Photo by Anadolu Agency / Getty Images / Ideal Image
Ο γνωστός δημοσιογράφος Simon Shuster αναφέρεται στο περιοδικό Time στην πρόσφατη επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου, Vladimir Putin, στο Άγιο Όρος, καθώς και στις γεωπολιτικές επιδιώξεις της Ρωσίας και το πώς ο Πούτιν, σύμφωνα με το δημοσιογράφο, χρησιμοποιεί την Ορθοδοξία ως όχημα για τις γεωπολιτικές του επιδιώξεις οι οποίες επηρεάζονται από τον Aleksandr Dugin.
Η άποψη του Time
Ο δημοσιογράφος επισημαίνει, αφού παρουσιάζει γεωγραφικά και ιστορικά το Άγιο Όρος, ότι το αυτό υπήρξε πάντοτε στη στόχευση του Putin, ο οποίος προσπάθησε ανεπιτυχώς να το επισκεφθεί το 2001 και το 2004, ενώ το 2005 το επισκέφθηκε για πρώτη φορά.
Σύμφωνα με το δημοσιογράφο, ο Ρώσος Πρόεδρος δημιούργησε έναν δεσμό με τους μοναχούς που άλλαξε όχι μόνο την αθωνική κοινότητα «αλλά και τις ρωσικές ελίτ πίσω στη Μόσχα». Αναφέρεται ότι «μέσα από αυτήν τη σχέση το Κρεμλίνο αγκάλιασε την Ορθόδοξη Πίστη και την ανέπτυξε ως ιδεολογία και πηγή επιρροής στο εξωτερικό».
Παραθέτει τα λεγόμενα του A. Dugin, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως ένας από τους αγαπημένους ιδεολόγους του Κρεμλίνου και ως ένας από τους συμμετέχοντες στην πρόσφατη επίσκεψη (2016) του Putin στο Άγιο Όρος, ότι «για εμάς η Ορθοδοξία είναι ο άξονας του ρωσικού κόσμου που επιθυμούμε να οικοδομήσουμε» και ότι «εάν κάποιος θέλει να κατανοήσει τον ορθόδοξο κόσμο όπως τον βλέπουμε, η κατανόηση του Άγιου Όρους είναι το σημείο εκκίνησης».
Ο δημοσιογράφος προσθέτει ότι η ρωσική προσέγγιση για το Άγιο Όρος αποτελεί κλειδί για την κατανόηση του «πουτινισμού», τονίζοντας ότι οι προσπάθειες της Δύσης να κατανοήσει τη Ρωσία και τη στάση της στην Ουκρανία, τη Συρία κ.ά. πηγαίνουν πίσω σε αναλύσεις που σχετίζονται με τον Ψυχρό Πόλεμο, ενώ, όπως ο ίδιος επισημαίνει, το στρατηγικό όραμα του κ. Putin έχει τις ρίζες του σε μία προηγούμενη εποχή κατά την οποία τσάροι και παπάδες, και όχι κομματικά στελέχη, καθόριζαν τον ρόλο της Ρωσίας στον κόσμο. Επιπλέον τονίζει ότι με τις επισκέψεις του στο Άγιο Όρος επαναφέρει την εποχή της ρωσικής αυτοκρατορικής δύναμης, κάνοντας σαφές πόσο κομβικής σημασίας είναι αυτή στην κληρονομιά που θέλει να οικοδομήσει.
Επισημαίνεται ότι λίγοι είναι αυτοί που βρίσκονται σε καλύτερη θέση από τον Aleksandr Dugin, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως ο θεωρητικός ηγέτης του ρωσικού ιμπεριαλισμού και το σημείο αναφοράς της στρατιωτικής πτέρυγας του Κρεμλίνου, για να εξηγήσουν αυτήν την κληρονομιά που θέλει να κτίσει ο Putin.
Ο Dugin παρουσιάζεται ως μία φυσιογνωμία με μακρύ μούσι που συνήθως ντύνεται στα μαύρα και μοιάζει να έχει βγει από το βιβλίο «Έγκλημα και Τιμωρία» ή από τα μοναστικά κελιά του Άγιου Όρους, αν και είναι αρκετά σύγχρονος στην προσέγγισή του, αφού είναι υπεύθυνος του καλωδιακού δικτύου ειδήσεων «Tsargrad», ένα από τα μέσα που χρησιμοποιεί για να διασπείρει τις ιδέες του.
