Φθάσαμε αισίως στις τελευταίες εβδομάδες του έτους σε μια δύσκολη, ιδιαίτερη και κερδοφόρα χρονιά για τις περισσότερες αγορές του πλανήτη. Όπως γράψαμε και στο τελευταίο μας άρθρο για την πορεία των αγορών προς το κλείσιμο του έτους, «οι αγορές έχουν μία ακόμη ευκαιρία να διορθώσουν σημαντικά. Τα τεχνικά σημεία στήριξης των δεικτών είναι έτοιμα να σπάσουν. Απομένει να δούμε πόσο φόβο θα αποφασίσουν να μεταδώσουν τα παγκόσμια δίκτυα και μέσα ενημέρωσης, ώστε να επιτύχουν τον στόχο τους.
Στην παγκόσμια κοινωνία μας, κάθε είδηση επηρεάζει στον βαθμό που επιτρέπεται και στον βαθμό που χρειάζεται για να επιτευχθεί ένας στόχος. Εάν ο στόχος είναι μια σημαντική διόρθωση έπειτα από το διετές ράλι των αγορών να είστε σίγουροι ίτι θα το καταλάβετε.
Τα δίκτυα ενημέρωσης θα μας τρομοκρατήσουν και οι επενδυτές θα ρευστοποιήσουν ως συμβαίνει συνήθως σε καταστάσεις πανικού. Εάν ο στόχος είναι λίγος πόνος για να γράψουμε νέα υψηλά για τα Χριστούγεννα και να κλείσουμε αισιόδοξα την χρονιά θα φανεί από την επόμενη εβδομάδα.
Εάν τα νέα από τον ελεγχόμενο (θέλω να τονίσω) κίνδυνο της πανδημίας, δείξουν σήματα αισιοδοξίας, λόγω περισσοτέρων εμβολιασμών και απόδοσης των μέτρων, τότε οι αγορές θα το γιορτάσουν και ο Αι Βασίλης θα μοιράσει τα δώρα του στο καθιερωμένο Santa's Rally!»
Ως είθισται, ο «πόνος» ήταν τόσος όσο χρειάζονταν! Οι αγορές διόρθωσαν όσο έπρεπε και συνεχίζουν ακάθεκτες την πορεία τους για το κλείσιμό του 2021. Το επόμενο διάστημα θα υπάρξει καταιγισμός αναλύσεων και εκθέσεων για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας και των αγορών. Οι εκτιμήσεις των μεγάλων οίκων και οι αναλύσεις των «γκουρού» των αγορών, είναι αυτές που οδηγούν σε επενδυτικές αποφάσεις και προετοιμάζουν την επόμενη χρονιά. Μια χρονιά που θα έχει τους γνωστούς κινδύνους, τους οποίους έχουμε αναλύσει σε παλαιότερα άρθρα μας, αλλά και πιθανές εκπλήξεις που θα κάνουν την διαφορά.
Οι εκπλήξεις δεν προαναγγέλλονται και μας πιάνουν πάντα στον ύπνο! Το νέο που θα κάνει τη διαφορά είναι το νέο που δεν περιμένει κανένας. Σύμφωνα με την θεωρία της αποτελεσματικής αγοράς, στις αγορές τα νέα είναι ενσωματωμένα στις τιμές των υποκείμενων αξιών, είτε είναι μετοχές, είτε εμπορεύματα κ.ο.κ..
Συμπερασματικά λοιπόν, η πορεία των μετοχών έχει ενσωματώσει όλα όσα περιμένουμε να συμβούν την επόμενη χρονιά. Νέο που το γνωρίζουν όλοι και το προσμένουν είναι διαχειρίσιμο και δεν επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην πορεία των αγορών. Τι θα μπορούσε να αποτελέσει έναν «Μαύρο Κύκνο» για το 2022; Όλα αυτά μαζί και τίποτε από όλα!
