Του Δρ. Κλεάνθη Κυριακίδη*
Όντας Μακεδόνας και μάλιστα με Ποντιακή καταγωγή, θεωρώ ότι έχω ισχυρότατη εθνική συνείδηση, αφού στην ιεραρχία των ιδεωδών πάντοτε τοποθετούσα πρώτη την Πατρίδα. Όμως προσπαθώ πάντα να είμαι νηφάλιος και ρεαλιστής στις αναλύσεις μου.
Επίσης, επειδή θεωρώ ότι διαχρονικά ο μεγαλύτερος εχθρός του Έλληνα είναι η διχόνοια, εκτιμώ ότι οι «κορώνες» περί προδοτών και εθνικών μειοδοτών είναι τόσο επικίνδυνες όσο και οι προ τετραετίας κατηγορίες για «γερμανοτσολιάδες». Υπάρχουν ικανότεροι και μη πολιτικοί, διαπραγματευτές ή διπλωμάτες. Υπάρχουν έμπειροι και άπειροι, συντηρητικοί και καινοτόμοι, που ίσως να αγγίζουν και τον τυχοδιωκτισμό. Υπάρχουν άνθρωποι με υψηλότερη νοημοσύνη ή με αυξημένη ενσυναίσθηση και συναισθηματική νοημοσύνη. Όμως η συντριπτική πλειονότητα, ανεξαρτήτως ικανοτήτων και εμπειρίας, δρα με γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας.
Η περίφημη «Συμφωνία των Πρεσπών» προβλημάτισε τους Βόρειους γείτονές μας περίπου όσο και εμάς. Έχοντας Αλβανική μειονότητα, γλωσσικές και εθνοτικές ομοιότητες με τη Βουλγαρία και έχοντας επί γενιές υποστεί πλύση εγκεφάλου, όχι μόνο νιώθουν καταχρηστικά «Μακεδόνες» αλλά πιστεύουν ότι το νεογέννητο έθνος τους απειλείται από τη Μεγάλη Αλβανία και τα εθνικιστικά ακραία τμήματα του ελληνικού και βουλγαρικού έθνους, έθνη μεγαλύτερα, ιστορικότερα και σαφώς ισχυρότερα όποιο μέγεθος ή συνιστώσα της ισχύος και αν αντιπαραβάλλουμε, οικονομική, διπλωματική, στρατιωτική ακόμα και ήπια ισχύ. Νιώθουν απειλούμενοι. Έτσι εξηγούνται οι συμπεριφορές του να δυσκολεύονται να αποδεχθούν μια Συμφωνία που τους ευνοεί! Ξεκινώντας λοιπόν την ανάλυση, ξεκαθαρίζω ότι είμαι της άποψης ότι η Συμφωνία δεν εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα.
Υπάρχουν αναμφίβολα κάποια θετικά σημεία και το ότι υποστηρίζεται από μέρος της Ελληνικής Διπλωματίας είναι σημαντικό γεγονός, όμως τα αρνητικά της σημεία θεωρώ ότι την καθιστούν ετεροβαρή. Δεδομένου ότι η αρχική θέση της Ελλάδας για μη χρήση του όρου Μακεδονία ή παραγώγων του στην ονομασία των Βορείων γειτόνων, διολίσθησε και τα τελευταία χρόνια η θέση/διακηρυγμένος στόχος του ΥΠΕΞ (με σύμφωνη γνώμη σχεδόν όλων των κομμάτων) ήταν αυτή που θα έπρεπε να είναι απλά η "κόκκινη γραμμή" μας (ήτοι σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό και χρήση έναντι πάντων/ erga omnes), ο στόχος αυτός θεωρητικά επιτυγχάνεται. Επιπλέον, ο δυσκολότατος στόχος της αναθεώρησης του Συντάγματος μιας τρίτης χώρας, επίσης επιτυγχάνεται και δεν είναι καθόλου αυτονόητος (και θα είναι δεύτερη φορά που η Αθήνα "εξαναγκάζει" τα Σκόπια σε θεσμικές αλλαγές/ θυμίζω τα Σύμβολα και την Σημαία). Το ότι αναγνωρίζεται η γλώσσα ως ανήκουσα στις νοτιοσλαβικές επίσης λειτουργεί υπέρ μας. Τέλος, το ότι είχε χτιστεί momentum προς αξιοποίηση, ότι η Ελλάδα βρισκόταν επί χρόνια σε διπλωματική άμυνα, ότι έχουμε μια άνευ συνεπειών (αλλά με την ουσία της) καταδίκη από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και ότι όλος ο κόσμος ήδη μιλά απλά για "Μακεδόνες" συνηγορούν στην ανάγκη εξεύρεσης τελικής λύσης.
Όμως, όλη η ανωτέρω επιχειρηματολογία δεν είναι αρκετή για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να απαλύνει τα σημεία των τραγικών παραχωρήσεων που καθιστούν την Συμφωνία ασύμφορη. Το θέμα της εθνικότητας που σαφώς παραδίδεται η "Μακεδονικότητα" αποτελεί απίστευτη παραχώρηση. Αποτελεί παραχώρηση με μελλοντικές συνέπειες, με ιστορικές προεκτάσεις. Η παραδοχή της "μακεδονικής" αντί του ορθού "σλαβομακεδονικής" γλώσσας επίσης είναι τραγική. Το ότι κυρίως το erga omnes ήδη καταπατάται διεθνώς και εσωτερικά και ότι δεν ακούστηκε από κανέναν η φράση "Βόρεια Μακεδονία" αλλά μόνο η λέξη "Μακεδονία" στις αναφορές για την ΠΓΔΜ δεικνύει ότι δεν υφίσταται ούτε ως σκέψη η "χρήση έναντι πάντων".
