Η Τουρκία λόγω της διαφαινόμενης μη απόκτησης των F-16 VIPER από την Αμερική εξαιτίας των κυρώσεων για τους S-400 αλλά και της επιθετικής συμπεριφοράς της στην Ελλάδα και Κύπρο, απειλεί πλέον ότι θα στραφεί στη λύση των Eurofighter ή των Ρωσικών μαχητικών ή ακόμη και των κινέζικων μαχητικών αεροσκαφών.
Η απόκτηση όμως αεροσκαφών από τη Ρωσία ή την Κίνα θεωρείται αδύνατη και δύσκολα ο Ερντογάν θα στραφεί προς στις χώρες αυτές καθότι, η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία αφ' ενός είναι προσανατολισμένη στη χρήση υλικού δυτικής προέλευσης, έχοντας προσαρμόσει ανάλογα όλες τις δομές λειτουργίας της και αφετέρου η εισαγωγή ενός τόσο σημαντικού οπλικού συστήματος, όπως είναι ένα μαχητικό αεροσκάφος, που διαφέρει ριζικά, τόσο στο δόγμα σχεδίασης όσο και κατασκευής και χρήσης, θα απαιτήσει μία σημαντική επιπλέον δαπάνη για τη δημιουργία της απαραίτητης νέας υποδομής και της προσαρμογής της ήδη υπάρχουσας.
Επίσης η αγορά νέων μαχητικών θα απαιτούσε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια και αρκετά χρόνια για να υλοποιηθεί. Επιπλέον η Τουρκία με μια τέτοια αγορά, από τη Ρωσία ή την Κίνα είναι σίγουρο ότι θα κινδύνευε με επιπλέον κυρώσεις από την Αμερική με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Η μόνη ρεαλιστική επιλογή που υπάρχει για την Τουρκία σε ένα τέτοιο σενάριο, είναι το Βρετανικό μαχητικό Eurofighter Typhoon. Και αυτό επειδή η Αγγλία διατηρεί πολύ στενές σχέσεις με την Τουρκία από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και υποστήριξε τον Ερντογάν, ιδίως μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016.
Και εδώ όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά. Η Βρετανία έχει μόνο έναν μικρό αριθμό από μαχητικά Tranche 1 Typhoons, τα οποία ήδη χρησιμοποιεί για την Αεροπορική της Άμυνα και για ασκήσεις.
Η Τουρκία σε περίπτωση που επιθυμεί άμεσα, στο ελάχιστο δυνατό δηλαδή χρονικό διάστημα, να εντάξει σε υπηρεσία το δικινητήριο Εurofighter - Typhoon, θα πρέπει να απευθυνθεί στη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ιταλία που έχουν διαθέσει προς πώληση τα αεροσκάφη διαμόρφωσης Tranche 1 που είχαν αγοράσει προ εικοσαετίας.
Η αγορά όμως της έκδοσης Tranche 1 Typhoons από τη Βρετανία δεν θα ήταν εφικτή για την Τουρκία, καθώς είναι ξεπερασμένα και σίγουρα δεν πληρούν τα πρότυπα 4++γενιάς.
Τα μαχητικά αυτά δεν έχουν δυνατότητα αξιοποίησης όπλων αέρος – εδάφους και είναι ξεπερασμένα. Μπορούν να φέρουν μόνο πυραύλους αέρος - αέρος των τύπων AIM-120C AMRAAM, AIM-9 Sidewinder, IRIS-T (τα γερμανικά) και ASRAAM (μόνο τα βρετανικά). Τα αεροσκάφη αυτά της έκδοσης αυτής είναι υποδεέστερα των RAFAL και F-16 VIPER.
Σε περίπτωση όμως που επιθυμεί να αποκτήσει πραγματικές δυνατότητες πολλαπλών ρόλων θα πρέπει να προμηθευτεί καινούργια αεροσκάφη διαμόρφωσης Tranche 2, 3 ή 4 που είναι 4++ γενιάς. Το κόστος όμως θα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερο από αυτό των μεταχειρισμένων Tranche 1, όπως βέβαια ασύγκριτα μεγαλύτερος θα είναι και ο χρόνος παράδοσης. Τουλάχιστον πέντε έως εφτά χρόνια. Στο διάστημα αυτό ήδη η χώρα μας θα έχει 24 RAFAL, 84 F-16 VIPER, 38 αναβαθμισμένα F-16 BLOCK 50 και 3 ή 4 φρεγάτες BELHARA.
Επίσης η αναβάθμιση των Tranche 1 στο επίπεδο Tranche 3, που συζητά η Τουρκία, κρίθηκε ασύμφορη και για αυτό το λόγο οι αεροπορικές δυνάμεις που αξιοποιούν τον τύπο (πλην της Ισπανικής Αεροπορίας που αποφάσισε να αναβαθμίσει σε συνεργασία με την εγχώρια βιομηχανία τα 18 αεροσκάφη αυτής της διαμόρφωσης που διαθέτει), επέλεξαν να τα διαθέσουν προς πώληση, παρά το γεγονός ότι έχουν σημαντικό υπόλοιπο ωρών πτήσης.
