Νέες αυξήσεις επιτοκίων έως το 7% στην Αμερική και τουλάχιστον έως το 4,5% στην Ευρώπη, με την Ευρωζώνη, ωστόσο να αποτελεί μία εντελώς διαφορετική περίπτωση, θα προέβλεπαν οι ισχυρότεροι παράγοντες των αγορών, αν μπορούσε να αφαιρεθεί από τις αγορές ο γεωπολιτικός κίνδυνος, τον οποίο έχουν δυστυχώς αρχίσει να προεξοφλούν μετά τα δραματικά γεγονότα στη Μέση Ανατολή.
Στο 7% το επιτόκιο της Fed θα είναι το υψηλότερο από το μακρινό 1990, ενώ οποιοδήποτε επιτόκιο της ΕΚΤ άνω του 4% θα είναι το υψηλότερο από τη γέννηση του ευρώ.
Είναι τέτοιο το κλίμα που έχουν διαμορφώσει Fed και ΕΚΤ, με τις διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών, που στα διεθνή φόρα το ενδεχόμενο ακόμα υψηλότερων επιτοκίων θεωρείται ιδιαίτερα πιθανό. Ο κίνδυνος αναζωπύρωσης του πληθωρισμού συνεχίζει να υπάρχει, τη στιγμή που οι γεωπολιτικές αναταράξεις μπορούν να στείλουν σε δυσθεώρητα επίπεδα τις ενεργειακές τιμές.
Το πολεμικό κλίμα στη Μέση Ανατολή μπορεί ανά πάσα στιγμή να φέρει τις κεντρικές τράπεζες μπροστά σε ένα από τα δυσκολότερα διλλήματα που έχουν ποτέ αντιμετωπίσει. Αν η ένταση κλιμακωθεί και οι τιμές του πετρελαίου εκτιναχθούν τόσο που να προκαλέσουν αναζωπύρωση του πληθωρισμού, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να αποφασίσουν μεταξύ της καταπολέμησης των υψηλών τιμών και της χαλάρωσης της πολιτικής και την αποτροπή μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Δύσκολη εξίσωση και δύσκολη απόφαση.
Όσοι γεννήθηκαν μετά τη δεκαετία του ΄70 είναι δύσκολο να καταλάβουν τι συνεπάγονται τα υψηλά επιτόκια. Η διπλή πετρελαϊκή κρίση του 1973 και του 1979 οδήγησε τον πληθωρισμό στα ύψη και ανάγκασε τον τότε διοικητή της Fed, Πολ Βόλκερ να ανεβάσει τα επιτόκια έως το 21,71% τον Ιούνιο του 1981.
Τα επιτόκια τότε είχαν παραμείνει υψηλότερα του 14% για το μεγαλύτερο μέρος της τριετίας 1980-1982. Τα τελευταία 67 χρόνια, τα επιτόκια της Fed έχουν παραμείνει χαμηλότερα του 2% για περίπου το ένα τέταρτο της χρονικής αυτής περιόδου. Η μεγαλύτερη σε διάρκεια περίοδος χαμηλών, κάτω του 2%, επιτοκίων ήταν με μεγάλη διαφορά η δεκαετία Αύγουστος 2008 - Σεπτέμβριος 2018.
Σύμφωνα με την Oxford Economics, στο σημείο που έχουν φτάσει οι κεντρικές τράπεζες με τη Fed να έχει αυξήσει τα επιτόκια στο 5,25%-5,50% και την ΕΚΤ στο 4% το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων, έχουν δύο επιλογές.
Η μία είναι να προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις αλλά μετά να μειώσουν απότομα τα επιτόκια για να αποτρέψουν μία βαθιά ύφεση και η δεύτερη να μην προχωρήσουν σε άλλες αυξήσεις αλλά να διατηρήσουν ψηλά τα επιτόκια για πολύ καιρό.
Οι δύο αυτές επιλογές αντιστοιχούν σε δύο στρατηγικές. Η πρώτη ονομάζεται «Table Mountain» και παίρνει το όνομά της από το βουνό του Κέιπ Τάουν με τη χαρακτηριστική επίπεδη κορυφή. Είναι η στρατηγική που αναμένεται να ακολουθήσουν ΕΚΤ, Fed και Τράπεζα της Αγγλίας, διατηρώντας στο υψηλότερο επίπεδο τα επιτόκια για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η δεύτερη στρατηγική ονομάζεται «Matterhorn», από το βουνό των Άλπεων στα σύνορα Ιταλίας και Ελβετίας και την πολύ ψηλή και μυτερή κορυφή. Η συγκεκριμένη στρατηγική αφορά σε μία πιο επιθετική αύξηση των επιτοκίων και στη συνέχεια μία απότομη μείωσή τους, την οποία φαίνεται να ακολουθούν κυρίως οι κεντρικές τράπεζες αναδυόμενων αγορών.
Οι αγορές αυτές δίνουν έμφαση στην πιο δραστική καταπολέμηση του πληθωρισμού, ενισχύοντας ωστόσο τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Αν, λοιπόν, η Fed αποφασίσει να κινηθεί ακόμη πιο επιθετικά και να στείλει τα επιτόκια στο 7%, για να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός δεν θα σηκώσει ξανά κεφάλι, θα πρέπει ενδεχομένως στη συνέχεια να προχωρήσει σε απότομη μείωση των επιτοκίων για να περιορίσει όσο μπορεί τον κίνδυνο παρατεταμένης ή βαθιάς ύφεσης.
Στην Ευρώπη, είναι δυσκολότερο να συνεχιστούν οι επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων όμως και πάλι πολλά θα εξαρτηθούν από τις γεωπολιτικές εξελίξεις των επόμενων εβδομάδων και μηνών.