Συνεπώς, η "Μακεδονία" σκέτο με Μακεδονική γλώσσα και Μακεδονική εθνότητα θα γίνει με τις ευλογίες της Κυβέρνησης (ή καλύτερα και παράδοξα μόνο του αριστερού της μισού – παγκόσμια πρωτοτυπία) δεκτή σε ΝΑΤΟ και θα ξεκινούσε διαπραγματεύσεις ένταξης στην ΕΕ. Αυτό εξυπηρετεί τους Διεθνείς Οργανισμούς, στρέφεται κατά της Μόσχας, αλλά αφήνει παγερά αδιάφορη τη χώρα μας. Η Ελλάδα τι θα κέρδιζε; Την ΕΛΠΙΔΑ τήρησης της συμφωνίας στο κομμάτι του ιμπεριαλισμού/ υπερεθνικισμού και της καταπολέμησης του αρχαϊσμού, που εκτιμώ ότι θα ήταν προσωρινός και μόνο. Υπενθυμίζω ότι η γείτονας χώρα έχει αλλάξει 30 φορές το Σύνταγμά της, το μέλλον αυτού δεν είναι διασφαλισμένο, ο εθνικισμός υποβόσκει και ακόμα και η αναθεώρηση του Συντάγματος γίνεται με κατηγορίες για χρηματισμό και οριακή πλειοψηφία. Ήδη γίνεται και πόλεμος στα προϊόντα μας που περιέχουν τη λέξη "μακεδονικός" (χαλβάς, κρασί κλπ). Σε τελική ανάλυση παίρνουμε και κάποια οικονομικά ανταλλάγματα (;), αλλά η σύνδεση Εθνικών θεμάτων με οικονομικές ανάγκες οδηγεί στην υποτέλεια και κανείς δεν μπορεί να συνηγορήσει σε μια Ελλάδα υποτελή, ιδιαίτερα όσοι είχαν υψώσει Σημαίες αντιμερκελισμού και ευρωσκεπτικισμού.
Γεννιούνται δυο ερωτήματα: Μια κακή (ή έστω απλά αρνητική) συμφωνία είναι καλύτερη από μη συμφωνία; Η απάντηση δεν είναι απλή και θα δοθεί από τον ιστορικό του μέλλοντος. Εξαρτάται από το αν ο χρόνος θα λειτουργήσει ή όχι υπέρ μας... Επίσης, πως πρέπει να γίνει η διαχείριση του δημοψηφίσματος και της ψηφοφορίας στη Βουλή στην γείτονα χώρα; Στήριξη στον Ζάεφ (όπως κάνει ο Πρωθυπουργός) ή κατηγορίες για χρηματισμό και ντροπή (όπως κάνει ο κυβερνητικός του εταίρος); Η άποψή μου είναι ότι έρχεται η ώρα του Blame game στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Ενώ φαίνεται με την ανωτέρω ανάλυση ότι κάναμε υπέρμετρες υποχωρήσεις, η αδιαλλαξία των γειτόνων στο δημοψήφισμα και η υπό πίεση – θεωρώ προσωρινή – υποχώρηση στη Βουλή δείχνει ότι στο πίσω μέρος του μυαλού τους έχουν τη δημιουργία της "Μεγάλης Μακεδονίας". Η Ελληνική Βουλή θα ήταν καλό να πει "No deal" όμως η πολιτική που έχουμε ακολουθήσει, τους ανοίγει ούτως ή άλλως την πόρτα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ (ιδιαίτερα του τελευταίου). Οι πιέσεις του ΝΑΤΟ για ένταξη της ΠΓΔΜ θα οδηγήσουν και σε μεγαλύτερη αντίδραση της Ρωσίας. Κάποιοι πιστεύουν ότι το «ξανθό γένος» είναι σε θέση να ακυρώσει οποιαδήποτε συμφωνία λόγω του διεθνιστικού χαρακτήρα του προβλήματος, όπου περνά μέσα από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με τη Μόσχα να έχει ως γνωστόν δικαίωμα αρνησικυρίας.
Τέλος στο εσωτερικό της χώρας μας, είναι φανερό ότι οδεύουμε ταχέως σε εκλογές. Εκτός από το γνωστό κόμμα που ακολουθεί αλλοπρόσαλλη πολιτική και κοντεύει να αυτοδιαλυθεί, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι τα υπόλοιπα έχουν τηρήσει σοβαρή και κυρίως σταθερή σχέση έναντι του θέματος. Διαφαίνεται ότι η Κυβέρνηση θα βρει στήριξη στη Βουλή για τη Συμφωνία των Πρεσπών, όμως αυτό θα είναι και το τελειωτικό κτύπημα για τον Πρωθυπουργό πριν τις εκλογές. Ήδη δεν αμφιβάλλουν πολλοί για το πρώτο κόμμα στις επερχόμενες εκλογές ή για το γεγονός ότι η επόμενη βουλή θα είναι πεντακομματική. Οι τριβές στην Κυβέρνηση και οι Πρέσπες πιθανόν απλά να ανοίξουν τρομερά την ψαλίδα μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος και να φέρουν το τρίτο κόμμα πολύ κοντά στο δεύτερο. Σε κάθε περίπτωση οι Κυβερνητικοί πολιτευτές «βόρεια της γραμμής της Μελούνας» θα έχουν δύσκολο έργο.
*Ο δρ. Κλεάνθης Κυριακίδης είναι διεθνολόγος.