Αναφέρεται ότι οι ιδέες του είναι ένα πανίσχυρο μείγμα μεταξύ θεωρίας συνωμοσίας και προφητείας, ενώ ο ίδιος έχει υποστηρίξει ότι η Ρωσία θα πρέπει να εγκαθιδρύσει μία νέα ευρασιατική αυτοκρατορία βασισμένη «στο θεμελιώδη κανόνα του κοινού εχθρού» –με τον οποίο εννοεί τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους– και «την άρνηση κυριαρχίας των φιλελεύθερων αξιών».
Επισημαίνεται ότι τα γραπτά του συχνά προαναγγέλλουν την επόμενη κατεύθυνση της ρωσικής πολιτικής. Τονίζεται ως παράδειγμα ότι τον Φεβρουάριο (2016) ο Dugin υποστήριξε την υποψηφιότητα του Donald Trump, περίοδος κατά την οποία οι περισσότεροι αναλυτές στη Ρωσία ακόμα γελούσαν με τον τότε διεκδικητή του χρίσματος του ρεπουμπλικανικού κόμματος. Ο Dugin, αντίθετα, διέβλεψε ότι «ο Trump είναι αυτός που κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται φρεσκάδα και ελπίδα», προσθέτοντας ότι η υποψηφιότητά του εκφράζει «την πραγματική Αμερική». Λίγους μήνες αργότερα Αμερικανοί αξιωματούχοι και ειδικοί σε θέματα κυβερνοασφάλειας κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι προσπαθεί να βοηθήσει τον Trump έχοντας κάνει hacking και διαρρέοντας emails των αντιπάλων του που ανήκουν στο Δημοκρατικό κόμμα. Αναφέρεται ότι το Κρεμλίνο αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη, ενώ ο Dugin ήταν σταθερός στην άποψη ότι όποια βοήθεια προς τον Trump θα ήταν προς όφελος της Ρωσίας, μιας και η προεδρία του θα σηματοδοτούσε «το τέλος της εποχής του αμερικανικού ιμπεριαλισμού».
Ένα άλλο παράδειγμα που αναφέρεται είναι η περίπτωση της Ουκρανίας, για την οποία εδώ και περίπου δύο δεκαετίες ο Dugin είχε καλέσει για την κατάκτησή της από τη Ρωσία.
Αναφέρεται ότι η υποστήριξή του για τον πόλεμο και τη χρήση παραστρατιωτικών στην ανατολική Ουκρανία οδήγησε την αμερικανική κυβέρνηση να επιβάλλει ταξιδιωτική απαγόρευση στον Dugin, ο οποίος όταν αφίχθη στην Ελλάδα τον περασμένο Μάιο ως μέρος της αποστολής του Putin, κρατήθηκε από τις αρχές του αεροδρομίου και πέρασε μία νύκτα σε κράτηση, πριν τελικά του επιτραπεί να συνεχίσει προς το Άγιο Όρος και να ενταχθεί στην υπόλοιπη αποστολή του κ. Putin. Ο κ. Dugin δήλωσε ότι «μερικοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι με έχουν χαρακτηρίσει ως ανεπιθύμητο».
Επισημαίνεται από τον δημοσιογράφο των Time ότι τα γραπτά του Dugin (ΦΩΤ.) συχνά προαναγγέλλουν την επόμενη κατεύθυνση της ρωσικής πολιτικής. Τονίζεται ως παράδειγμα ότι τον Φεβρουάριο (2016) υποστήριξε την υποψηφιότητα του Donald Trump, περίοδος κατά την οποία οι περισσότεροι αναλυτές στη Ρωσία ακόμα γελούσαν με τον τότε διεκδικητή του χρίσματος του ρεπουμπλικανικού κόμματος.
Στη συνέχεια αναφέρεται ότι με εξαίρεση τη Μονή του Αγίου Παντελεήμονα, που είναι γνωστή ως ρωσικό μοναστήρι και μοιάζει με πρόσφατα ανακαινισμένο θέρετρο πολυτελείας, οι υπόλοιπες μονές στο Άγιο Όρος μοιάζουν με αυστηρά, πέτρινα, μεσαιωνικά κάστρα τα οποία, όπως σημειώνεται, μοιάζουν με νάνους μπροστά στο ρωσικό μοναστήρι.
Τονίζονται οι αναφορές Putin κατά την παραμονή του στο Άγιο Όρος σύμφωνα με τις οποίες μίλησε «για τις πνευματικές παραδόσεις και κοινές αξίες οι οποίες γεννήθηκαν και καλλιεργήθηκαν εδώ», ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στην «αναβίωση των αξιών του πατριωτισμού, της ιστορικής μνήμης, της παραδοσιακής κουλτούρας και των ισχυρότερων δεσμών με το Άγιο Όρος».
