Του Θανάση Χειμωνά
Αυτό ήταν λοιπόν. Οι εκλογές τις 12ης Νοεμβρίου έβαλαν οριστική ταφόπλακα. Όχι στο ΠΑΣΟΚ, αυτό θα συνεχίσει κανονικά την πορεία του. Με άλλο όνομα βέβαια γιατί με κάποιο τρόπο πρέπει να σβηστούν τα χρέη του παρελθόντος.
Τα αποτέλεσμα της Κυριακής στην πραγματικότητα βάζει οριστικό τέλος στις όποιες αυταπάτες για την δημιουργία ενός τρίτου μοντέρνου προοδευτικού και εκσυγχρονιστικού πόλου ανάμεσα σε Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ. Το ΠΑΣΟΚ/ΔΗΣΥ παγιώνεται οριστικά πλέον ως ένα vintage κόμμα-σκήνωμα του παλιού ΠΑΣΟΚ. Άλλη επιλογή στον, πάλαι ποτέ, μεσαίο χώρο δεν υπάρχει καθώς το Ποτάμι (που παρά τα χοντρά σφάλματά του αποτελούσε μια αρκετά προοδευτική φωνή) θα αφομοιωθεί οριστικά από τα λεφούσια των παλαιοκομματικών που προσήλθαν στις κάλπες, κάτι που θα συμβεί και με τα –όποια- αξιόλογα νέα πρόσωπα που στήριξαν τον Γιώργο Καμίνη αλλά και άλλους υποψηφίους. Η συμμετοχή όλων αυτών στο Νέο και Βελτιωμένο ΠΑΣΟΚ αποκλείει οριστικά και το ενδεχόμενο ίδρυσης κάποιας εντελώς νέας κίνησης στον χώρο της κεντροαριστεράς.
Δεν είναι τόσο η νίκη της Φώφης Γεννηματά. Αναμενόμενη ήταν. Και θέλω να σας πως κάτι για την Φώφη: Βλέπω από την αρχή πολύ κόσμο να την υποτιμά, να την χλευάζει και να την θεωρεί λίγη. Η πραγματικότητα είναι πως –εσωκομματικά τουλάχιστον- η Φώφη είναι απίστευτα δυνατή παίχτρια. Δεν είναι τυχαίο πως από τη στιγμή που επικράτησε στις εσωκομματικές εκλογές του '15 μέσα στο κόμμα δεν έχει ακουστεί κιχ. Στο ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει η παραμικρή αντιπολίτευση, όλοι ανεξαιρέτως της στέκονται σούζα. Σε αυτά τα δυόμιση χρόνια δε, από την Χαριλάου Τρικούπη έχουν αποχωρήσει μόλις δύο άτομα: Εγώ και ο Κωστούλας. Βγάλτε να μετρήσετε πόσος κόσμος και ντουνιάς αποχωρούσε κάθε χρόνο από το ΠΑΣΟΚ υπό οποιονδήποτε άλλο αρχηγό. Χαρακτηριστικότερο όλων δε, πως οι δύο αντίπαλοί της στις εσωκομματικές του '15, ο Ανδρέας Λοβέρδος και ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, μετατράπηκαν σχεδόν αμέσως στους πιο ένθερμους υποστηρικτές της-γεγονός πρωτοφανές στην παγκόσμια πολιτική ιστορία.
Αυτό που ουσιαστικά τρομάζει είναι το υψηλότατο ποσοστό της Φώφης σε συνδυασμό με την άνετη κατάκτηση της δεύτερης θέσης από τον Νίκο Ανδρουλάκη. Η πρώτη δεν καθάρισε την μπουγάδα από την πρώτη Κυριακή μόνο και μόνο επειδή οι μηχανισμοί το δεύτερου άντεξαν σε συγκεκριμένα προπύργιά του.
Γιατί αυτή είναι η αλήθεια και καλό είναι να μη μένουμε στα πρόσωπα: Στην εκλογική αυτή αναμέτρηση επικράτησαν οι δύο ισχυροί μηχανισμοί του κόμματος. Με άλλα λόγια σχεδόν το 70% των ψηφοφόρων επέλεξε δαγκωτό τους πιο σκληροπυρηνικούς κομματικούς υποψηφίους. Ορισμένοι επειδή θέλουν με νύχια και με δόντια να «προστατέψουν» το κόμμα τους από τα νύχια των «φιλελέδων». Άλλοι, μόνο και μόνο επειδή έτσι τους είπε κάποια φωνή στο τηλέφωνο.
