Καθησυχαστικά μηνύματα στέλνουν ΗΑΕ και Σ. Αραβία προς την Ελλάδα την επομένη της επαναπροσέγγισης τους με την Τουρκία ενώ οι ΗΠΑ λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον ενεργοποίησαν και πάλι σε υπουργικό επίπεδο το σχήμα συνεργασίας 3+1.
Παρά την ανησυχία που έχει προκαλέσει η διαδικασία επαναπροσέγγισης της Τουρκίας με τα ΗΑΕ και την Σ. Αραβία για τις ενδεχόμενες συνέπειες στις σχέσεις των δυο αραβικών χωρών με την Ελλάδα, τόσο το Αμπού Ντάμπι όσο και το Ριάντ δείχνουν με κάθε τρόπο ότι δεν θέλουν να διαταραχθούν οι διμερείς σχέσεις.
Η πρόσκληση προς τον Κ. Μητσοτάκη από τον πρίγκηπα διάδοχο των ΗΑΕ Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιεντ Αλ Ναχιάν για την ολιγόωρη αλλά εξαιρετικά αποδοτική επίσκεψη στο Άμπου Ντάμπι και η προγραμματιζόμενη επίσκεψη στην Αθήνα του πρίγκηπα διαδόχου της Σ. Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμαν, είναι δυο από τις πολλές κινήσεις που επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει βάθος στην προσέγγιση της Ελλάδας με τις δυο χώρες η οποία σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια. (ο MBS επρόκειτο να επισκεφθεί την Αθήνα στις 20 Μαΐου αλλά λόγω της ασθένειας του πατέρα του Βασιλιά της Σ. Αραβίας, ο χρόνος της επίσκεψης θα συμφωνηθεί δια της διπλωματικής οδού).
Στο Αμπού Ντάμπι οι δυο ηγέτες παρέστησαν στην τελετή υπογραφής μιας σειράς διμερών συμφωνιών που καλύπτουν όλους τους τομείς και συγχρόνως σύμφωνα και με το ανακοινωθέν «εξέφρασαν εμπιστοσύνη στην ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν μελλοντικές προκλήσεις με βάση την ισχύ της υπάρχουσας ευρείας και στέρεης εταιρικής σχέσης, η οποία συνεισφέρει στην αύξηση της αμοιβαίας ασφάλειας, σταθερότητας, οικονομικής ανάπτυξης και εμβληματικής συνεργασίας».
Και δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα πραγματοποιεί επίσκεψη στα ΗΑΕ ο ΑΓΕΕΘΑ στρατηγός Κ. Φλώρος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξε η εμιρατιανή πλευρά για τη συμμετοχή σε προγράμματα στο πλαίσιο του “Repower EU”, όπου μέσω της Ελλάδας θα επενδύσουν στα ευρωπαϊκά προγράμματα, ενώ επίσης έδειξαν ενδιαφέρον για επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα, στα Αιολικά αλλά ακόμη και στις έρευνες νοτίως της Κρήτης.
Για την Ελλάδα παραμένει σημαντικό «κέρδος» το γεγονός ότι δεν άφησε τα τελευταία χρόνια ανεκμετάλλευτη την βαθιά κρίση στις σχέσεις της Τουρκίας με τις χώρες του Κόλπου και άνοιξε διαύλους με ΗΑΕ και Σ.Αραβία που στο παρελθόν δεν υπήρχαν και μάλιστα ειδικά με τα ΗΑΕ έχει υπάρξει και ισχυρό θεσμικό πλαίσιο με την Συμφωνία στρατηγικής σχέσης που είχε υπογράψει ο Κ. Μητσοτάκης σε προηγούμενη επίσκεψη του το 2020.
Βεβαίως πέραν των σχέσεων στα ζητήματα της Ασφάλειας είναι εξαιρετικά σημαντικό να μετατρέψει η Αθήνα σε πράξη τα συνήθως μεγαλεπήβολα σχέδια για την οικονομική συνεργασίας και τις επενδύσεις ,και φαίνεται ότι σε πρώτη φάση με τα ΗΑΕ έγιναν χθες κάποια σημαντικά πρώτα βήματα.
Η επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με τις δυο χώρες του Κόλπου έχει ως αφετηρία κυρίως την αδυναμία του κ. Ερντογαν να κρατήσει ανοικτά όλα τα μέτωπα σε μια χρονιά που είναι προεκλογική για την Τουρκία και με την οικονομία να βρίσκεται σε δεινή θέση, όπου οι χώρες του Κόλπου προβάλουν ως πολύτιμοι επενδυτές ώστε να εισρεύσει στην Τουρκία ζεστό ξένο συνάλλαγμα.