Ο δημοσιογράφος σχολιάζει τους δεσμούς της Ρωσίας με το Άγιο Όρος, αναφερόμενος στο λυκόφως της τσαρικής εποχής, όταν η Ρωσία στα τέλη του 19ου αιώνα αγόρασε γη στο Άγιο Όρος, ενώ, σύμφωνα με τα λεγόμενα του π. Μακάριου, «οι Ρώσοι τότε ήθελαν να κατακτήσουν το Άγιο Όρος». Η πτώση των Τσάρων με την Μπολσεβίκικη Επανάσταση του 1917 έσωσε το Άγιο Όρος από το να γίνει μία de facto ρωσική αποικία. Αναφέρεται ότι η αθεϊστική στάση της Σοβιετικής Ένωσης δεν επέτρεπε τη διπλωματία που βασίζεται στην πίστη και ως εκ τούτου το ρωσικό ενδιαφέρον για το Άγιο Όρος ατόνησε, όπως και οι Ρώσοι μοναχοί που είχαν απομείνει εκεί από την τσαρική εποχή, για να αναζωογονηθεί μόλις την περασμένη δεκαετία.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του π. Μακαρίου, «για να πούμε την αλήθεια, το Άγιο Όρος ζει ξανά, με χρήματα προερχόμενα από τη Ρωσία».
Ο δημοσιογράφος σχολιάζει ότι μία σειρά χωρών πλησίον της Ρωσίας ακολουθούν την Ορθοδοξία και ότι ο Putin με το να αποτίνει φόρο τιμής στο Άγιο Όρος προσπαθεί να καταστήσει τον εαυτό του προστάτη της πίστης, μία βολική ιδεολογική κατασκευή η οποία αντικατέστησε το κενό επιρροής που άφησε η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και του μαρξισμού-λενινισμού που ήταν η κυρίαρχη ιδεολογία όχι μόνο της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.
Αναφέρεται ότι η Ορθοδοξία ταίριαξε τέλεια ως μία βασική πίστη που αντιτίθεται στο δυτικό φιλελευθερισμό –ιδιαίτερα όταν αυτός αναφέρεται στα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και των γάμων ατόμων ιδίου φύλου, μιας και πρόσφερε μία διεθνή βάση υποστήριξης μεταξύ των Συντηρητικών και ενίσχυε το προφίλ του Putin, ως αντίβαρο στην παρακμάζουσα Δύση.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Dugin, «για εμάς η Ορθοδοξία είναι το αναγκαίο και κυρίαρχο στοιχείο της εθνικής μας ιδέας, είναι το κεντρικό σημείο αναφοράς».
Η Ορθοδοξία ως όχημα της στρατηγικής Putin
Επισημαίνεται ότι η Ορθοδοξία είναι η κυρίαρχη πίστη σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ελλάδα και η Κύπρος, οι οποίες έχουν το δικαίωμα άσκησης βέτο στις κυρώσεις της Ε.Ε. απέναντι στη Ρωσία για την Ουκρανία.
Αναφέρεται ότι ο Putin επισκέφθηκε την Ελλάδα για να κερδίσει συμμάχους στην Ευρώπη, σε μία περίοδο που τους χρειάζεται περισσότερο από ποτέ λόγω της πτώσης της τιμής του πετρελαίου και της συρρικνωμένης ρωσικής οικονομίας, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω των κυρώσεων της Δύσης –εκτός και εάν η Δύση συμφωνήσει να άρει τις κυρώσεις.
Τονίζεται ότι η Ελλάδα αποτελεί το σίγουρο στοίχημα, αναφορικά με το ποια χώρα θα μπορούσε να θέσει βέτο μιας και «όχι μόνο η αριστερή κυβέρνηση της χώρας αντιτίθεται στην απομόνωση της Ρωσίας, αλλά και οι πολίτες της, αφού πάνω από το 35% των πολιτών της χώρας υποστηρίζουν τους ηγέτες της Ρωσίας –ποσοστό το οποίο είναι το υψηλότερο από κάθε άλλη χώρα της Ε.Ε., σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup».
Αναφέρεται ότι η Ορθοδοξία έχει εξυπηρετήσει καλώς τα σχέδια του Putin στο εσωτερικό της χώρας του, μιας και η επίσκεψη του Ηγούμενου Εφραίμ της Μονής Βατοπεδίου στη Ρωσία με την Αγία Ζώνη και η παραμονή και περιοδεία του επί 39 μέρες έδωσε την ευκαιρία σε πάνω από 3 εκατομμύρια πιστούς να την προσκυνήσουν, με τον κ. Putin να είναι από τους πρώτους, μιας και τον υποδέχθηκε προσωπικά στο αεροδρόμιο.
