Του Κωνσταντίνου Λουκόπουλου
Το βράδυ της Δευτέρας 30 Απριλίου πολλοί από εμάς , σε όλο τον κόσμο, είδαμε στις ειδήσεις τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου να πραγματοποιεί μία κατά γενική ομολογία εντυπωσιακή παρουσίαση! Απευθυνόμενος όχι τόσο στον Ισραηλινό λαό όσο κυρίως στην Διεθνή Κοινότητα, δήλωσε πως η χώρα του έχει τις απαραίτητες αποδείξεις ότι το Ιράν ψεύδεται.
Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός υποστήριξε ότι η γνωστή Συμφωνία Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) μεταξύ του Ιράν και των χωρών P5+1 (5 μόνιμα μέλη του ΣΑ/ΟΗΕ συν τη Γερμανία και την ΕΕ) του 2015, για τον έλεγχο του πυρηνικού του προγράμματος χρησιμοποιείται για να κερδίσει η Τεχεράνη χρόνο και να καλυφθεί έτσι ώστε να υλοποιήσει τελικά την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.
Κρίνεται σκόπιμο όμως να επισημανθεί ότι η τηλεοπτική αυτή ομιλία Νετανιάχου πραγματοποιήθηκε πριν συμπληρωθούν 24 ώρες από την προσβολή στρατιωτικών στόχων σε δύο περιοχές μέσα στην Συρία ( Χαμά και Βορείως του Χαλεπίου). Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες καταστράφηκαν 200 βλήματα Επιφανείας-Επιφανείας και φονεύθηκαν 11 Ιρανοί.
Με απλά λόγια οι επιθέσεις αυτές έστειλαν ένα σαφές και αυστηρό μήνυμα στην Τεχεράνη η οποία διατηρεί ισχυρές παραστρατιωτικές μονάδες στην Συρία και της οποίας όλοι οι Κυβερνητικοί Αξιωματούχοι διαρκώς αναφέρονται στην αναγκαιότητα καταστροφής του Ισραήλ και τις προσπάθειες που κάνει η χώρα τους σε αυτήν την κατεύθυνση.
Μετά την χρήση στρατιωτικής ισχύος από το Ισραήλ, ήλθε και η ομιλία του Ισραηλινού Πρωθυπουργού που αποτέλεσε μία τυπική πράξη «δημόσιας διπλωματίας» (αποτελεί αντικείμενο «διδασκαλίας» για τους δικούς μας). Αυτό βέβαια υποδηλώνεται από το γεγονός ότι το ουσιαστικό πρώτο μέρος της παρουσίασης έγινε στην Αγγλική γλώσσα και επιδείχθηκε υλικό που κατά τα φαινόμενα υπεκλάπη από τις Υπηρεσίες Πληροφοριών του Ισραήλ.
Η ομιλία έγινε 13 ημέρες πριν από την ημέρα που θα αποφασιστεί αν οι ΗΠΑ θα παραμείνουν στη συμφωνία ή θα αποχωρήσουν, επιβάλλοντας μάλιστα εκ νέου κυρώσεις στο Ιράν και αφού έχουν τοποθετηθεί και οι λοιποί συμβαλλόμενοι της P5+1 και 2 εβδομάδες πριν την μεταφορά της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ.
Κάτι που είναι πλέον εφικτό στην Ουάσιγκτον μετά την αποπομπή και αντικατάσταση του πρώην ΥΠΕΞ Ρεξ Τίλερσον και του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Χ.Ρ. Μακμάστερ οι οποίοι είχαν εκφράσει δημόσια σκεπτικισμό για την σκοπιμότητα αποχώρησης των ΗΠΑ από την Συμφωνία και την επιβολή νέων κυρώσεων.
Αυτό το εντυπωσιακά αρχείο αποδείξεων (τόμοι εγγράφων και CDs) που έχει στα χέρια του το Ισραήλ αναμένεται να παρουσιαστεί το επόμενο διήμερο στα λοιπά μέρη που υπέγραψαν την Συμφωνία του 2015 με έμφαση στην Γαλλία η οποία διατηρεί ακόμα σοβαρές επιφυλάξεις, κάτι που σημειωτέον συζητήθηκε και στην πρόσφατη επίσημη επίσκεψη του Γάλλου Προέδρου στον Λευκό Οίκο.