Οι αγορές κινούνται στην ανοδική πορεία που χάραξαν τα τελευταία 13 χρόνια. Μια «bull market» που διακρίνεται για την ανοσία που έχει αποκτήσει σε κάθε είδους αρνητικό νέο καθοδηγούμενη από νέους κανόνες, που στηρίζονται στην παντοδυναμία των εκτυπωτικών μονάδων και την αχαλίνωτη δίψα για κερδοσκοπία!
Έχοντας ζήσει αρκετές κρίσεις από το 1994 έως σήμερα και έχοντας μελετήσει άλλες τόσες παλαιότερων χρόνων, διακρίνω πολλά κοινά σημεία μεταξύ τους, με κυρίαρχο πάντα την δίψα των επενδυτών για κέρδη!
Οι επενδυτές διψούν για κέρδη και οι αγορές επιβραβεύουν αυτούς που τολμούν! Ίσως να θυμάστε το παράδειγμα με τους διπλανούς μου σε ένα καφέ που συζητούσαν εάν έπρεπε να αγοράσουν μετοχές της Tesla στα 700 δολ. η bitcoin στα 40.000! Μου θύμισε άλλες εποχές!
Κι όμως εάν το τόλμησαν σήμερα θα γράφουν σημαντικές υπεραξίες. Κάποιοι παλαιοί επενδυτές θυμάμαι κάτι που έλεγαν για τους ενασχολούμενους με το χρηματιστήριο, «όποιος φοβάται πάει και κοιμάται».
Ή όπως αναφέρω εγώ το χρηματιστήριο είναι ένα παιχνίδι για μεγάλα παιδιά! Το κακό είναι ότι έτσι χάνουμε την πραγματική εικόνα των αγορών και της συνεισφοράς τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η κερδοσκοπία αποτελεί αναπόσπαστο και απαραίτητο κομμάτι των αγορών. Χωρίς κερδοσκόπους δε θα υπήρχαν αγορές και ρευστότητα. Χωρίς την δίψα για κέρδος, η Wall Street δε θα ήταν αυτή που θα οδηγούσε την Αμερική στην ισχυρή παγκοσμιοποιημένη εικόνα της, στην αύξηση του παραγωγικού δυναμικού της οικονομίας της, στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας της οικονομίας της με τις εισροές και ροές κεφαλαίων κατά τη χρονική στιγμή που κρίνονται απαραίτητες και φυσικά την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων της.
Η ελληνική αγορά, ο Κέϋνς και οι συνταξιούχοι επενδυτές
Αυτό είναι που λείπει από το ελληνικό χρηματιστήριο το οποίο έχει καταντήσει αγορά για συνταξιούχους επενδυτές! Τις τελευταίες ημέρες πολλοί αρθρογράφοι και αξιόλογοι συνάδελφοι του liberal επικεντρώθηκαν στα προβλήματα της ελληνικής αγοράς. Δεν ξέρω αν οι φωνές μας θα ακουστούν για να γίνουν οι απαραίτητες κινήσεις που θα τονώσουν την αγορά σε σχέση με την αποτελεσματικότητα της.
Στην ελληνική αγορά, εκτός από τους συνταξιούχους επενδυτές, έχουν απομείνει, λίγοι ρομαντικοί θιασώτες μιας παράστασης που επαναλαμβάνεται και πολλοί εγκλωβισμένοι οι οποίοι περιμένουν υπομονετικά να γίνουμε Wall Street!
Το μόνο σίγουρο είναι η ρήση του Κέυνς «In the long run we are all dead» (μτφ. Μακροπρόθεσμα θα είμαστε όλοι νεκροί).
