Η Τουρκία σιγοκλείνει την πόρτα του διαλόγου και της συνεννόησης με την Ελλάδα, περιορίζοντας πλέον τους αρχικά φιλόδοξους στόχους της διαδικασίας και προκαλώντας προβληματισμό για το πώς θα γίνει η διαχείριση θεμάτων, που προκύπτουν καθημερινά επί του πεδίου, χωρίς να επιστρέψουμε στην εποχή των κρίσεων...
Τις τελευταίες εβδομάδες, όχι μόνο με τις παραβάσεις εντός FIR Αθηνών και τις πρώτες παραβιάσεις του ΕΕΧ, εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, αλλά με την αύξηση των μεταναστευτικών ροών και κυρίως με τις τουρκικές παρεμβάσεις στις έρευνες για πόντιση καλωδίου στο Αιγαίο και στο Καρπάθιο, η Τουρκία στέλνει το μήνυμα ότι όχι μόνο δεν είναι διατεθειμένη να κάνει βήμα πίσω από τις διεκδικήσεις της εις βάρος της χώρας μας, αλλά ούτε δίνει τη δυνατότητα να υπάρξει μηχανισμός απορρόφησης των εντάσεων.
Διότι και στο θέμα των ερευνών αποδείχθηκε, ότι η Τουρκία ως κινήσεις αποκλιμάκωσης βλέπει μόνο την υποχώρηση της Ελλάδας και την έμμεση αποδοχή των αρμοδιοτήτων και δικαιωμάτων που διεκδικεί σε περιοχές, ακόμη και μόλις έξω από τα χωρικά ύδατα των 6 ν.μ. των νησιών.
Ο Υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Γ. Γκιουλέρ, δήλωσε ότι «κανένα έργο δεν θα γίνει στη Μεσόγειο, χωρίς την έγκριση της Τουρκίας» και επικαλέστηκε γι' αυτό το επεισόδιο της Κάσου, που σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό, οι έρευνες του ιταλικού σκάφους συνεχίσθηκαν μόνο αφού έλαβε άδεια από τις Τουρκικές Αρχές και συγχρόνως εξέφρασε την αποφασιστική στάση της Τουρκίας για να εμποδιστούν «μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες στην υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας».
Οι δηλώσεις Γκιουλέρ, ο οποίος θυμήθηκε ακόμη και το Πρωτόκολλο της Βέρνης του 1975 (το οποίο έχει καταστεί ανενεργό, αφορούσε σεισμικές έρευνες υδρογονανθράκων και για τη συγκεκριμένη περίοδο που διαρκούσαν οι συνομιλίες), για να υποστηρίξει ότι είναι παράνομες οι έρευνες της Ελλάδας για πόντιση καλωδίου μεταξύ των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, καθώς όπως είπε, παραβιάζουν την «τουρκική υφαλοκρηπίδα», ήταν ο τελευταίος κρίκος μιας αλυσίδας δηλώσεων και κινήσεων της Άγκυρας, που δείχνουν σταδιακή αλλαγή κλίματος.
Είχαν προηγηθεί, η αντίδραση της Τουρκίας στους χάρτες της Κομισιόν που παρουσιάζουν την ελληνική ΑΟΖ, καθώς και οι συχνές δηλώσεις του Χακάν Φιντάν με τη δική του εκδοχή για το περιεχόμενο των συνομιλιών με τον Έλληνα ομόλογό του, επιβαρύνοντας το κλίμα, σε μια χρονική στιγμή, που ο θόρυβος από την διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά από τη Νέα Δημοκρατία έχει περιορίσει τα περιθώρια ελιγμών του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη.
Όμως, οι συνεχείς δηλώσεις του Χ. Φιντάν για το περιεχόμενο των συνομιλιών με τον Γ. Γεραπετρίτη και κυρίως η επίσημη έγερση θεμάτων που αφορούν την κυριαρχία της Ελλάδας, όπως η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε νησιά και νησίδες του Αιγαίου συνιστούν παραβίαση του πνεύματος και του γράμματος της Διακήρυξης των Αθηνών που αναφέρει: «Τα Μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους».