Τα χαμηλά ποσοστά Καμίνη, Θεοδωράκη, Μανιάτη, ο καταποντισμός του Γιάννη Ραγκούση- ακόμα και το γεγονός ότι τα τρία αουτσάιντερ (Πόντας-Γάτσιος-Τζιώτης) συγκέντρωσαν λιγότερες ψήφους από τις υπογραφές που είχαν μαζέψει για την υποψηφιότητά τους δείχνει πως στις εκλογές αυτές συμμετείχαν ψηφοφόροι-καμικάζι. Δεν υπήρχε περιθώριο για «χαλαρή» ψήφο και τρολιές: Από τη μια φωφικοί, (αρκετοί) παπανδρεϊκοί και «κυβερνητικό» ΠΑΣΟΚ, από την άλλη ανδρουλακικοί και βενιζελικοί. Σε μια hardcore πασοκική αναμέτρηση και όποιος αντέξει.
Ακόμα πιο σοκαριστικός όμως είναι ο ενθουσιασμός που ακολούθησε το αποτέλεσμα. Παίζει να είμαι ο μοναδικός (πρώην) πασόκος που γκρινιάζει. Όλοι όσοι αυτοπροσδιορίζονται ως «κεντροαριστεροί» πανηγυρίζουν ξέφρενα από το βράδυ της Κυριακής για την εντυπωσιακή συμμετοχή των 210.000 νοματαίων. Και καλά οι φωφικοί, άντε και οι ανδρουλακικοί. Οι άλλοι όμως; Που έφαγαν το ξύλο της αρκούδας και αναφωνούν «Πάμε όλοι μαζί αδέρφια» και «Ερχόμαστε»;
Υπάρχει φυσικά εξήγηση: Ονομάζεται «Επόμενη μέρα». Όλοι ετοιμάζονται να πιάσουν στασίδι. Γιατί τελικά αυτό ήταν, αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ/ΔΗΣΥ: Ένα κόμμα εξουσίας και καρέκλας. Ακόμα και όταν βρίσκεται στο 5%.
Η Φώφη λοιπόν είναι η θριαμβεύτρια. Απέδειξε πως διαθέτει πολύ ισχυρότερη προσωπικότητα από ότι δείχνει. Το γιατί αυτή προσωπικότητα φαντάζει να εξανεμίζεται εκτός κομματικών συνόρων θα πρέπει να το ψάξει η ίδια. Το πιο πιθανό όμως είναι να μην την απασχολεί. Τι ανάγκη έχει άλλωστε; Σάρωσε όλους τους επίδοξους πολιτικούς ηγέτες ανάμεσα στον Κυριάκο και τον Τσίπρα και βρίσκεται μια ανάσα από την τελική και οριστική επικράτηση.
Νικητής –σε πιο light μορφή φυσικά- είναι και ο Νίκος Ανδρουλάκης. Κουτσά στραβά εδραιώνεται ως αντίπαλο δέος της Φώφης σε αυτό τον σκληρό εσωκομματικό πόλεμο.
Μεγάλος νικητής ωστόσο είναι και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Με την οριστική επικράτηση του Παλαιού ΠΑΣΟΚ του Ορθοδόξου το Κέντρο μένει επιδεικτικά ορφανό και έρμαιο στις ορέξεις της Νέας Δημοκρατίας.
Για τους ηττημένους τα είπαμε και παραπάνω. Αποδείχθηκε οριστικά πως τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ δεν συρρικνώθηκαν για τα λάθη που έκανε από το 1981 έως το 2010 αλλά για την υπεύθυνη στάση που κράτησε από το 2010 έως το 2015. Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που ψήφισαν την Κυριακή απλώς ζηλεύουν τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ και ονειρεύονται να πάρουν τη θέση του, επαναλαμβάνοντας τα αίσχη του. Η μαζική προσέλευση στις κάλπες σίγουρα θα δελεάσει κάποιους παλιούς πασόκους που έμειναν αδιόριστοι από τον ΣΥΡΙΖΑ και θα επιστρέψουν ονειρευόμενοι να ξαναπιάσουν την κουτάλα της εξουσίας. Κι αυτοί όμως, μόλις προκηρυχτούν εκλογές και εκτοξευθεί η πόλωση, θα επιστρέψουν στην αγκαλιά του winner Αλέξη.
Εμείς λοιπόν είμαστε οι ηττημένοι. Χάσαμε. Όλοι εμείς που πιστέψαμε σε μια αναγέννηση του προοδευτικού χώρου, στη δημιουργία κάτι καινούργιου που θα μας χάριζε μια διέξοδο απέναντι στην επιλογή «Αλέξης ή Κυριάκος» μένουμε οριστικά ανέστιοι. Πιθανότατα θα κληθούμε να επιλέξουμε έναν από τους δύο ή να παραμείνουμε στον καναπέ μας. Δεν βαριέσαι όμως… Όπως φαίνεται δεν είμαστε και πολλοί.