Η ΕΕ ως συμβαλλόμενο μέρος για μία ακόμα φορά δια δηλώσεων της κ. Μογκερίνι εμμένει στην άποψη της ότι η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) είναι ο μόνος αμερόληπτος επιθεωρητής τηρήσεως της Συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, με ότι αυτό σημαίνει.
Επειδή «όλοι και όλα» στην Μέση Ανατολή συνδέονται ως συγκοινωνούντα δοχεία, είναι εύκολο να συμπεράνουμε ότι μετά τις Ισραηλινές καταγγελίες θα επιταχυνθεί και θα ενισχυθεί η σταδιακή προσέγγιση Ισραήλ με την Σαουδική Αραβία την οποία παρακολουθούμε εδώ και κάποιους μήνες.
Ο Οίκος των Σαούντ βλέπει στο Ισραήλ έναν ισχυρό Σύμμαχο απέναντι στο απειλητικό Σιιτικό θεοκρατικό Ιράν που ποτέ δεν έκρυψε και τις ηγεμονικές του φιλοδοξίες σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή. Με τον ίδιο τρόπο βλέπει το Ισραήλ την Σαουδική Αραβία. Και η προσέγγιση αυτή φυσικά έχει τις ευλογίες των ΗΠΑ ενώ θετικά βλέπει την εξέλιξη αυτή και η Αίγυπτος. Παρεμπιπτόντως πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η προσέγγιση Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας και από δίπλα η Αίγυπτος ίσως να δημιουργήσει και τις συνθήκες επίλυσης του «Παλαιστινιακού».
Δεν είναι όμως μόνο το πυρηνικό του πρόγραμμα συνδυαζόμενο με το πρόγραμμα των βαλλιστικών πυραύλων. Από τον Περσικό Κόλπο και το γειτονικό Ιράκ μέχρι την Συρία και από εκεί στον Λίβανο και νοτιότερα στη Λωρίδα της Γάζας έχει δημιουργηθεί μία Ζώνη, ένας γεωγραφικός διάδρομος ελεγχόμενος από το Ιράν που αποτελεί πηγή αστάθειας. Σε «άμεση επαφή» πλέον συνεχίζει να ενισχύει στρατιωτικά την Hezbollah στον Λίβανο ενώ τορπιλίζει κάθε προσπάθεια ειρηνικής προσέγγισης Ισραήλ-Παλαιστινίων ενισχύοντας τα ακραία στοιχεία των Παλαιστινίων και βεβαίως την σουνιτική (!) Hamas!
Η Ιρανική παρουσία στην Συρία συνιστά για το Ισραήλ σημαντική απειλή. Υπάρχουν σημαντικές μονάδες της «Quds Forces» που αποτελούν τις Ειδικές Δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC) με χιλιάδες πλέον άνδρες που διαθέτουν βαρύ στρατιωτικό υλικό. Αποτελούν τον κορμό της μεγάλης Σιιτικής παραστρατιωτικής δύναμης με το όνομα Λαϊκός Στρατός (Jaysh al Shabi) κάτω από την διοίκηση του περιβόητου και «πανταχού παρόντος» στις συγκρούσεις της Μέσης Ανατολής, Ιρανού Στρατηγού Κασσέμ Σουλειμάνι, που αναφέρεται απ' ευθείας στον Αγιοτολάχ Αλί Χαμενέι και μπαινοβγαίνει ανενόχλητος στο Ιράκ και στην Συρία παρά την ταξιδιωτική οδηγία του ΟΗΕ.
Σημαντική όμως ήταν και η τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός με τον Ρώσο Πρόεδρο Vladimir Putin αμέσως μετά την τηλεοπτική του ομιλία. Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εκδόθηκε από το Κρεμλίνο, ο Πούτιν επεσήμανε για μία ακόμα φορά ότι «η Ρωσία θεωρεί την Συμφωνία JCPOA μείζονος σημασίας για τη διασφάλιση της διεθνούς σταθερότητας και ασφάλειας και ότι θα πρέπει να τηρείται αυστηρά από όλες τις πλευρές».
