Του Γιάννη Παλιούρη
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, η χρήση νανοσωματιδίων στην ιατρική και τη φαρμακολογία αυξάνεται σταθερά. Ωστόσο, η ασφάλεια από την επίδρασή τους στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι δεδομένη. Για την ακρίβεια παραμένει μια σημαντική πηγή ανησυχίας για τους επιστήμονες. Τώρα, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γενεύης, σε συνεργασία με την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Σουόνσι στη Βρετανία, πιστεύουν ότι βρήκαν τη λύση χρησιμοποιώντας νανοσωματίδια από ατόφιο χρυσό.
Στο επίκεντρο της έρευνάς τους βρίσκονται τα Β-λεμφοκύτταρα, τα κύτταρα του οργανισμού που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή των αντισωμάτων (ανοσοσφαιρινών). Ουσιαστικά, πρόκειται για τα «εργοστάσια» παραγωγής στρατιωτών του ανοσοποιητικού συστήματος.
Οι ερευνητές από τα δύο πανεπιστήμια διαπίστωσαν ότι η χρήση νανοσωματιδίων χρυσού βελτιώνει την αποτελεσματικότητα των φαρμακευτικών προϊόντων που ενισχύουν τα Β-λεμφοκύτταρα, χωρίς να προκαλούν παρενέργειες. Τα αποτελέσματα της έρευνας, που δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση ACS Nano, ανοίγουν τον δρόμο για την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών φαρμάκων, ιδιαίτερα στον τομέα της ογκολογίας.
Η προσέγγιση των ερευνητών είναι ιδιοφυώς απλή: περιβάλλουν φαρμακευτικές ουσίες με μια ασπίδα νανοσωματιδίων χρυσού. Την ίδια τεχνική χρησιμοποιούν και για να καλύψουν Β-λεμφοκύτταρα. Αυτό είναι απαραίτητο για τη δημιουργία εμβολίων από Β-λεμφοκύτταρα, ώστε να μην καταστραφούν κατά τη διαδικασία παρασκευής του εμβολίου.
Ο χρυσός είναι ένας εξαιρετικός υποψήφιος για τη νανοϊατρική λόγω των ιδιαίτερων φυσικοχημικών του ιδιοτήτων. Είναι καλά ανεκτός από το ανθρώπινο σώμα, εύκολα ελατός (δηλαδή επεξεργάσιμος), ενώ έχει την ιδιαιτερότητα απορρόφησης του φωτός και στη συνέχεια απελευθέρωσης θερμότητας, μια ιδιότητα που μπορεί να αξιοποιηθεί στην ογκολογία. Σύμφωνα, με τους ερευνητές νανοσωματίδια χρυσού που έχουν εκτεθεί σε μια φωτεινή πηγή, μπορούν στην συνέχεια να απελευθερώσουν θερμότητα, καταστρέφοντας τα καρκινικά κύτταρα. Αν μάλιστα στα νανοσωματίδια χρυσού συνδεθεί και το κατάλληλο φάρμακο η αποτελεσματικότητά τους αυξάνεται σημαντικά.
Η σύγκλιση νανοτεχνολογίας και της ιατρικής δημιουργεί σημαντικές υποσχέσεις για την αντιμετώπιση δύσκολων ασθενειών στο μέλλον. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στη γενετική, τη πρωτεϊνωματική, τη μοριακή και κυτταρική βιολογία, την επιστήμη των υλικών και τη βιοϊατρική έχει συμβάλει στην ανάπτυξη της νανοϊατρικής. Άλλωστε πολλές από τις εσωτερικές λειτουργίες ενός κυττάρου λαμβάνουν χώρα σε επίπεδο νανοκλίμακας, οπότε το λογικό είναι η ιατρική έρευνα να κατευθυνθεί και προς τα εκεί.
Ήδη ο κλάδος έχει προσελκύσει πολλούς ερευνητές καθώς οι δυνητικά ευεργετικές ιδιότητες των νανοθεραπευτικών παρασκευασμάτων περιλαμβάνουν βελτιωμένη βιοδιαθεσιμότητα, μειωμένη τοξικότητα και αυξημένη διαλυτότητα σε σύγκριση με τα συμβατικά φάρμακα.
Σε αυτό το πλαίσιο η παγκόσμια αγορά νανοϊατρικής αναμένεται να φθάσει τα 350,8 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2025, σύμφωνα με νέα έκθεση της Grand View Research. Η ανάπτυξη νέων φαρμάκων και θεραπειών με βάση τη νανοτεχνολογία οδηγείται από την ανάγκη να αναπτυχθούν θεραπείες που εκτός από λιγότερο τοξικές θα είναι οικονομικότερες από τις παραδοσιακές θεραπείες, ιδίως στην αντιμετώπιση του καρκίνου.
