου με την παράταξη του προέδρου Μακρόν. Διαβάζοντας ρεπορτάζ των New York Times από τη Γαλλία βλέπουμε πως πολίτες που ψήφισαν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο δηλώνουν ξεκάθαρα πως το έκαναν μόνο και μόνο για να εμποδίσουν τη Λεπέν, παρά το γεγονός πως δε θέλουν να βλέπουν αυτή την αριστερή συμμαχία, και ειδικά τον Μελανσόν, ούτε στον ύπνο τους.
Η μεγάλη συμμετοχή των πολιτών στους δύο εκλογικούς γύρους είναι βέβαιο πως στέλνει στη Λεπέν και το κόμμα της ένα μάλλον σαφές μήνυμα για το 2027: όσο δυσαρεστημένοι και να είναι από τον Μακρόν δε σκοπεύουν να της δώσουν την ευκαιρία να αναλάβει την προεδρία της χώρας. Το συγκεκριμένο μήνυμα θα το λάβουν σίγουρα και οι αγορές, κάτι που σημαίνει πως θα ξεχάσουν για ένα διάστημα τις ανησυχίες τους για την πιθανή άνοδο της γαλλικής ακροδεξιάς στην εξουσία.
Το μεγάλο ερώτημα για τις αγορές είναι αν λαμβάνουν ένα άλλο μήνυμα, αυτό που εκπέμπει ο Ζαν Λυκ Μελανσόν, ο οποίος είναι επικεφαλής της μεγαλύτερης συνιστώσας του ΝΛΜ, της Ανυπότακτης Γαλλίας, η οποία πιθανολογείται πως θα εξασφαλίσει λίγο κάτω από 90 έδρες. Σχεδόν αμέσως μετά την ανακοίνωση των πρώτων εκτιμήσεων για τα αποτελέσματα, ο Μελανσόν εμφανίστηκε στα μέσα ενημέρωσης και απαίτησε από τον πρόεδρο να του αναθέσει την πρωθυπουργία, δεσμευόμενος πως θα ακολουθήσει αυστηρά το πρόγραμμα του Μετώπου, ειδικά στον οικονομικό τομέα. Είναι προφανές πως αν γίνει κάτι τέτοιο, η αντίδραση των αγορών θα είναι εξαιρετικά αρνητική, καθώς το οικονομικό πρόγραμμα του ΝΛΜ είναι γεμάτο με υποσχέσεις που στην κυριολεξία τρομοκρατούν τους επενδυτές.
Ο Μελανσόν υποστηρίζει πως ο Μακρόν είναι υποχρεωμένος να του δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης αφού είναι ο αρχηγός του πρώτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Ο Μελανσόν απέκλεισε κάθε διαπραγμάτευση με τον Μακρόν, όπως και κοινοβουλευτική συνεργασία με το κόμμα του. Από ό,τι διαβάζουμε στον διεθνή Τύπο, δε μας φαίνεται πιθανή η «συμμόρφωση» του Μακρόν στις απαιτήσεις του Μελανσόν. Ακόμα όμως και αν το έκανε αυτό, είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε πως θα μπορέσει να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, αφού είναι βέβαιο πως δε θα του τη δώσουν οι βουλευτές του Μακρόν και λογικά ούτε οι βουλευτές της Λεπέν. Χωρίς να υπερβάλλουμε, δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι πως όλοι οι βουλευτές του ΝΛΜ θα είναι πρόθυμοι να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης σε μία κυβέρνηση Μελανσόν. Έχοντας υπόψη μας όλα αυτά, μας φαίνεται δύσκολο να πιστέψουμε πως οι αγορές θα τρομοκρατηθούν από τις δηλώσεις του Μελανσόν και τις εξαγγελίες του.
Αυτό που υποθέτουμε πως θα απασχολήσει περισσότερο τους επενδυτές είναι το αν θα μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση με τη συμμετοχή του κόμματος του Μακρόν και ορισμένων από τις υπόλοιπες συνιστώσες του ΝΛΜ, και ειδικότερα των σοσιαλιστών. Αυτό είναι κάτι που δεν είναι ακόμα σίγουρο πως θα μπορούσε να γίνει, καθώς δε γνωρίζουμε ακόμα τον ακριβή αριθμό των εδρών του κόμματος Μακρόν και των επί μέρους συνιστωσών του ΝΛΜ.