Διερμηνεύοντας την δήλωση αυτή θα μπορούσαμε να πούμε ότι απευθύνεται κυρίως προς την Τεχεράνη και με ανοιχτό ακόμα το θέμα της Συρίας η Μόσχα δεν θα ήθελε μεγαλύτερες περιπλοκές στην Μέση Ανατολή.
Δεν είναι δύσκολο να συμπεράνουμε ότι ο Νετανιάχου επιλέγει την Στρατηγική «των δύο δρόμων»! Το Ισραήλ τουλάχιστον σε αυτή την φάση και σε ότι αφορά στο πυρηνικό του πρόγραμμα επιλέγει την διεθνοποίηση και όχι κάποια προληπτική επίθεση στο Ιράν.
Με την στήριξη των ΗΠΑ, της Διεθνούς Κοινότητος σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση σε συνδυασμό με την ευμενή ουδετερότητα της Ρωσίας, επιδιώκει να απομονώσει τόσο σε περιφερειακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο το Ιράν έτσι ώστε με τις απαραίτητες κυρώσεις να βάλει ταφόπλακα στο πυρηνικό του πρόγραμμα και οπωσδήποτε να αναστείλει τις ηγεμονικές του φιλοδοξίες και την περικύκλωση του Ισραήλ.
Από την άλλη μεριά όμως «διευκρινίζει» αποτρεπτικά ότι οποιαδήποτε άλλη επιθετική κίνηση των Ιρανών μέσα στην Συρία θα αντιμετωπιστεί με ισχυρά στρατιωτικά μέσα και μπορεί να φθάσει ακόμα και σε γενικότερη σύρραξη και ίσως στην καταστροφή όλων των Ιρανικών παραστρατιωτικών που βρίσκονται εκεί. Αξίζει να επισημανθεί ότι η Κνεσέτ (Ισραηλινό Κοινοβούλιο) τροποποίησε την εβδομάδα αυτή τον σχετικό Νόμο και ο Πρωθυπουργός μαζί με τον Υπουργό Άμυνας μπορούν σε ειδικές περιπτώσεις να θέσουν την χώρα σε κατάσταση πολέμου χωρίς την σύγκληση του ειδικού Κυβερνητικού Συμβουλίου.
Παρά την όποια επιθετική ρητορική τα κέντρα εξουσίας στην Τεχεράνη, τα οποία μάλιστα είναι πολλά, αντιλαμβάνονται πλέον πολύ καλά την σκληρή για αυτούς πραγματικότητα. Ότι αδυνατούν σε μία αναμέτρηση να αντιμετωπίσουν μαζί Ισραήλ-ΗΠΑ και ενδεχομένως την Σαουδική Αραβία δεδομένης και της απροθυμίας ή αδυναμίας της Ρωσίας να εμπλακεί στο πλευρό της στρατιωτικά.
Σε ότι αφορά στην Συμφωνία (JCPOA) οι Ιρανοί ελπίζουν στο να συνεχίσουν την εφαρμογή της με την ΕΕ, την Ρωσία και την Κίνα κάτι που είναι πλέον πολύ πιθανό αν διερμηνεύσουμε σωστά τις δηλώσεις που έκαναν οι εκπρόσωποι των συμβαλλόμενων μερών. Ποιες όμως μεγάλες Ευρωπαϊκές Εταιρείες θα κάνουν business με το Ιράν όταν θα κινδυνεύουν να δεχθούν κυρώσεις από τις ΗΠΑ για αυτό;
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι συντονιστής - υπεύθυνος για τα θέματα Άμυνας και Διπλωματίας στο liberal.gr. Είναι απόφοιτος της ΣΕΘΑ και έχει περατώσει Στρατηγικές Σπουδές Ασφαλείας.
Διατέλεσε Εκπρόσωπος Τύπου του Α/ΓΕΕΘΑ, διευθυντής Διεθνών Σχέσεων στο ΥΕΘΑ/ΓΓΟΣΑΕ, και υπηρέτησε σε διοικητικές και επιτελικές θέσεις στην Ελλάδα και στο ΝΑΤΟ.
Φωτογραφία AP