Επισημαίνεται ότι η Ορθοδοξία χρησιμοποιήθηκε από τον κ. Putin ακόμα μία φορά όταν εκτενείς διαδηλώσεις ζητούσαν την παραίτησή του. Με αφορμή την υπόθεση των «Pussy Riots» κατάφερε να αντιστρέψει το εναντίον του κλίμα, κάνοντας επίκληση στις θρησκευτικές αξίες της Ρωσίας, προκειμένου να συσπειρώσει τον λαό με το μέρος του.
Επιπλέον αναφέρεται ότι με την περίπτωση της προσάρτησης της Κριμαίας ο Putin στην ομιλία του προς το λαό, έκανε λόγο για μία αγιασμένης σημασίας γη, ενώ επιπλέον έκανε αναφορές στον Άγιο Βλαδίμηρο τον Μέγα, την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και την Ορθόδοξη Πίστη, η οποία υπήρξε ο ακρογωνιαίος λίθος του ρωσικού κράτους.
Επισημαίνεται ότι αντίστοιχες ιδέες ήρθαν στην επιφάνεια όταν η Ρωσία έστειλε αεροπλάνα στη Συρία για να προστατέψει τον χριστιανικό πληθυσμό της, ενώ ο κ. Putin έστειλε, τον Φεβρουάριο του 2016, τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο να συναντήσει τον Πάπα Φραγκίσκο, για πρώτη φορά από το σχίσμα του 1054, μία κίνηση που του απέφερε σημαντικά πολιτικά οφέλη, μιας και σε μία κοινή δήλωση οι δύο ηγέτες χριστιανικών εκκλησιών τάχθηκαν κατά των διώξεων των χριστιανών στη Συρία και το Ιράκ, ενώ κατέδειξε τη σημασία της Ρωσίας ως προστάτιδας των απανταχού χριστιανών.
Αναφέρεται ότι ο δημοσιογράφος, κατά την παραμονή του στο Άγιο Όρος αποκόμισε την εντύπωση ότι πολλοί μοναχοί συμφωνούν με τη ρωσική εκδοχή του κόσμου, ενώ κάποιοι από αυτούς εκφράζουν αμφιβολίες για τα κίνητρα του κ. Putin, λόγω της θητείας του στη σοβιετική KGB, η οποία έστελνε ιερείς στα γκουλάγκ. Τονίζεται ότι, σύμφωνα με τα λεγόμενα Ρώσου μοναχού στο Άγιο Όρος, δεν στέκει ο χαρακτηρισμός «πρώην-KGB».
Η σημειολογία ενισχύει το προφίλ του Putin
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τους ανώτερους σε βαθμίδα ιερωμένους στο Άγιο Όρος, ο κ. Putin χαρακτηρίζεται ως θεόσταλτο δώρο που είχε να εμφανιστεί από την εποχή των τσάρων, μιας και εκπροσωπεί μία χώρα παγκόσμια δύναμη με ψήφο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Σύμφωνα με τον Γέροντα Νεκτάριο από την ελληνική Μονή Καρακάλλου, ο κ. Putin είναι πρότυπο ορθόδοξου ηγέτη, του οποίου το πεπρωμένο μοιάζει με αυτό του Μέγα Κωνσταντίνου, γιατί επανέφερε τον Σταυρό στο παγανιστικό καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης, το οποίο καταδίωξε τους Χριστιανούς.
Αναφέρεται ότι Ρώσοι πολιτικοί θεωρητικοί όπως ο Dugin ασπάζονται την ιδέα του αυτοκρατορικού πεπρωμένου ενώ, άλλοι που συμφωνούν με αυτές τις ιδέες έχουν αναρριχηθεί σε υψηλές θέσεις στις τάξεις του ρωσικού στρατού ή τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας.
Τονίζεται ότι έχει δημιουργηθεί το λεγόμενο «Athos Club», στο οποίο συμμετέχουν μέλη της οικονομικής και πολιτικής ελίτ της Ρωσίας, το οποίο στηρίζει με κάθε τρόπο το Άγιο Όρος.
Τέλος αναφέρεται ότι οι Αθωνίτες μοναχοί επέστρεψαν τη χάρη στον κ. Putin με το να του προσφέρουν και να τον καθίσουν στον Θρόνο που έστησαν προς τιμή του, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Άγιο Όρος, με τον Dugin να γράφει στο καθημερινό του blog για την κάλυψη του γεγονότος ότι ο Putin κάθισε στον θρόνο που μόνο Βυζαντινοί αυτοκράτορες είχαν καθίσει στο παρελθόν.