Από το να περιμένω να πεθάνω, που είναι και το μόνο σίγουρο στη ζωή, προτιμώ να ζήσω την ένταση μακριά από την ελληνική αγορά. Έτσι σκέφτονται οι περισσότεροι πλέον Έλληνες -νέοι επενδυτές- κερδοσκόποι και μη, οι οποίοι με τη βοήθεια της τεχνολογίας και των πλατφόρμων που κυκλοφορούν επενδύουν, κερδοσκοπούν σε όλες τις διεθνείς αγορές μακριά από αναποτελεσματικούς νόμους Mifid και ανύπαρκτου ενδιαφέροντος για το ελληνικό χρηματιστήριο.
Πολλοί αναλυτές αναφέρουν τα τεράστια κέρδη, που έφερε μια πληθώρα χαρτιών που έμεινε στο ταμπλό του ΧΑ. Θα ήταν λογικό να υπάρξει κάποιο ενδιαφέρον γι' αυτές τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τι να το κάνει όμως ο ψαγμένος κερδοσκόπος το 200% απόδοση σε 10 χρόνια όταν αγοράζοντας ένα call option στην Apple με 50 δολ, σε μια εβδομάδα βγάζει 600%;
Για να γίνει πιο απλό το παράδειγμα σκεφτείτε ότι ένας επενδυτής έχει σήμερα 1000 δολ. και αγοράζει μια μετοχή που θα του δώσει 200% σε 10 χρόνια ενώ αν αγοράσει 20 call θα κερδίσει άμεσα 12000 δολάρια, Ποιο σας φαίνεται πιο ωραίο! Φυσικά υπάρχει και ο αντίλογος ότι αν δεν πιάσει την κίνηση στην Apple θα χάσει τα 1000 δολ. Άραγε μετά 10 χρόνια θα ζει ο επενδυτής για να δει μια απόδοση 200%!
Το ζητούμενο με αυτά τα παραδείγματα είναι να καταλάβουν όλοι ότι οι αγορές θέλουν το παραμύθι τους. Η Wall Street θέλει τον Λύκο της, τον Μπέρνι, τους 15χρονους που έγιναν εκατομμυριούχοι από τα κρύπτο! Θέλει να δει το σήμερα, σήμερα θέλω να ζήσω, θέλω να κερδίσω, θέλω να κερδοσκοπήσω! Το πολύ μακρινό μέλλον δεν αρμόζει στους νέους της Ζ Generation!
Είχα γράψει σε παλαιότερο άρθρο μου για την εν λόγω γενιά που δεν έμαθε να χάνει στις αγορές, καθώς ζει σε μια συνεχή ανοδική πορεία. Είναι γρήγορη στις κινήσεις της μέσω της τεχνολογίας που γνωρίζει πολύ καλά και έχει την άνεση να μεταλλάσσεται ευκολότερα από εμάς τους παλαιότερους. Μπορεί πολλοί να φοβόμαστε ένα παγκόσμιο κραχ στις αγορές, αυτό όμως δε σημαίνει ότι μια μερίδα επενδυτών-κερδοσκόπων θα αντιδράσει άμεσα και θα αγοράσει 300 pout option στην Apple με 5 δολ, και θα βγάλει 150.000 δολάρια.
Στην πτώση το παραμύθι είναι πιο ωραίο, και πιο γρήγορο, δεν νομίζετε;
Όσο για τα δώρα του αξιαγάπητου Santa Claus θα μοιραστούν και πάλι στους συνήθεις ύποπτους! Σε αυτούς που δεν κοιμούνται, γιατί είπαμε ότι κοιμούνται μόνο αυτοί που φοβούνται! “He sees you when you're sleeping. And he knows when you're awake. He knows if you've been bad or good. So be good for goodness sake.
Η ελληνική αγορά πρέπει να ξυπνήσει από τον βαθύ ύπνο της «ωραίας κοιμωμένης», που όλοι αναζητούν για την ελκυστικότητά της και την ομορφιά της, και να ζήσει και το δικό της παραμύθι! Απλώς χρειάζεται να βρεθεί ο αξιαγάπητος μικροσκοπικός βάτραχος!