Αν όμως όταν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων και οριστικοποιηθούν τα αποτελέσματα δούμε πως «τα κουκιά βγαίνουν», δεν μπορούμε να αποκλείσουμε αυτό το ενδεχόμενο, για δύο λόγους: α) γιατί θα πρέπει κάποια στιγμή να σχηματιστεί κυβέρνηση, αφού δεν μπορούν να διεξαχθούν νέες εκλογές πριν περάσουν δώδεκα μήνες από σήμερα και είναι προφανές πως η χώρα δεν μπορεί να μείνει ακυβέρνητη για τόσο μεγάλο διάστημα και β) γιατί θυμόμαστε πως ο σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είχε αναφερθεί προεκλογικά στον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας, υπό την ηγεσία του βέβαια.
Το σενάριο αυτό μπορεί να ακούγεται λίγο εξωφρενικό, δεν είναι όμως και τόσο πολύ. Μπορεί το κόμμα του Μακρόν να πήγε πολύ άσχημα στον πρώτο γύρο των εκλογών, αλλά στον δεύτερο έχει βελτιώσει πολύ τις επιδόσεις του χάρη στη συμμαχία εναντίον της Λεπέν. Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των exit polls, θα είναι η πρώτη «συμπαγής» κοινοβουλευτική δύναμη, γεγονός που μπορεί να δώσει στον Γάλλο πρόεδρο τη δυνατότητα να διαπραγματευθεί με ορισμένα άλλα κόμματα, όχι αποκλειστικά αριστερά, από πολύ καλύτερη θέση από αυτήν στην οποία βρισκόταν το βράδυ της πρώτης Κυριακής των εκλογών.
Έχουμε λοιπόν μπροστά μας δύο ενδεχόμενα, δύο σενάρια, τα οποία δεν υπήρχαν στο μυαλό μας πριν διαβάσουμε τα πρώτα exit polls. Το πρώτο, δηλαδή μία κυβέρνηση του ΝΛΜ με τον Μελανσόν πρωθυπουργό ή έστω ισχυρό άνδρα, δε συγκεντρώνει σοβαρές πιθανότητες σύμφωνα με ό,τι ξέρουμε αυτή τη στιγμή. Λογικά λοιπόν, οι αγορές δε θα το λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη τους. Το δεύτερο σενάριο είναι αυτό του σχηματισμού μίας κυβέρνησης στην οποία θα συμμετέχουν η παράταξη Μακρόν και κάποιες από τις συνιστώσες του ΝΛΜ.
Αυτή τη στιγμή δεν απασχολεί πολύ τους επενδυτές, θα τους απασχολήσει λίγο αργότερα στην περίπτωση που ακούσουμε δηλώσεις πολιτικών αρχηγών που να παραπέμπουν σε αυτό. Σε μία τέτοια περίπτωση, οι αγορές δε θα ξέρουν αν θα πρέπει να φοβηθούν πολύ ή όχι μέχρι να ακούσουν το πρόγραμμα μίας τέτοιας κυβέρνησης. Πάντα μιλώντας υποθετικά, ένα τέτοιο πρόγραμμα θα είναι αποτέλεσμα σκληρών διαπραγματεύσεων και δεν μπορεί να καταρτιστεί σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Θα μπορούσε να είναι και ένα «μίνι» πρόγραμμα, με σκοπό την ομαλή διακυβέρνηση της χώρας μέχρι να ξαναγίνουν εκλογές σε έναν χρόνο από τώρα.
Τα πράγματα είναι ακόμα αρκετά ρευστά και ό,τι είπαμε σήμερα μπορεί να «ακυρωθεί» από τα γεγονότα και τα τελικά αποτελέσματα. Αυτό σημαίνει πως λογικά οι αγορές θα αντιμετωπίσουν σχετικά ψύχραιμα την κατάσταση αργότερα σήμερα όταν ανοίξουν στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο, θεωρώντας πως δεν έχουν λόγο να φοβούνται ούτε την άκρα δεξιά ούτε την άκρα αριστερά. Αν έχουμε δίκιο σε αυτό, θα περιμένουν να δουν τις κινήσεις του μέχρι χθες πολιτικά νεκρού (κατά τους περισσότερους παρατηρητές) Εμάνουελ Μακρόν για να καταλάβουν τι θα πρέπει να φοβούνται από εδώ και πέρα.
