Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ για την αποστολή πολεμικών αεροσκαφών F-16 στην Ουκρανία από τις δυτικές χώρες, ενέχει αρκετούς κινδύνους, τόσο στρατηγικούς όσο και πολιτικούς και οι οποίοι πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη καθότι :
- Η παροχή προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία μπορεί να θεωρηθεί από τη Ρωσία ως σημαντική κλιμάκωση της σύγκρουσης, οδηγώντας σε πιο έντονη και άμεση αντίδραση.
- Η Ρωσία μπορεί να απαντήσει με αυξημένες στρατιωτικές επιχειρήσεις ή ακόμα και με επιθέσεις σε δυτικές βάσεις ή υποδομές ως αντίποινα για την υποστήριξη της Ουκρανίας με προηγμένο στρατιωτικό εξοπλισμό.
- Η εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων και η τεχνική υποστήριξη για τη συντήρηση των F-16 απαιτούν χρόνο, πόρους, και σύγχρονα όπλα κατά τη διάρκεια των οποίων τα αεροσκάφη μπορεί να μην είναι άμεσα επιχειρησιακά.
- Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος τα αεροσκάφη να καταρριφθούν από τα ρωσικά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, και τα σύγχρονα αεροσκάφη που διαθέτει η Ρωσία κάτι που θα έχει όχι μόνο υλικές αλλά και ηθικές επιπτώσεις.
- Η αποστολή F-16 τέλος μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της περιοχής και σε διάδοση της σύγκρουσης σε γειτονικές χώρες ή ακόμη και πέρα από τα σύνορα της Ουκρανίας.
Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που τίθεται είναι, από ποια Αεροδρόμια θα επιχειρούν αυτά τα Αεροσκάφη, καθότι είναι ένα στρατηγικό ζήτημα που αφορά την ασφάλεια και την επιχειρησιακή ικανότητα.
Αν τα F-16 επιχειρούν από Ουκρανικές Αεροπορικές Βάσεις που εκτιμάται ότι είναι η πιο προφανής επιλογή, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος καθώς αυτές οι βάσεις μπορεί να γίνουν στόχοι ρωσικών επιθέσεων. Η Ουκρανία θα χρειαστεί να διασφαλίσει την προστασία αυτών των βάσεων με προηγμένα αντιαεροπορικά συστήματα.
Η δε πιθανότητα χρήσης αεροσκαφών F-16 από αεροδρόμια του ΝΑΤΟ για επιχειρήσεις στην Ουκρανία είναι ένα ζήτημα με σημαντικές στρατηγικές και πολιτικές συνέπειες. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, ενέχει τον κίνδυνο άμεσης εμπλοκής του ΝΑΤΟ στη σύγκρουση με τη Ρωσία, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μια γενικευμένη πολεμική σύρραξη ή ακόμη και σε ένα πυρηνικό πόλεμο. Σε κάθε περίπτωση όμως θα προκαλέσει :
- Κλιμάκωση της σύγκρουσης: Η χρήση βάσεων του ΝΑΤΟ για επιχειρήσεις κατά της Ρωσίας μπορεί να θεωρηθεί από τη Ρωσία ως άμεση στρατιωτική εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη σύγκρουση. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση, με τη Ρωσία να απαντά με επιθέσεις σε βάσεις του ΝΑΤΟ ή σε άλλες στρατηγικές θέσεις των χωρών μελών του ΝΑΤΟ.
- Ανταπόδοση και αποτροπή: Η Ρωσία μπορεί να απαντήσει με αντίποινα κατά των χωρών του ΝΑΤΟ που θα επιτρέψουν τη χρήση των αεροδρομίων τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο γενικευμένης σύρραξης. Ωστόσο, η απειλή των αντίποινων μπορεί επίσης να λειτουργήσει αποτρεπτικά, αποτρέποντας τη χρήση των αεροδρομίων του ΝΑΤΟ για επιχειρήσεις.
- Ενίσχυση της συλλογικής άμυνας: Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ετοιμότητα και ενίσχυση των αμυντικών δυνάμεων των χωρών μελών, καθώς θα πρέπει να προστατευθούν από πιθανές ρωσικές επιθέσεις.
Η Μόσχα θα θεωρήσει την πιθανή χρήση μαχητικών F-16 από αεροπορικές βάσεις στην Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία ως συμμετοχή των χωρών αυτών στη σύγκρουση στην Ουκρανία. Προειδοποίησε ότι η χρήση αυτών των μαχητικών από το έδαφος αυτών των χωρών μελών του ΝΑΤΟ θα θεωρηθεί από τη Μόσχα ως συμμετοχή τους στη σύγκρουση στην Ουκρανία και θα αναγκάσει τη Ρωσία να λάβει αντίποινα.
Επίσης, έχει επανειλημμένα αναφερθεί στη χρήση πυρηνικών όπλων σε περιπτώσεις που θεωρεί ότι αντιμετωπίζει στρατηγικές απειλές. Παρόλο που η χρήση πυρηνικών όπλων παραμένει απίθανη, η αυξημένη ρητορική για πυρηνικές απειλές προκαλεί ανησυχία.
Η διεθνής κοινότητα και οι εμπλεκόμενες χώρες πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη αυτές τις δηλώσεις-απειλές της Ρωσίας και να προετοιμαστούν για τις πιθανές επιπτώσεις, ενισχύοντας παράλληλα τις διπλωματικές προσπάθειες για αποκλιμάκωση της σύγκρουσης.
Εν κατακλείδι, η χρήση αεροδρομίων του ΝΑΤΟ για επιχειρήσεις στην Ουκρανία αυξάνει τον κίνδυνο άμεσης εμπλοκής του ΝΑΤΟ στη σύγκρουση και μπορεί να οδηγήσει σε πολεμική σύρραξη με τη Ρωσία. Η λήψη τέτοιων αποφάσεων απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση των κινδύνων και των συνεπειών, καθώς και εντατικές διπλωματικές προσπάθειες για την αποφυγή μιας γενικευμένης σύγκρουσης ή και ενός πυρηνικού πολέμου αν η Ρωσία πραγματοποιήσει τις απειλές της ότι τα αεροσκάφη αυτά θα θεωρηθούν στρατηγική απειλή καθότι μπορούν να φέρουν βλήματα με πυρηνικές κεφαλές.
*Αντιπτέραρχος (Ι) εα. Κωνσταντίνος Ιατρίδης, Επίτιμος Διοικητής ΔΑΥ, Επίτιμος Πρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας, Αμυντικός Αναλυτής
