Για γεωπολιτική θύελλα στην Ανατολική Μεσόγειο κάνει λόγο σε άρθρο του το Foreign Policy, σχολιάζοντας την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί εξαιτίας των παραβατικών ενεργειών της Τουρκίας. Παράλληλα επισημαίνει ότι η διεξαγωγή ερευνών σε ύδατα νοτίως της Κρήτης αποτελεί «κόκκινη γραμμή» που η Τουρκία δεν μπορεί να περάσει.
Στο άρθρο με τίτλο «Πώς εξελίχθηκε η Ανατολική Μεσόγειος στο μάτι μιας γεωπολιτικής καταιγίδας;» ο Μάιλ Τάντσουμ, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο ισπανικό Πανεπιστήμιο της Ναβάρα και συνεργάτης μεταξύ άλλων του Ερευνητικού Κέντρου Τρούμαν για την Προώθηση της Ειρήνης, αναφέρεται στο ιστορικό της κλιμάκωσης και την πρόσφατη σύγκρουση της τουρκικής φρεγάτας Kemal Reis με την ελληνική «Λήμνος» κοντά στο Καστελόριζο παραθέτοντας εκτιμήσεις για το που θα οδηγηθεί η κατάσταση αυτή και πώς μπορεί να αρθεί το αδιέξοδο.
«Περισσότερο από ποτέ ο τελευταίος κύκλος κλιμάκωσης κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μια πολυεθνική σύρραξη. Σε μια επίδειξη σθεναρής υποστήριξης προς την Ελλάδα έναντι της Τουρκίας η Γαλλία έστειλε πολεμικά πλοία στα διαφιλονικούμενα ύδατα και υποσχέθηκε να στείλει κι άλλα. Η Αίγυπτος και το Ισραήλ, που διεξάγουν τακτικά κοινά στρατιωτικά γυμνάσια με την Ελλάδα επίσης εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στην Αθήνα. Με την Γαλλία και την Αίγυπτο ήδη σε ανοικτή σύγκρουση με την Τουρκία στη Λιβύη, παρατηρητές ανά την υφήλιο φοβούνται ότι τυχόν περαιτέρω κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να πυροδοτήσει μια ευρω-μεσοανατολική θύελλα», σημειώνει.
Το άρθρο υπογραμμίζει ότι «επί δεκαετίες οι διαφωνίες για τα θαλάσσια σύνορα ήταν θέμα τοπικό», αλλά με τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου την τελευταία πενταετία η Ανατολική Μεσόγειος μετατράπηκε σε «στρατηγική αρένα» με την Ιταλία και τη Γαλλία να παίζουν σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την αλλαγή που έφερε σε ακόμη μεγαλύτερη αντιπαλότητα την ήδη περίπλοκη σχέση της ΕΕ με την Τουρκία. Ως πυροκροτητής αυτών των εξελίξεων ήταν η ανακάλυψη τον Αύγουστο του 2015 του τεράστιου κοιτάσματος φυσικού αερίου Ζορ από την Eni σε αιγυπτιακή θαλάσσια ζώνη, με την ιταλική εταιρεία να προωθεί σχέδιο εκμετάλλευσης του κυπριακού, αιγυπτιακού και ισραηλινού φυσικού αερίου και την υγροποίησή του σε αιγυπτιακές εγκαταστάσεις – σε μια από τις οποίες είναι βασικός μέτοχος – και την πώλησή του στη συνέχεια στην Ευρώπη».
«Κόκκινη γραμμή» η Κρήτη
Ο αρθρογράφος υποστηρίζει ότι οι περισσότερες εμπλεκόμενες πλευρές στην περιοχή και την ΕΕ θέλουν να αποτραπεί η κλιμάκωση και να βρεθεί διέξοδος: «Αν και στηρίζουν την Ελλάδα, ούτε την Αίγυπτο ούτε το Ισραήλ συμφέρει να συρθούν σε πόλεμο με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ΕΕ εξέφρασε την αμέριστη υποστήριξη στα μέλη της, την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά είναι διχασμένη ως προς τον χειρισμό της κρίσης. Οι έξι χώρες της στη Μεσόγειο είναι μοιρασμένες. Η Ελλάδα, η Κύπρος κι η Γαλλία υποστηρίζουν την ανάληψη ισχυρής δράσης έναντι της Τουρκίας, ενώ η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία – που έχουν σημαντικά εμπορικά συμφέροντα με την Τουρκία στην κεντρική και δυτική Μεσόγειο – το αποφεύγουν. Η Γερμανία, που έχει την προεδρία της ΕΕ από τον Ιούλιο, θα μπορούσε να δώσει τέλος στο αδιέξοδο.
Αν και το Βερολίνο συνήθως ενδίδει στο Παρίσι για την πολιτική στη Μεσόγειο, θέλει να κρατήσει όσο το δυνατόν πιο κοντά την Τουρκία στην ΕΕ. Ωστόσο, η Τουρκία παίζει κοντά στα άκρα. Αν το παρατραβήξει, η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα στραφούν πλήρως προς την πλευρά της Ελλάδας. Η κόκκινη γραμμή που δεν μπορεί να περάσει η Τουρκία είναι η Κρήτη, τα νότια ύδατα της οποίας θεωρείται ότι κρύβουν σημαντικές ποσότητες πετρελαίου ή φυσικού αερίου. Αν και διεθνώς αναγνωρίζονται ως ελληνικά χωρικά ύδατα, ο χάρτης Άγκυρας-Τρίπολης παραχωρεί την περιοχή στη Λιβύη. Αν η Τουρκία στείλει ερευνητικό σκάφος κοντά στις νότιες ακτές της Κρήτης, τότε όλα είναι ανοικτά.
Μέχρι στιγμής η Τουρκία δεν πέρασε αυτή τη γραμμή. Ίσως η Άγκυρα να κρατά ως διαπραγματευτικό χαρτί τις έρευνες στα ύδατα της Κρήτης», σχολιάζει ο αρθρογράφος του Foreign Policy. Και καταλήγει: «Η όποια σοβαρή διαδικασία αποκλιμάκωσης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας απαιτεί μια τρίτη πλευρά με επαρκή επιρροή για να ωθήσει την Άγκυρα και την Αθήνα σοβαρό διάλογο. Έτσι ίσως το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα για την περιοχή είναι οι πρόσφατες εποικοδομητικές προσπάθειες των ΗΠΑ για εκεχειρία και ουδέτερη ζώνη στη Λιβύη. Η αποσύνδεση των διαφόρων περιφερειακών συρράξεων δημιουργεί ένα άνοιγμα για ρεαλιστικό διάλογο αναφορικά με τις μεσογειακές θαλάσσιες ζώνες. Υπάρχει ένα παράθυρο εξόδου. Αυτή η ευκαιρία θα απαιτήσει να δράσουν οι ΗΠΑ, ίσως σε συντονισμό με τις ΗΠΑ, με διπλωματική ικανότητα και αφοσίωση».