Τα μαχητικά Eurofighter διαμόρφωσης Tranche 1 δεν είναι πιστοποιημένα για την αξιοποίηση του πυραύλου αέρος - αέρος νέας γενιάς, μεγάλης ακτίνας METEOR. Για να γίνει αυτή η πιστοποίηση απαιτείται χρόνος και σημαντικά κονδύλια. Άλλωστε το πρόβλημα της Τουρκίας είναι η απόκτηση του πυραύλου αέρος - αέρος METEOR άμεσα.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως, για να πωληθούν Eurofighter στην Τουρκία, θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν, πέρα από τους Βρετανούς (οι οποίοι έχουν εν τω μεταξύ, τους περασμένους μήνες, άρει όλους τους περιορισμούς που είχαν επιβάλει στις εξαγωγές αμυντικού υλικού προς την Τουρκία), και οι Γερμανοί, οι Ισπανοί και οι Ιταλοί.
Ως προς τη δυνατότητα ενσωμάτωσής του στο τουρκικό οπλοστάσιο, είναι κάτι που θα χρειαστεί χρόνο, ωστόσο είναι εύκολη συγκριτικά με αυτό που θα ίσχυε για ένα μη ΝΑΤΟϊκό αεροσκάφος. Επιπλέον για την απόκτηση των «φονικών» Meteor απαιτείται και η συγκατάθεση των Γάλλων και των Σουηδών κάτι που είναι πολύ δύσκολο.
Κατά συνέπεια εκτιμάται ότι, η επίλυση αυτών των εκκρεμών διαφορών με την Αμερική και η συμμόρφωσή της με το Διεθνές Δίκαιο, είναι η πιο εφικτή επιλογή για την Τουρκική Πολεμική Αεροπορία δεδομένου ότι, στην καλύτερη περίπτωση, θα της επέτρεπε να αγοράσει τα F-16 VIPER και την αναβάθμιση των άλλων 80 αεροσκαφών F-16. Βεβαίως όλα αυτά θα χρειαζόταν πέντε με εφτά χρόνια.
Συγκριτικά με το Rafale, πρέπει να σημειωθεί πως τα δύο αεροσκάφη είναι σχετικά παρόμοιας φιλοσοφίας. Το Eurofighter Typhoon έχει κάπως καλύτερες πτητικές επιδόσεις, ωστόσο το Rafale (που έχει κάπως πιο συντηρητικό σχεδιασμό, κάτι που συνεπάγεται και μικρότερη κατανάλωση καυσίμου και μεγαλύτερη εμβέλεια) είναι φθηνότερο και με χαμηλότερο κόστος λειτουργίας - συντήρησης, με έμφαση στη μεταφορά οπλικού φορτίου και τα πολύ καλά επίπεδα ελέγχου και ευελιξίας ακόμα και σε χαμηλές ταχύτητες (κάτι που το καθιστά ικανότερο σε κλειστή αερομαχία).
Tο Typhoon, από πλευράς του, εστιάζει στις μέγιστες επιδόσεις σε μεγάλο ύψος και στην ευελιξία σε μεγάλες ταχύτητες. Και τα δύο έχουν κάποια χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας, μα κανένα δεν είναι stealth. Ενώ το Rafale θεωρείται γενικότερα ελαφρώς πιο πολύπλευρο ως μαχητικό λόγω της ιδιαίτερης έμφασης στον ρόλο αέρος - εδάφους. Ως προς τα ηλεκτρονικά τους συστήματα και τα ραντάρ τους, εξαρτάται από την έκδοση, αλλά σε γενικές γραμμές θα μπορούσαν να θεωρηθούν αντίστοιχων παρεμφερών δυνατοτήτων.
Σε κάθε περίπτωση οι Τούρκοι φαίνεται ότι έπειτα και από την αποπομπή τους από το πρόγραμμα του F-35 αλλά και τα σοβαρά εμπόδια που βάζει το Κογκρέσο στην πώληση 40 F-16 block 70 και στην αναβάθμιση ακόμη 80 βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση. Αφού θα έχουν να αντιμετωπίσουν τα πανίσχυρα Ελληνικά Rafale και F-16 Viper ενώ γνωρίζουν από πρώτο χέρι και την αξία των Ελλήνων πιλότων.
Τα RAFALE σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό των F-16 σε VIPER από τις ΗΠΑ, φέρνουν την Τουρκία σε μειονεκτική θέση έναντι της Ελλάδας κυρίως στον αέρα, με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να καίγεται για την απόκτηση μαχητικών αεροσκαφών από τις ΗΠΑ που όμως δεν βλέπει να έρχονται.
* Ο Κωνσταντίνος Ιατρίδης είναι Αντιπτέραρχος (Ι) εα, Επίτιμος Διοικητής ΔΑΥ, Επίτιμος Πρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας, Μέλος του ΠΕΜΑΣ, Αμυντικός Αναλυτής