Η Αθήνα οφείλει να επισημάνει στην τουρκική πλευρά την παραβίαση αυτή και να συστήσει την αποφυγή τέτοιων δηλώσεων που δηλητηριάζουν το κλίμα, σε ένα περιβάλλον που ήδη έχει επιβαρυνθεί και θα αντιμετωπίσει άμεσα νέες προκλήσεις. Με πρώτη την έξοδο και πάλι στα διεθνή ύδατα του ερευνητικού πλοίου Ievoli Relume, στο πλαίσιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου, χωρίς να έχει βρεθεί προς το παρόν φόρμουλα που θα αποτρέψει πιθανές τουρκικές αντιδράσεις.
Από τον Ιούλιο, όταν προέκυψε η ένταση γύρω από την Κάσο, έως τον Οκτώβριο, όταν ξεκίνησαν οι έρευνες για την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, η Τουρκία ακολούθησε την ίδια τακτική. Χρησιμοποιεί δραστηριότητες που εμπίπτουν στις ελευθερίες των θαλασσών για να εγείρει αξιώσεις επί της δυνητικής ελληνικής υφαλοκρηπίδας, ακόμη και σε περιοχές που δεν βρίσκονται καν εντός του παράνομου Τουρκολιβυκού μνημονίου.
Η ελληνική πλευρά, σύμφωνα με πληροφορίες, έθεσε το ζήτημα στον Χακάν Φιντάν, με σκοπό να αποφευχθεί η ένταση το επόμενο διάστημα. Η Τουρκία, ωστόσο, έχει ήδη αποκαλύψει τις διαθέσεις της, αποστέλλοντας ανοιχτά της Κάσου πολεμικά πλοία που συμμετείχαν σε άσκηση ως προειδοποίηση, καθώς απλώς είχε γίνει γνωστό ότι επρόκειτο να ξεκινήσουν οι έρευνες του Ιevoli Relume, το οποίο τότε βρίσκονταν στο λιμάνι του …Ηρακλείου.
Το ιταλικό ερευνητικό πραγματοποιεί, από τις 20 Νοεμβρίου, έρευνες, εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, εκτός από μια μικρή περιοχή βορειοανατολικά του Λασιθίου στα διεθνή ύδατα. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, το Ievoli Relume αναμένεται να κινηθεί ανατολικά, σε περιοχές εντός της ελληνικής ΑΟΖ, όπως αυτή έχει οριοθετηθεί με την Ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, η οποία επικαλύπτει το παράνομο Τουρκολιβυκό μνημόνιο. Και αυτό, θα αποτελέσει την επόμενη μεγάλη δοκιμασία στη διαδικασία ελληνοτουρκικής προσέγγισης.
Καθώς η τουρκική πλευρά και ο ίδιος ο Χ. Φιντάν επαναφέρουν διαρκώς την ατζέντα των «αλληλένδετων θεμάτων», όπως τη χαρακτηρίζουν, με όλο το πακέτο των τουρκικών διεκδικήσεων και την Αθήνα να παραμένει σταθερά στη θέση της για μια και μόνη διαφορά, αυτή της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, είναι προφανές ότι ο διάλογος Γεραπετρίτη - Φιντάν πλησιάζει τα όριά του.
Έτσι, καθώς τη Δευτέρα και την Τρίτη θα πραγματοποιηθούν στην Αθήνα οι συναντήσεις για τη Θετική Ατζέντα και τον Πολιτικό Διάλογο, αναμένεται να επιλεγεί μια πιο «χαμηλή ταχύτητα» στην όλη διαδικασία, καθώς όχι μόνο οι εσωτερικές αναταράξεις και στις δύο χώρες, με πιο έντονες αυτές στην Ελλάδα, αλλά κυρίως οι ανελαστικές θέσεις της Τουρκίας δεν επιτρέπουν την οποιαδήποτε πρόοδο.
