Το Αnadolu για το οποίο έχουν λεχθεί πολλά, αποτελεί μεν πραγματικά μια σοβαρή επέκταση των δυνατοτήτων για το Τουρκικό Ναυτικό , κυρίως όμως εξυπηρετεί την υλοποίηση της στρατηγικής επίδειξης σημαίας και προβολής ισχύος για την Τουρκία στην περιοχή.
Ακόμη και στην σημερινή κατάσταση, δηλαδή ως κοινό ελικοπτεροφόρο και χωρίς μαχητικά αεροπλάνα, το ANADOLU μπορεί να εκτελέσει αποστολές προβολής ισχύος στην ξηρά, χάρη στην ικανότητα μεταφοράς ελικοπτέρων διαφόρων τύπων και την φιλοξενία συγκροτήματος αποβατικού Τάγματος. Ιδιαίτερα χρήσιμο θα μπορούσε να είναι το ANADOLU στην επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη.
Είναι ένα νέο μεγάλο σκάφος, αξιόλογων δυνατοτήτων όχι όμως κορυφαίων, όπως π.χ. τα σαφώς μεγαλύτερα Αμερικανικά ελικοπτεροφόρα κλάσης Wasp, τα οποία είναι αμφίβια αποβατικά πλοία , προορισμένα κυρίως για να επιχειρούν με ελικόπτερα προκειμένου να υποστηρίζουν αποβατικές επιχειρήσεις, ωστόσο όμως έχουν και την δυνατότητα να επιχειρούν με μαχητικά αεροσκάφη, όπως τα F-35B, προσφέροντας κυρίως στην επιθετική και αποβατική του δράση.
Το Anadolu δεν είναι ένα σκάφος κυριαρχίας, αλλά θα δώσει κάποιες επιπλέον ικανότητες ναυτικής διοίκησης, τηλεπικοινωνιών και συντονισμού, ενώ θα αποτελεί και μια σοβαρή πλατφόρμα διεξαγωγής αποβατικών επιχειρήσεων. Ο ρόλος του ως αεροπλανοφόρο μη επανδρωμένων αεροσκαφών , έχει πολλά τεχνικά και τεχνολογικά εμπόδια ακόμη να ξεπεράσει. Θέλει σοβαρή εμπειρία και δοκιμές για να κατανοηθεί τι ακριβώς θα προσφέρει.
Σε κάθε περίπτωση όμως με το σκάφος αυτό, η τουρκική ναυτική απειλή αυξάνεται τόσο σε ικανότητες, όσο και σε γεωγραφική εξάπλωση.
Η Τουρκία μετά την αποπομπή της από το πρόγραμμα των F-35, υποχρεώθηκε να ανακαλύψει ένα καινοτομικό ρόλο ώστε να κάνει το Anadolu πέρα από ελικοπτεροφόρο και φορέα μεγάλων αριθμών μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η ιδέα αυτή που πρέπει να πούμε πως αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον αν θα καρποφορήσει και λειτουργήσει, θέλει το Anadolu να διαθέτει πολλά Bayraktar TB3 (έχει γραφεί έως και 100 στον τουρκικό Τύπο), τα οποία θα απογειώνονται και θα προσγειώνονται συμβατικά στο σκάφος. Επίσης προβλέπεται να φιλοξενηθούν τα νέα τουρκικά μη επανδρωμένα μαχητικά Kizilelma. Ώστε και τα δύο, να συγκροτούν μια αεροπορική δύναμη ελαφράς και μεσαίας κρούσης, με κατευθυνόμενα πυρομαχικά και πυραύλους Cruise.
Το ερώτημα όμως το οποίο τίθεται, είναι το πως θα προσγειώνονται τα δύο μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Anadolu. H απογείωση ας υποθέσουμε ότι είναι κατορθωτή με τη ράμπα στην πλώρη και τους ισχυρούς κινητήρες, η προσγείωση όμως, επειδή κανένα από τα δύο δεν είναι καθέτου προσγειώσεως και έχουν και πολύ ελαφριάς κατασκευής σκέλη, απαιτεί είτε σύστημα καλωδίου ανάσχεσης, είτε χρήση διχτύων για λόγους ασφαλείας. Αυτά δεν τα έχει.
Τεχνολογίες και κυρίως πρακτικές στις οποίες η Τουρκία δεν έχει καμία εμπειρία σε θαλάσσιο περιβάλλον και απαιτούν πολύ μεγάλης ακρίβειας τηλεκατεύθυνση, για να γίνει στο μικρό κατάστρωμα του σκάφους. Επίσης τεχνικό ορόσημο είναι το πως το πλοίο θα μπορεί να κατευθύνει πολλά μη επανδρωμένα ταυτόχρονα, με τι δορυφορικές συνδέσεις, σε τι απόσταση κ.λπ. Ζητήματα για τα οποία υπάρχουν λύσεις, αλλά μένει να δούμε σε τι βαθμό θα τα καταφέρει και αν θα μπορέσει να τα επιλύσει η Τουρκία.
