Το γεγονός ότι η τουρκική πολεμική αεροπορία παραπαίει δεν αποτελεί πλέον μυστικό στη γείτονα χώρα. Απεναντίας, έχει αρχίσει και γίνεται αντικείμενο συζήτησης ακόμη και δημοσίως.
Χαρακτηριστική είναι η παρέμβαση του πρώην αρχηγού της τουρκικής αεροπορίας, Αμπιντίν Ουνάλ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Hurriyet, στην οποία χωρίς περιστροφές είπε ξεκάθαρα ότι αν δεν πάρουν άμεσα τα 40 F-16 Viper από τις ΗΠΑ, τότε η Ελλάδα το 2025 θα διαθέτει αεροπορική υπεροχή, δεδομένου ότι αποκτά συνεχώς νέα F-16 Viper, Rafale και θα αρχίσει να παραλαμβάνει και τα F-35.
Συνεπώς, η απόκτηση των 40 F-16V και η αναβάθμιση άλλων 80 αεροσκαφών F-16 σε VIPER είναι ένα θέμα υψίστης σημασίας για την Τουρκία, ένα θέμα που καίει θα λέγαμε τον Ερντογάν για τη διατήρηση της ισορροπίας στο Αιγαίο.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε δηλώσει προ καιρού ότι, αν οι Αμερικανοί δεν δώσουν τα F-16V θα μπορούσε να απευθυνθεί και σε άλλες χώρες για αγορά μαχητικών αεροσκαφών. Αφήνοντας να εννοηθεί ότι αναφέρεται στην Ρωσία, την Κίνα ή την Αγγλία.
Ο πτέραρχος εα. Karakuş (σύμβουλος Άμυνας του Ερντογάν) προσφάτως είχε δηλώσει: «Φυσικά, το F-16 είναι το πιο κατάλληλο. Έχουμε σχεδόν 240 αεροπλάνα. Η υποδομή της Τουρκίας είναι έτοιμη για αεροπλάνα F-16». Και προσέθεσε ότι, εάν η πώληση του F-16 δεν εγκριθεί από τις ΗΠΑ, μπορεί να επιλεγεί μόνο ένα αεροσκάφος. Αυτό δεν είναι άλλο από το Eurofighter Typhoon, κοινή παραγωγή Αγγλίας – Γερμανίας – Ισπανίας και Ιταλίας. Αυτή είναι η συμφέρουσα για την Τουρκία λύση.
Οι Τούρκοι δεν κρύβουν βέβαια ότι η απόκτηση EF-2000 Typhoon δεν είναι παρά λύση ανάγκης, σε περίπτωση που δεν επιλυθεί το πρόβλημα που μπλοκάρει την απόκτηση της πλέον προηγμένης έκδοσης των F-16. Η δε, διαδικασία απόκτησης και επιχειρησιακής αξιοποίησης θα πάρει πολύ καιρό, ενώ το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν στην αεροπορία είναι άμεσο.
Επίσης, το κόστος υποστήριξης των EF-2000 Typhoon είναι πολύ υψηλό, ενώ η Τουρκία θα πρέπει να δημιουργήσει και υποδομές, γεγονός που θα εκτοξεύσει το κόστος. Το δε, κόστος ανά ώρα πτήσης του συγκεκριμένου μαχητικού, που είναι δικινητήριο, είναι πολύ υψηλότερο των F-16.
Ωστόσο, η μόνη ρεαλιστική επιλογή που υπάρχει για την Τουρκία σε ένα τέτοιο σενάριο, είναι το Βρετανικό μαχητικό Eurofighter Typhoon. Και αυτό επειδή η Αγγλία διατηρεί πολύ στενές σχέσεις με την Τουρκία από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και υποστήριξε τον Ερντογάν, ιδίως μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016.
Η Τουρκία σε περίπτωση που επιθυμεί άμεσα, στο ελάχιστο δυνατό δηλαδή χρονικό διάστημα, να εντάξει σε υπηρεσία το δικινητήριο Εurofighter – Typhoon, θα πρέπει να απευθυνθεί στη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ιταλία που έχουν δυνατότητες πώλησης αεροσκαφών διαμόρφωσης Tranche 1, τα οποία είχαν αγοράσει προ εικοσαετίας.
Η αγορά όμως της έκδοσης Tranche 1 Typhoon από τη Βρετανία δεν είναι εφικτή για την Τουρκία, καθώς είναι ξεπερασμένα και σίγουρα δεν πληρούν τα πρότυπα 4++γενιάς (αντίστοιχα των RAFAL και F-16V).
Τα μαχητικά Eurofighter διαμόρφωσης Tranche 1 δεν είναι πιστοποιημένα για την αξιοποίηση του πυραύλου αέρος - αέρος νέας γενιάς και μεγάλης ακτίνας METEOR. Για να γίνει αυτή η πιστοποίηση απαιτείται χρόνος και σημαντικά κονδύλια. Άλλωστε το πρόβλημα της Τουρκίας είναι απόκτηση του πυραύλου αέρος- αέρος METEOR άμεσα.
