Ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του εξήγγειλαν χτες εσπευσμένα- λόγω θαλαμηγού- τα μέτρα που επρόκειτο να εξαγγείλλουν αργότερα. Για την ευημερία του πολίτη έχει μικρή σημασία. Το ερώτημα είναι ένα και απλό: Τα μέτρα είναι ωφέλιμα ή όχι; Και η απάντηση επίσης: Για όσους σκέφτονται σαν το 2008, είναι. Για όλους τους υπόλοιπους, όχι.
Πιο απλά. Ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί εξήγγειλαν ελαφρύνσεις και αυξήσεις εισοδημάτων για μεγάλο μέρος μισθωτών, των συνταξιούχων και των νοικοκυριών. Οι αυξήσεις προέρχονται όλες από μια και μόνη πηγή: Το υπερπλεόνασμα των φόρων των περασμένων και των επόμενων ετών.
Καμιά αύξηση εισοδημάτων δεν προέρχεται από παραγωγή πρόσθετου πλούτου. Δηλαδή από επενδύσεις και παραγωγική εργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Έχει σημασία αυτό; Τεράστια. Αναιρεί τις παροχές που μοίρασε χτες η κυβέρνηση; Η ακριβής απάντηση είναι ότι τις κάνει επισφαλείς. Δηλαδή, αύριο τις παίρνεις, αλλά μεθαύριο μπορεί και να βρεθείς πάλι χρεωμένος και χρεωκοπημένος!
Η εξήγηση είναι απλή. Η κυβέρνηση μοιάζει με έναν χαλίφη, που αποθησαυρίζει από τα χαράτσια των υπηκόων. Ο ίδιος δεν παράγει πλούτο παρά μονάχα συγκεντρώνει φόρους. Μια μέρα, προκειμένου να κερδίσει την εύνοια των υπηκόων ανοίγει το σεντούκι και μοιράζει λεφτά. Από τη μοιρασιά αυτή μειώνεται το απόθεμα του σεντουκιού. Αλλά, το σεντούκι έχει αρκετά λεφτά για 3-4 χρόνια. Και θα συγκεντρώσει κι άλλα από τα ετήσια χαράτσια και, επιπλέον, από τους πρόσθετους φόρους που θα πληρώσουν όσοι θα αποκτήσουν τα πρόσθετα εισοδήματα της μοιρασιάς. Δηλαδή, αρκετά από τα χρήματα που θα μοιραστούν θα επιστρέψουν στο κράτος ως φόροι.
Φτάνουν τα χρήματα στο σεντούκι για να ζήσει το χαλιφάτο; Όχι. Είναι απαραίτητο να μπουν νέα, πολλά χρήματα από επιχειρήσεις παραγωγής, εξαγωγής, από επενδύσεις ελληνικές και ξένες, αλλά και από επενδύσεις του δημοσίου. Οι οποίες κατά Keyns είναι οι μόνες που μπορούν να βγάλουν μια χώρα από βαθειά ύφεση, όπως είναι η Ελλάδα.
Αλλά, σύμφωνα με όσα ζούμε και σύμφωνα με όσα κατέγραψε ήδη χτες η ευρωπαϊκή επιτροπή, οι επενδύσεις όχι απλώς δεν αυξήθηκαν, αλλά μειώθηκαν στη χώρα το 2018 κατά 12,2%. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τη παραδοχή του αντιπροέδρου και υπουργού Οικονομίας κ Δραγασάκη, και οι δημόσιες επενδύσεις είναι βαλτωμένες. Κατ αυτόν γιατί δεν ωριμάζουν νέα έργα. Κατά τους γνωρίζοντες, γιατί το κράτος είναι ανίκανο να εξυγιάνει το χώρο από τα κρατικοδίαιτα λαμόγια, που λυμαίνονται το χώρο. Και τα οποία έχουν κομματικές πλάτες. Επιπλέον, οι τράπεζες δεν έχουν να χρηματοδοτήσουν,, όπως παλιά, τόσο μεγάλα έργα.
Έχουν σημασία όλα αυτά για τον συνταξιούχο που θα δει μια μεγάλη αύξηση, ή για τον νησιώτη, τον καταναλωτή και τον επιχειρηματία, που θα ανασάνουν από τις μειώσεις στον ΦΠΑ; Μεγάλη σημασία. Γιατί, τις ίδιες παροχές έπαιρναν όλοι μέχρι το 2008 που η χώρα δεν παρήγαγε σχεδόν τίποτε, αλλά κατανάλωνε αυξήσεις έναντι δανείων που έπαιρνε απ' έξω. Όπως σήμερα, μοιράζει λεφτά από ένα κουμπαρά χωρίς να μπορεί να τον ξαναγεμίσει με λεφτά παραγμένα από νέο πλούτο.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε χτες πολλά νέα μέτρα, αναμφισβήτητα επωφελή για ταλαιπωρημένες κατηγορίες πολιτών. Αυτό που δεν εξήγγειλε είναι ο τρόπος που το σεντούκι θα αναπληρώνει αυτά που μοιράζει. Γιατί αυτόν τον τρόπο η κυβέρνηση δεν τον έχει βρει επειδή δεν τον ξέρει. Δεν είναι στα μαρξιστικά ούτε στα επαναστατικά της βιβλία. Και δεν αρκούν μερικές ζάπλουτες κυρίες της οικονομικής ελίτ ή μερικοί ζάπλουτοι εγχώριοι επιχειρηματίες για να πείσουν ξένους επενδυτές να φέρουν λεφτά στην Ελλάδα. Και οι ελληνικοί νόμοι, τα δικαστήρια, η δημόσια διοίκηση, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι ανύπαρκτες μεταφορές, οι υποδομές, το φοροκλεφτοκράτος και η κατσίκα του γείτονα αποτρέπουν κάθε Έλληνα και ξένο επιχειρηματία να επενδύσουν στη χώρα.
Για να το πούμε απλά, οι χτεσινές παροχές της κυβέρνησης είναι πραγματικά ωφέλιμες για ένα μεγάλο ποσοστό του λαού. Όπως ήταν και οι παροχές του 2007 και του 2008. Και, όπως και εκείνες, θα έχουν μια ευμενή υποδοχή. Γιατί σ αυτή τη χώρα όλοι κοιτάζουν το χέρι που τους ταΐζει. Αυτό τους αρκεί. Λίγοι κοιτάζουν αν το χέρι ανήκει σε έναν φερέγγυο χρηματοδότη ή σε έναν επιπόλαιο διαχειριστή.
Λεφτά υπάρχουν. Όπως υπήρχαν και το 2008. Αλλά, ο τρόπος που υπάρχουν δεν εγγυάται ότι θα υπάρχουν για πολύ. Όπως το 2008. Και δεν εγγυάται ότι το σεντούκι που δεν αναπληρώνει το περιεχόμενο δεν θα φαλίρει πάλι. Όπως το 2008.
Επομένως: Είναι καλά τα μέτρα; Είναι σαν να ρωτάς το γιο ενός άνεργου που έχει κομπόδεμα από νοίκια αν το χαρτζιλίκι του είναι καλό. Θα σου πει όχι; Αλλά, θα βρίζει τον πατέρα του όταν του αφήσει χρέη μόλις τελειώσει το κομπόδεμα από τα νοίκια. Όπως το 2009. Εδώ ήρθαμε.
Γ Παπαδόπουλος-Τετράδης