Από την άλλη το Anadolu είναι μεν χρήσιμο για το Τουρκικό Ναυτικό, αλλά αποτελεί και το ίδιο ένα μεγάλο και ευάλωτο στόχο που θα απαιτήσει σημαντική αεροναυτική προστασία.
Πρέπει δε να επισημανθεί ότι λόγω μεγέθους και δυνατότητας φιλοξενίας μη επανδρωμένων αεροσκαφών, το TCG Anadolu έχει ως φυσικό χώρο θα λέγαμε την Μεσόγειο και όχι το Αιγαίο με τα πολλά νησιά. Εκεί η εμφάνιση του θα είναι προβληματική για το Τουρκικό Ναυτικό και την Αεροπορία που θα πρέπει να απασχολήσει σημαντικές δυνάμεις κάλυψης του. Επίσης το ίδιο θα είναι ευάλωτο καθότι η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες εκείνες με όπλα ακριβείας από τον αέρα, τα νησιά και τη θάλασσα για να το βυθίσει.
Η άποψη ότι το Anadolu θα απειλήσει την Ελλάδα από τα δυτικά ευρισκόμενο στο Ιόνιο ή την Αδριατική μπορεί να δεχθεί κριτική. Καταρχάς σε οποιοδήποτε σημείο της Ανατολικής Μεσογείου το πλοίο μπορεί να γίνει στόχος των ελληνικών υποβρυχίων. Φυσικά, αναμένεται να έχει ανθυποβρυχιακή προστασία, η οποία όμως πολύ δύσκολα μπορεί να είναι αποτελεσματική στον συνδυασμό των τορπιλών μεγάλου βεληνεκούς και των ικανοτήτων stealth των ελληνικών υποβρυχίων.
Επιπροσθέτως, θα ήταν αυτοκτονικό για το Anadolu και για τα πλοία συνοδείας του να βρεθούν τόσο μακριά από την ομπρέλα προστασίας της τουρκικής Αεροπορίας. Οι περιορισμένες αντιαεροπορικές ικανότητες των σημερινών τουρκικών πολεμικών πλοίων ( δεν διασφαλίζουν αεράμυνα περιοχής) και ο μικρός αριθμός των μη επανδρωμένων αεροσκαφών ή ελικοπτέρων του Anadolu λίγα πράγματα θα μπορούσαν να κάνουν εναντίον μιας μαζικής επίθεσης της Ελληνικής Αεροπορίας.
Διότι χωρίς καμιά κάλυψη από την τουρκική Αεροπορία, μια τουρκική ναυτική δύναμη ευρισκόμενη δυτικά της Ελλάδας θα βρεθεί σε πολύ επικίνδυνη κατάσταση όσο υψηλές ικανότητες αεράμυνας και αν διαθέτει.
Εκτιμάται ότι ένας βασικός λόγος που το απέκτησε είναι για να ενισχύσει το κύρος της. Τα αεροπλανοφόρα έχουν ιδιαίτερα μεγάλη συμβολική και σημειολογική σημασία σε θέματα ισχύος. Η Τουρκία, που διεκδικεί ρόλο Δύναμης Ευρασιατικής εμβέλειας, χρειάζεται παρόμοια όπλα-σύμβολα. Όμως, όσον αφορά τις πραγματικές ικανότητες, οι διεθνείς τάσεις δεν ευνοούν τη δράση των πλοίων επιφανείας σε κλειστές θάλασσες.
Το ANADOLU θα έχει περισσότερο ρόλο εργαλείου εξωτερικής πολιτικής και στρατιωτικής διπλωματίας για την Τουρκία, οπότε δεν πρέπει να αξιολογείται απλώς ως μονάδα κρούσεως του τουρκικού ναυτικού αλλά ως σοβαρός πόρος των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων γενικότερα. Ως απειλή στο πλαίσιο πολεμικής αναμετρήσεως με ισότιμο αντίπαλο όπως η Ελλάδα, το ANADOLU ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί από πλευράς ικανοτήτων και παραμένει ελικοπτεροφόρο.
Άρα στο ερώτημα αν αλλάζει την ισορροπία στο Αιγαίο, η απάντηση είναι όχι δεν αλλάζει, αλλά σίγουρα μπορεί να υποστηρίξει την τουρκική φιλοδοξία για μεγάλη ναυτική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Λιβυκό Πέλαγος. Η γεωπολιτική του δηλαδή χρήση και όχι μόνο η πολεμική, εξυπηρετεί και το όραμα της Γαλάζιας Πατρίδας που είναι μια Στρατηγική της Τουρκίας.
*Αντιπτέραρχος (Ι) εα. Κωνσταντίνος Ιατρίδης
Επίτιμος Διοικητής ΔΑΥ
Επίτιμος Πρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας
Αμυντικός Αναλυτής