Σε περίπτωση όμως που επιθυμεί να αποκτήσει πραγματικές δυνατότητες πολλαπλών ρόλων θα πρέπει να προμηθευτεί καινούργια αεροσκάφη διαμόρφωσης Tranche 3 ή 4 που είναι 4++ γενιάς. Το κόστος όμως θα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερο από αυτό των μεταχειρισμένων Tranche 1, όπως βέβαια ασύγκριτα μεγαλύτερος θα είναι και ο χρόνος παράδοσης. Τουλάχιστον πέντε έως εφτά χρόνια.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, για να πωληθούν Eurofighter στην Τουρκία, θα πρέπει να συμφωνήσουν, πέρα από τους Βρετανούς (οι οποίοι έχουν εν τω μεταξύ, τους περασμένους μήνες άρει όλους τους περιορισμούς που είχαν επιβάλει στις εξαγωγές αμυντικού υλικού προς την Τουρκία), και οι Γερμανοί, οι Ισπανοί και οι Ιταλοί. Ως προς τη δυνατότητα ενσωμάτωσής του στο τουρκικό οπλοστάσιο, είναι κάτι που θα χρειαστεί χρόνο, ωστόσο είναι εύκολη συγκριτικά με αυτό που θα ίσχυε για ένα μη ΝΑΤΟϊκό αεροσκάφος. Επιπλέον, για την απόκτηση των «φονικών» Meteor απαιτείται και η συγκατάθεση των Γάλλων και των Σουηδών κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο τώρα, αλλά ίσως εφικτό στο μέλλον για λόγους συμφέροντος και με άλλα δεδομένα. Δεν πρέπει να το αποκλείουμε.
Συγκριτικά με το Rafale, πρέπει να σημειωθεί πως τα δύο αεροσκάφη είναι σχετικά παρόμοιας φιλοσοφίας. Το Eurofighter Typhoon έχει κάπως καλύτερες πτητικές επιδόσεις, ωστόσο το Rafale (που έχει κάπως πιο συντηρητικό σχεδιασμό, κάτι που συνεπάγεται και μικρότερη κατανάλωση καυσίμου και μεγαλύτερη εμβέλεια) είναι φθηνότερο και με χαμηλότερο κόστος λειτουργίας - συντήρησης, με έμφαση στη μεταφορά οπλικού φορτίου και τα πολύ καλά επίπεδα ελέγχου και ευελιξίας ακόμα και σε χαμηλές ταχύτητες (κάτι που το καθιστά ικανότερο σε κλειστή αερομαχία).
Tο Eurofighter, από πλευράς του, εστιάζει στις μέγιστες επιδόσεις σε μεγάλο ύψος, στην μεταφορά μεγάλου οπλικού φορτίου και στην ευελιξία σε μεγάλες ταχύτητες. Και τα δύο έχουν κάποια χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας, μα κανένα δεν είναι stealth.
Το Rafale θεωρείται γενικότερα ελαφρώς πιο πολύπλευρο ως μαχητικό λόγω της ιδιαίτερης έμφασης στον ρόλο αέρος - εδάφους. Ως προς τα ηλεκτρονικά τους συστήματα και τα ραντάρ τους, εξαρτάται από την έκδοση, αλλά σε γενικές γραμμές θα μπορούσαν να θεωρηθούν αντίστοιχων παρεμφερών δυνατοτήτων. Και τα δύο φέρουν το φονικό όπλο Meteor που αποτελεί πλεονέκτημα.
Το ερώτημα που τίθεται είναι: Μπορεί το Eurofighter να είναι ικανός αντίπαλος για τα Ελληνικά Rafale; Αδιαμφισβήτητα ναι, αλλά μόνο στην έκδοση Tranche 4 με το ραντάρ AESA Captor, ή έστω στην έκδοση Tranche 3A.
Όλες οι άλλες εκδόσεις, είναι ικανές μεν, αλλά δεν μπορούν να βρεθούν στο επίπεδο του Rafale F3R. Μπορεί το αεροσκάφος να έχει πανίσχυρους κινητήρες, να είναι βελτιστοποιημένο για αερομαχίες, αλλά δεν προβλέπεται να αερομαχεί με το Rafale. Οι Τούρκοι αν τελικά αποφασίσουν να αγοράσουν το Eurofighter θα πάρουν την έκδοση Tranche 3 ή 4.
Και επειδή στις διεθνείς σχέσεις δεν υπάρχουν διαρκείς φιλίες, αλλά διαρκή συμφέροντα, αν ξεπεραστούν τα παραπάνω προβλήματα και η Τουρκία αποφασίσει να πάρει τα EUROFIGHTER προηγμένης διαμόρφωσης Tranche 3 ή 4, και μάλιστα 40 ή και περισσότερα, και με τους πυραύλους Meteor, τότε τα δεδομένα για τη χώρα μας αλλάζουν και αυτό θεωρώ ότι πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη.
Το F-16V είναι ένα αεροσκάφος που το έχει η χώρα μας, το γνωρίζουμε, γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά του, τις επιδόσεις και τις δυνατότητες του, είναι υποδεέστερο του RAFAL. Δεν γνωρίζουμε ωστόσο τις επιδόσεις και τις δυνατότητες του Eurofighter, ένα αεροσκάφος παρεμφερών δυνατοτήτων του RAFAL με ό,τι αυτό σημαίνει.
Αντιπτέραρχος (Ι) εα. Κωνσταντίνος Ιατρίδης
Επίτιμος Διοικητής ΔΑΥ
Επίτιμος Πρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας
Αμυντικός Αναλυτής