Αυτό είναι το βασικό κίνητρο για την Τουρκία και τον κ. Ερντογάν και αυτό οι Άραβες το γνωρίζουν καλά αναπτύσσοντας μια σχέση η οποία είναι επικερδής οικονομικά ,αλλά πολιτικά τουλάχιστον παραμένει η δυσπιστία γνωρίζοντας ότι ο κ. Ερντογάν εάν ορθοποδήσει και ξεπεράσει τον σκόπελο των εκλογών θα επιστρέψει με ακόμη μεγαλύτερη ορμή στην επεκτατική ηγεμονική πολιτική του η οποία εκ των πραγμάτων στρέφεται και εναντίον των Αράβων του Κόλπου που είναι οι μεγάλοι «αντίπαλοι» στον σουνιτικό κόσμο.
Χθες όμως και η τηλεδιάσκεψη του σχήματος 3+1 σε υπουργικό επίπεδο με την συμμέτοχή των ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Α. Μπλινκεν, της Ελλάδας Ν. Δένδια,της Κύπρου Ι. Κασουλιδη και Γ. Λαπιντ του Ισραήλ , έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα ότι αυτή η συνεργασία δεν ανακόπτεται λόγω των αντιρρήσεων της Τουρκίας αλλά αντιθέτως της δίνεται ώθηση καθώς πλέον αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στην προσπάθεια για δημιουργία κλίματος ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και εξασφάλισης πρόσθετων πηγών ενέργειας για την Ευρώπη.
Στην τηλεδιάσκεψη διαπιστώθηκε για μια ακόμη φορά η διστακτικότητα των Αμερικανών να στηρίξουν συγκεκριμένα ενεργειακά έργα στην Ανατολική Μεσόγειο (εξάλλου είναι πρόσφατη η απόσυρση υποστήριξης του EAST MED από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ), όμως από την Ελλάδα και την Κύπρο προβλήθηκαν τόσο το θέμα του αγωγού όσο και της ηλεκτρικής διασύνδεσης με το Ισραήλ μέσω του EuroAsia Interconnector.
Καθώς από την αμερικανική πλευρά υπάρχει διαρκώς έστω και χλιαρή πίεση για να δηλωθεί ότι το East Med Gas Forum στο οποίο συμμετέχουν σχεδόν όλες οι χώρες της περιοχής είναι ανοικτό και για την Τουρκία , ο Ν. Δένδιας τόνισε σύμφωνα με διπλωματικές πηγές υπό τον θεμελιώδη όρο, ότι τα συμμετέχοντα κράτη θα σεβαστούν το Διεθνές Δίκαιο, όπως το Δίκαιο της Θάλασσας, και βεβαίως τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που απαγορεύει ρητά την απειλή ή τη χρήση βίας. Και ο Έλληνας υπουργός πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο αυτό, η «απειλή χρήση βίας, ο αναθεωρητισμός, οι συνεχείς παραβιάσεις της κυριαρχίας άλλων κρατών, δεν μπορούν να αποτελέσουν βάση για την περιφερειακή συνεργασία».
Παντως σε ότι αφορά τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο είναι σημαντική η χθεσινή ανακοίνωση της ENERGEAN και του διευθύνοντα συμβούλου της Μάθιου Ρήγα για την ανακάλυψη εμπορικά εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος φυσικού αερίου, μεγέθους 8 δισ. κυβικών μέτρων σε βάθος νερού 1769 μέτρων στην ισραηλινή ΑΟΖ στην ερευνητική γεώτρηση «Αθηνά» σε μια νέα περιοχή που η εταιρεία έχει ονομάσει «Περιοχή Ολύμπου».
Η Εταιρία μάλιστα στην ανακοίνωση της προδιαγράφει και τις οδούς αξιοποίησης του αερίου αυτού αναφέροντας τις «πωλήσεις φυσικού αερίου στην αγορά του Ισραήλ, ή εξαγωγές στην Αίγυπτο και άλλες περιφερειακές και ευρωπαϊκές αγορές μέσω αγωγών και LNG μέσω της Κύπρου ή/και της Αιγύπτου» ,επιλογές οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνουν την επιλογή αγωγού προς Τουρκία όπως απαιτεί ο κ .Ερντογάν.
