Του Γιάννη Παντελάκη
Υπάρχει ένα ποσοστό 92,4% που πιστεύει ότι τα πράγματα γενικά στη χώρα μας θα πάνε από «αρκετά άσχημα» έως «πολύ άσχημα». Έχει ενδιαφέρον ποίοι αποτελούν το υπόλοιπο 7,6%! Ποια πράγματα εννοούν οι πολλοί; Φαντάζομαι όλα. Μια χώρα που η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της διακατέχεται από σχεδόν απόλυτη απαισιοδοξία και απουσία προοπτικής, νομίζω πως δεν προβλέπεται να έχει ένα στοιχειωδώς καλό μέλλον. Σε οποιοδήποτε επίπεδο.
Οι εξαμηνιαίες τάσεις της MRB (χρόνος διεξαγωγής 20 έως 29 Ιουνίου) αποτυπώνουν μια απόλυτα αποκαρδιωτική εικόνα. Και δεν αναφέρομαι στους δείκτες που συνήθως αναδεικνύονται από τα ΜΜΕ και αφορούν στην πρόθεση ψήφου, την πρωθυπουργική καταλληλόλητα ή τις συσπειρώσεις και αποσυσπειρώσεις των κομμάτων. Αυτά έρχονται και παρέρχονται. Αλλά, τους όρους της επιβίωσης σήμερα, τις προοπτικές-προσωπικές και συλλογικές-και τις εκτιμήσεις-προβλέψεις γι' αυτό που έρχεται αύριο. Αυτά τα τελευταία θα έπρεπε να απασχολούν ιδιαίτερα τα κόμματα που φιλοδοξούν να εκφράσουν την κοινωνία.
Το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ με όσα το ακολούθησαν τα περίπου δυόμιση χρόνια στα οποία βρίσκεται στην εξουσία, δεν είχε μόνο αυστηρά πολιτικές και οικονομικές παρενέργειες. Διαψεύσεις προσδοκιών άλλωστε-ίσως όχι στο μέγεθος που συνέβη με τον ΣΎΡΙΖΑ-είχαμε πολλές στο παρελθόν. Αυτό που έχει μεγάλο ενδιαφέρον και παρατηρείται σήμερα, είναι πως με την πολιτική που ακολούθησε, στέρησε από ένα τεράστιο κομμάτι της κοινωνίας-και ιδιαίτερα αυτό των νεότερων ηλικιών-την προοπτική. Το δικαίωμα να ονειρεύονται κάτι καλύτερο, όποιο και αν είναι αυτό.
Την κορύφωση της απογοήτευσης αποτέλεσε η διαχείριση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Μπορεί να ερώτημά του (ναι ή όχι στην λιτότητα) να μην ανταποκρινόταν στην αλήθεια (αφού η κυβέρνηση ήδη είχε συζητήσει με τους δανειστές το δικό της μνημόνιο), όμως ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας πίστεψε τότε στις καλές κυβερνητικές προθέσεις. Ερμήνευσε το «όχι» όπως η προπαγάνδα της εποχής ήθελε και πίστεψε πως κάτι σημαντικό μπορεί να γίνει. Η απογοήτευση γι αυτό που συνέβη τότε, καταγράφηκε σε πολλές έρευνες στις οποίες ιδιαίτερα μεγάλα ποσοστά (που πλησίαζαν το 70%) χαρακτήριζαν το 2015 σαν μια χρονιά ελπίδας και απογοήτευσης από την πολιτική.
Βρισκόμαστε δυο χρόνια μετά. Και αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον παρότι με αρνητικό πρόσημο. Στο ερώτημα αν με τις θυσίες των πολιτών θ'' ανακάμψει η οικονομία το 76,1% απαντάει αρνητικά. Με τον ίδιο τρόπο απαντούν και στις προοπτικές ανακούφισης των ίδιων ή των οικογενειών τους. Ανάλογα τα ποσοστά (72,4%) εκείνων που απαντούν πως ανταποκρίνονται με πολύ μεγάλη δυσκολία ή μόλις που καταφέρνουν ν'' ανταποκριθούν στις βασικές προσωπικές-οικογενειακές –οικονομικές υποχρεώσεις τους.
Όλες οι έρευνες και όχι μόνο η συγκεκριμένη, συγκλίνουν στο ότι τα κυρίαρχα συναισθήματα των πολιτών για το παρόν και το μέλλον είναι τρία. Οργή, ντροπή και φόβος. Η λέξη σιγουριά συγκεντρώνει το ποσοστό 2,1%! Το πιο κρίσιμο ερώτημα είναι ποια έκφραση θα έχουν αυτά τα συναισθήματα. Που και πως θα διοχετευτούν…
